Troja I Skarb Znaleziony Podczas Badań Archeologicznych

Troja, miasto owiane legendą, miejsce heroicznych bitew i zdrad, od wieków rozpala wyobraźnię historyków, archeologów i miłośników starożytności. Przez długi czas uważana jedynie za wytwór wyobraźni Homera, Troja stała się celem poszukiwań, a jej odkrycie na nowo otworzyło rozdział w naszej wiedzy o epoce brązu i początkach cywilizacji europejskiej.

Początki fascynacji Troją sięgają oczywiście „Iliady” i „Odysei”. Opisy oblężenia, gniew Achillesa, przebiegły fortel z koniem trojańskim – te obrazy weszły na stałe do kanonu kultury europejskiej. Jednak przez wieki nikt nie był pewien, czy Troja naprawdę istniała, czy też była jedynie symbolicznym miejscem, areną dla opowieści o bohaterstwie i upadku.

Przełom nastąpił w XIX wieku. Heinrich Schliemann, niemiecki archeolog-amator, zafascynowany od dzieciństwa historiami o Troi, postanowił udowodnić, że miasto Homera naprawdę istniało. Kierując się wskazówkami z „Iliady”, Schliemann rozpoczął wykopaliska na wzgórzu Hisarlik, położonym w północno-zachodniej Turcji. Jego metody były dalekie od dzisiejszych standardów archeologicznych – stosował dynamit i kopał głębokie rowy, często niszcząc warstwy archeologiczne – ale nie można mu odmówić determinacji i intuicji.

Schliemann wierzył, że Troja Homera znajduje się na najniższej warstwie wzgórza. Podczas prac odkrył pozostałości wielu miast, warstw nakładających się na siebie. W jednym z nich, w tzw. Troi II, odkrył słynny skarb, który okrzyknął „Skarbem Priama”. Skarb składał się z setek przedmiotów: złotych diademi, bransolet, kolczyków, wazonów, a także miedzianych i brązowych narzędzi oraz broni. Odkrycie to wywołało sensację na całym świecie. Schliemann, wbrew prawu, wywiózł skarb z Turcji. Część kolekcji trafiła do muzeów w Berlinie, a część zaginęła podczas II wojny światowej. Obecnie część skarbu znajduje się w Rosji, co jest przyczyną ciągłych sporów i roszczeń ze strony Niemiec i Turcji.

Odkrycie Schliemanna udowodniło, że na wzgórzu Hisarlik istniało starożytne miasto. Jednak późniejsze badania wykazały, że skarb nie pochodzi z czasów wojny trojańskiej, ale z wcześniejszej epoki. Schliemann błędnie zidentyfikował warstwę Troi II jako Troję Homera. Prawdziwa Troja, ta opisywana w „Iliadzie”, to prawdopodobnie Troja VI lub Troja VIIa, która istniała w okresie późnej epoki brązu.

Dalsze badania i odkrycia

Po Schliemannie prace w Troi kontynuowali inni archeolodzy, m.in. Wilhelm Dörpfeld i Carl Blegen. Dzięki ich staraniom udało się dokładniej zidentyfikować poszczególne warstwy archeologiczne i ustalić chronologię miasta. Okazało się, że na wzgórzu Hisarlik istniało co najmniej dziewięć miast, a każde z nich reprezentowało inną epokę historyczną.

Badania wykazały, że Troja była ważnym ośrodkiem handlowym i kulturalnym, położonym na strategicznym szlaku łączącym Europę i Azję. Miasto kontrolowało cieśninę Dardanele (Hellespont), co dawało mu kontrolę nad ruchem morskim między Morzem Egejskim a Morzem Czarnym. Bogactwo miasta wynikało z opłat celnych pobieranych od przepływających statków.

Troja VI, zniszczona około 1300 r. p.n.e. prawdopodobnie przez trzęsienie ziemi, wydaje się najbardziej prawdopodobnym kandydatem na Troję Homera. Świadczą o tym m.in. odkryte pozostałości potężnych murów obronnych, imponujących budynków i bogatych grobów. Archeolodzy znaleźli również dowody na to, że miasto zostało zniszczone w wyniku konfliktu zbrojnego.

Troja VIIa, która istniała po Troi VI, była mniejsza i uboższa. Archeolodzy odkryli dowody na to, że miasto zostało spalone i opuszczone około 1180 r. p.n.e. To data, która odpowiada tradycyjnej dacie upadku Troi, podawanej przez starożytnych historyków.

Współczesne badania w Troi, prowadzone przez zespół archeologów z różnych krajów, wykorzystują najnowocześniejsze technologie, takie jak georadar i badania DNA, aby dokładniej zbadać przeszłość miasta. Badacze koncentrują się m.in. na rekonstrukcji krajobrazu wokół Troi, analizie diety mieszkańców i badaniu relacji miasta z innymi ośrodkami w regionie.

Jednym z najważniejszych odkryć ostatnich lat było zlokalizowanie portu Troi, który znajdował się kilka kilometrów od wzgórza Hisarlik. Odkrycie to potwierdza, że Troja była ważnym ośrodkiem handlowym, a jej bogactwo wynikało z kontroli nad szlakami morskimi.

Badania archeologiczne w Troi dostarczyły cennych informacji na temat życia codziennego mieszkańców miasta, ich kultury, religii i gospodarki. Odkryte przedmioty, takie jak ceramika, narzędzia, broń i ozdoby, świadczą o wysokim poziomie rozwoju cywilizacyjnego Troi.

Znaczenie Troi dla kultury

Troja, niezależnie od tego, czy była dokładnie tak, jak opisuje Homer, czy nie, na stałe zapisała się w historii i kulturze. Stała się symbolem heroizmu, odwagi, ale także pychy, zdrady i upadku. Opowieść o wojnie trojańskiej, przekazywana z pokolenia na pokolenie, inspirowała artystów, pisarzy i filozofów na przestrzeni wieków.

Motywy trojańskie pojawiają się w literaturze, sztuce, muzyce i filmie. Postacie takie jak Achilles, Hektor, Helena czy Parys stały się archetypami, które odnajdujemy w różnych dziełach kultury. Historia Troi stanowi ostrzeżenie przed zgubnymi skutkami wojny, pychy i żądzy władzy.

Troja jest również ważnym symbolem tożsamości kulturowej dla wielu narodów. Grecy uważają Troję za część swojej historii i dziedzictwa. Turcja, na której terytorium leży Troja, promuje miasto jako atrakcję turystyczną i świadectwo bogatej historii regionu.

Badania archeologiczne w Troi trwają nadal. Każdego roku odkrywane są nowe przedmioty i informacje, które rzucają nowe światło na przeszłość miasta. Troja pozostaje jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych na świecie, miejscem, które wciąż kryje wiele tajemnic.

Wizyta w Troi to podróż w czasie, szansa na zetknięcie się z legendą i historią. Spacer po ruinach starożytnego miasta, oglądanie pozostałości murów obronnych i bram, pozwala wyobrazić sobie życie mieszkańców Troi, ich radości i troski. To doświadczenie, które na długo pozostaje w pamięci.