Wymów Nazwy Głosek I Napisz Litery Oznaczające Te Głoski

Spróbujmy razem pobawić się dźwiękami! Wymawianie i zapisywanie głosek, które słyszymy, to klucz do poprawnej pisowni i lepszego rozumienia języka polskiego. Gotowi? Zaczynamy!

Wyobraź sobie, że jesteś na łące. Co słyszysz? "Bzzzz" - to brzęczenie pszczoły. Powtórz ten dźwięk kilka razy: "Bzzzz". Jaką literą zapiszemy ten dźwięk? Oczywiście, literą "B". Powiedz teraz "B" kilka razy. Słyszysz, jak wargi się zamykają i otwierają? Spróbuj teraz w zdaniu: "Brzęczy bąk". Ile razy słyszysz głoskę "B"? Dwa razy!

A teraz zamknij oczy i wyobraź sobie, że stoisz na dworcu. Co słyszysz? "Tuuuut!" - to pociąg. Powtórz ten dźwięk: "Tuuuut!". Jaką literą zapiszemy początek tego dźwięku? Literą "T". Powiedz "T". Czujesz, jak język dotyka podniebienia? Spróbuj w zdaniu: "Tomek trzyma telefon". Ile razy słyszysz głoskę "T"? Trzy razy!

Idziemy dalej. Siedzisz w domu, na stole leży soczyste jabłko. Jaką głoskę słyszysz, gdy je gryziesz? "Chrup!". Spróbuj teraz wymówić głoskę, którą słyszysz na początku słowa "chrup". To głoska "Ch". Powiedz "Ch". Czujesz, jak powietrze przechodzi przez gardło? Teraz spróbuj w zdaniu: "Chrupiąca skórka chleba". Ile razy słyszysz głoskę "Ch"? Dwa razy!

A teraz wyobraź sobie, że siedzisz nad morzem. Co słyszysz? "Szuuu!". To szum fal. Powtórz ten dźwięk: "Szuuu!". Jaką literą lub literami zapiszemy ten dźwięk? Literami "Sz". Powiedz "Sz". Czujesz, jak język unosi się do góry? Spróbuj w zdaniu: "Szumi morze szerokie". Ile razy słyszysz głoskę "Sz"? Dwa razy!

Przejdźmy teraz do głosek, które mogą sprawiać trochę więcej problemów. Posłuchaj słowa "żaba". Jaką głoskę słyszysz na początku? To głoska "Ż". Powiedz "Ż". Czujesz wibracje w gardle? Zauważ, że ta głoska brzmi podobnie do "Rz", ale jest dźwięczna. Spróbuj w zdaniu: "Żółta żaba żuje trawę". Ile razy słyszysz głoskę "Ż"? Trzy razy!

A teraz słowo "rzeka". Jaką głoskę słyszysz na początku? To głoska "Rz". Powiedz "Rz". Spróbuj wymawiać "Rz" długo. Brzmi trochę jak "Ż", prawda? Pamiętaj jednak, że w niektórych słowach po spółgłoskach piszemy "Rz", a w innych "Ż". Spróbuj w zdaniu: "Rzeka płynie przez brzozowy las". Ile razy słyszysz głoskę "Rz"? Jeden raz!

Kolejny dźwięk do rozpoznania: "ćma". Jaką głoskę słyszysz na początku? To głoska "Ć". Powiedz "Ć". Czujesz, jak język dotyka podniebienia i delikatnie syczy? Spróbuj w zdaniu: "Ćma leci do światła". Ile razy słyszysz głoskę "Ć"? Jeden raz!

A teraz "dźwięk". Jaką głoskę słyszysz na początku? To głoska "Dź". Powiedz "Dź". To dźwięczna wersja "Ć". Czujesz wibracje w gardle? Spróbuj w zdaniu: "Dźwięk dzwonka rozległ się w szkole". Ile razy słyszysz głoskę "Dź"? Dwa razy!

