Ustawa Z Dnia 2 Kwietnia 2009r O Obywatelstwie Polskim

Ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim, choć na pierwszy rzut oka może wydawać się jedynie zbiorem prawnych regulacji, w rzeczywistości stanowi fundament określający przynależność jednostki do państwa polskiego. Definiuje ona, kto jest obywatelem Polski, jak nabyć to obywatelstwo, a także w jaki sposób można je utracić. Zrozumienie tej ustawy jest kluczowe dla każdego, kto planuje ubiegać się o polskie obywatelstwo, ale również dla tych, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę na temat polskiego prawa.

Artykuł 3 ust. 1 ustawy stanowi, że obywatelstwo polskie nabywa się z mocy prawa przez urodzenie, jeżeli co najmniej jedno z rodziców jest obywatelem polskim. Zasada ta, zwana ius sanguinis (prawo krwi), jest podstawową zasadą nabywania polskiego obywatelstwa. Oznacza to, że dziecko, którego jedno z rodziców posiada obywatelstwo polskie, automatycznie staje się obywatelem Polski, niezależnie od miejsca urodzenia. Odstępstwo od tej zasady zachodzi, gdy oboje rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone. Wówczas, dziecko urodzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nabywa obywatelstwo polskie.

Ustawodawca przewidział również możliwość nabycia obywatelstwa polskiego przez osoby, które nie spełniają kryterium pochodzenia. Artykuł 7 ustawy mówi o nadaniu obywatelstwa polskiego. Obywatelstwo polskie może być nadane cudzoziemcowi na jego wniosek przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to decyzja uznaniowa Prezydenta, co oznacza, że nawet spełnienie wszystkich formalnych wymogów nie gwarantuje uzyskania obywatelstwa. W praktyce, Prezydent bierze pod uwagę różne czynniki, takie jak integracja cudzoziemca ze społeczeństwem polskim, jego sytuacja zawodowa i rodzinna w Polsce, a także względy związane z bezpieczeństwem państwa.

Kolejnym sposobem nabycia obywatelstwa polskiego jest uznanie za obywatela polskiego, regulowane przez artykuł 8 ustawy. Zgodnie z tym artykułem, za obywatela polskiego uznaje się cudzoziemca przebywającego legalnie i nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, który posiada stabilne i regularne źródło dochodu w Polsce oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego. Dodatkowym warunkiem jest posiadanie przez cudzoziemca znajomości języka polskiego potwierdzonej certyfikatem znajomości języka polskiego wydanym przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego lub świadectwem ukończenia szkoły w Polsce. Istnieją jednak pewne wyjątki od tego wymogu.

Uznanie za obywatela polskiego jest procedurą administracyjną, co oznacza, że spełnienie wszystkich warunków określonych w ustawie powinno skutkować pozytywną decyzją. Organem właściwym w sprawach uznania za obywatela polskiego jest wojewoda.

Restytucja Obywatelstwa Polskiego

Ustawa o obywatelstwie polskim reguluje również kwestię przywrócenia obywatelstwa polskiego. Artykuł 31 ustawy stanowi, że osoba, która utraciła obywatelstwo polskie przed dniem 1 stycznia 1999 r. na podstawie wcześniejszych przepisów (np. z powodu przyjęcia obcego obywatelstwa bez zgody władz polskich), może je odzyskać na swój wniosek. Procedura ta nazywana jest restytucją obywatelstwa polskiego.

Osoba ubiegająca się o przywrócenie obywatelstwa polskiego musi złożyć odpowiedni wniosek do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające utratę obywatelstwa polskiego oraz dokumenty tożsamości. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydaje decyzję w sprawie przywrócenia obywatelstwa polskiego. Decyzja ta ma charakter deklaratoryjny, co oznacza, że potwierdza fakt posiadania obywatelstwa polskiego od momentu jego utraty.