Posłuchaj teraz słowa "nią". Jaką głoskę słyszysz w środku? To głoska "Ń". Powiedz "Ń". Czujesz, jak język dotyka podniebienia, ale inaczej niż przy "N"? Spróbuj w zdaniu: "Koń biegnie przez łąkę". Ile razy słyszysz głoskę "Ń"? Jeden raz!

Sprawdźmy, jak radzisz sobie z samogłoskami. Posłuchaj słowa "auto". Jaką głoskę słyszysz na początku? To głoska "A". Powiedz "A". Otwórz szeroko usta. Spróbuj w zdaniu: "Ania ma auto". Ile razy słyszysz głoskę "A"? Trzy razy!

A teraz słowo "eko". Jaką głoskę słyszysz na początku? To głoska "E". Powiedz "E". Twoje usta są mniej otwarte niż przy "A". Spróbuj w zdaniu: "Ela je lody". Ile razy słyszysz głoskę "E"? Dwa razy!

Posłuchaj słowa "ilość". Jaką głoskę słyszysz na początku? To głoska "I". Powiedz "I". Twoje usta są wąskie. Spróbuj w zdaniu: "Iga ma igłę". Ile razy słyszysz głoskę "I"? Dwa razy!

Teraz posłuchaj słowa "oko". Jaką głoskę słyszysz na początku? To głoska "O". Powiedz "O". Twoje usta są zaokrąglone. Spróbuj w zdaniu: "Ola ma oko". Ile razy słyszysz głoskę "O"? Trzy razy!

A na koniec słowo "ul". Jaką głoskę słyszysz na początku? To głoska "U". Powiedz "U". Twoje usta są mocno zaokrąglone. Spróbuj w zdaniu: "Ula ma ul". Ile razy słyszysz głoskę "U"? Trzy razy!

Trudności i wyjątki

Pamiętaj, że w języku polskim mamy litery, które reprezentują dwie głoski jednocześnie. Na przykład litera "i" przed samogłoską. Posłuchaj słowa "moja". Słyszysz tam głoskę "j". W słowie "ziemia" też słyszymy głoskę "j".

Inna trudność to zmiękczenia. Litery "ci", "si", "zi", "ni" przed samogłoską tworzą zmiękczenia, ale nie zawsze oznaczają one oddzielną głoskę. To trzeba wyczuć i nauczyć się rozróżniać!

Ćwiczenia praktyczne

Weź dowolną książkę i czytaj na głos. Zwracaj uwagę na to, jakie dźwięki wydajesz. Staraj się rozłożyć słowa na poszczególne głoski. Zapisuj je. Potem sprawdź w słowniku ortograficznym, czy dobrze usłyszałeś i zapisałeś. To świetne ćwiczenie, które pomoże Ci wyćwiczyć słuch fonetyczny i poprawić pisownię.

Możesz też poprosić kogoś, żeby dyktował Ci słowa. Ty je zapisuj, a potem wspólnie sprawdźcie, gdzie popełniłeś błędy. Zastanów się, dlaczego pomyliłeś daną głoskę. Czy źle ją usłyszałeś, czy może pomyliłeś z inną, podobną głoską?

Pamiętaj, że praktyka czyni mistrza! Im więcej będziesz ćwiczyć, tym lepiej będziesz rozpoznawać i zapisywać głoski. Nie zrażaj się początkowymi trudnościami. Każdy kiedyś zaczynał. Najważniejsze to systematyczność i chęć nauki. Powodzenia!

A teraz spróbuj sam! Wymawiam słowo, a Ty zapisz litery oznaczające poszczególne głoski:

"pies" - P I E S
"kot" - K O T
"słońce" - S Ł O Ń C E
"książka" - K S I Ą Ż K A
"drzewo" - D R Z E W O

Jak poszło? Mam nadzieję, że dobrze się bawiłeś i nauczyłeś czegoś nowego. Pamiętaj, że nauka przez zabawę jest najskuteczniejsza! Do zobaczenia w kolejnych ćwiczeniach!