Warto zaznaczyć, że przywrócenie obywatelstwa polskiego nie jest możliwe, jeżeli osoba ubiegająca się o nie nabyła obywatelstwo innego państwa z urzędu (czyli w sposób automatyczny, np. poprzez zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem innego państwa).

Utrata obywatelstwa polskiego następuje na podstawie artykułu 34 ustawy o obywatelstwie polskim. Jedynym sposobem utraty obywatelstwa polskiego jest zrzeczenie się go. Zrzeczenie się obywatelstwa polskiego wymaga zgody Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Osoba, która chce zrzec się obywatelstwa polskiego, musi złożyć wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Wniosek ten składa się za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby wnioskującej, a w przypadku braku takiego miejsca, za pośrednictwem konsula. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające posiadanie obywatelstwa polskiego oraz dokumenty tożsamości, a także dokument potwierdzający posiadanie lub obietnicę nadania obywatelstwa innego państwa.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, rozpatrując wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, bierze pod uwagę interes Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że decyzja Prezydenta ma charakter uznaniowy. Zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego może zostać wydana, jeżeli zrzeczenie się obywatelstwa polskiego nie stanowi zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa, obronności, porządku publicznego lub innych ważnych interesów Rzeczypospolitej Polskiej.

Obywatelstwo Polskie Dziecka

Osobną kwestią jest nabycie obywatelstwa polskiego przez dziecko, którego rodzice posiadają różne obywatelstwa. Zgodnie z artykułem 4 ustawy, jeżeli jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie posiada obce obywatelstwo, dziecko nabywa obywatelstwo polskie. Oznacza to, że dziecko automatycznie staje się obywatelem Polski, bez konieczności podejmowania jakichkolwiek dodatkowych czynności.

Jeżeli jednak rodzice dziecka nie są małżeństwem, a ojcostwo ojca, który nie jest obywatelem polskim, zostało ustalone dopiero po ukończeniu przez dziecko 16 lat, dziecko nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli w ciągu roku od dnia ustalenia ojcostwa rodzice złożą zgodne oświadczenie przed wojewodą lub konsulem. Oświadczenie to potwierdza, że dziecko chce nabyć obywatelstwo polskie.

W przypadku, gdy dziecko urodziło się za granicą, a oboje rodzice są obywatelami Polski, rodzice mogą złożyć wniosek o wpisanie aktu urodzenia dziecka do polskich ksiąg stanu cywilnego. Wpisanie aktu urodzenia dziecka do polskich ksiąg stanu cywilnego ułatwia potwierdzenie obywatelstwa polskiego dziecka.

Ustawa o obywatelstwie polskim zawiera również przepisy dotyczące osób bezpaństwowych, czyli takich, które nie posiadają obywatelstwa żadnego państwa. Zgodnie z artykułem 6 ustawy, cudzoziemiec, który przebywa legalnie i nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 10 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, i nie posiada obywatelstwa żadnego państwa, może ubiegać się o obywatelstwo polskie na swój wniosek.

Ponadto, dziecko urodzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego rodzice są osobami bezpaństwowymi, nabywa obywatelstwo polskie z mocy prawa.

Podsumowując, ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim jest kompleksowym aktem prawnym, który reguluje zasady nabywania i utraty obywatelstwa polskiego. Znajomość przepisów tej ustawy jest istotna zarówno dla osób, które ubiegają się o obywatelstwo polskie, jak i dla tych, które chcą poszerzyć swoją wiedzę na temat polskiego prawa. Warto pamiętać, że przepisy dotyczące obywatelstwa mogą być skomplikowane, dlatego w przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie imigracyjnym.

Powyższy tekst stanowi jedynie ogólne omówienie wybranych aspektów ustawy o obywatelstwie polskim. Należy pamiętać, że każdy przypadek jest indywidualny i wymaga szczegółowej analizy prawnej. W celu uzyskania szczegółowych informacji na temat obywatelstwa polskiego, należy skonsultować się z prawnikiem lub skorzystać z informacji dostępnych na stronach internetowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz urzędów wojewódzkich.