świat W 2 Polowie Xix Wieku Sprawdzian Grupa B

Niniejszy artykuł ma na celu omówienie kluczowych aspektów świata w drugiej połowie XIX wieku, skupiając się na elementach, które często pojawiają się w sprawdzianach szkolnych grupy B, chociaż to ogólne obserwacje historyczne, a nie konkretny test.

Przemiany Społeczne i Gospodarcze

Rewolucja Przemysłowa: Druga Faza

Druga połowa XIX wieku to okres intensyfikacji Rewolucji Przemysłowej. To czas innowacji, które fundamentalnie zmieniły produkcję, transport i komunikację. Rozwój silnika spalinowego, wykorzystanie energii elektrycznej i wynalezienie telefonu to tylko kilka przykładów.

Przemysł ciężki, w tym produkcja stali, odgrywał kluczową rolę. Kruppa w Niemczech i Carnegie Steel w USA to przykłady firm, które zdominowały rynek. To z kolei prowadziło do rozwoju miast i wzrostu populacji.

Przykład: Niemiecki system ubezpieczeń społecznych wprowadzony przez Otto von Bismarcka w latach 80. XIX wieku był odpowiedzią na rosnące problemy społeczne związane z industrializacją i miał na celu zmniejszenie napięć społecznych.

Urbanizacja i Migracje

Wzrost przemysłu przyciągał ludzi do miast, prowadząc do masowej urbanizacji. Nowe miasta rosły w zawrotnym tempie, co powodowało problemy z infrastrukturą, mieszkalnictwem i sanitacją. Pojawiały się slumsy i problemy społeczne.

Równocześnie, masowe migracje zarówno wewnątrz krajów, jak i międzynarodowe, były charakterystyczne dla tego okresu. Ludzie szukali lepszych warunków życia i pracy, często wyjeżdżając do Ameryki Północnej, Australii czy Argentyny.

Przykład: Wielki głód w Irlandii w latach 1845-1849 spowodował masową emigrację Irlandczyków do Stanów Zjednoczonych.

Polityka i Ideologie

Rozwój Ideologii

Druga połowa XIX wieku to okres kształtowania się wielu ważnych ideologii politycznych. Liberalizm i konserwatyzm, choć obecne wcześniej, zyskały nowe oblicza. Narodził się także socjalizm, który krytykował kapitalizm i postulował równość społeczną.

Nacjonalizm również nabierał na sile, stając się motorem wielu konfliktów i ruchów zjednoczeniowych. Dążenia do utworzenia państw narodowych były silne w Europie.

Przykład: Powstanie Włoch (1861) i zjednoczenie Niemiec (1871) to przykłady procesów napędzanych przez nacjonalizm.

Imperializm i Kolonializm

Imperializm osiągnął swój szczyt w drugiej połowie XIX wieku. Państwa europejskie rywalizowały o wpływy i terytoria w Afryce, Azji i Oceanii. Kolonie stały się źródłem surowców i rynkiem zbytu dla europejskich towarów.

Motywy imperializmu były złożone: ekonomiczne (dostęp do zasobów), polityczne (prestiż i rywalizacja), a także ideologiczne (misja cywilizacyjna). Kolonializm wiązał się z wyzyskiem ludności, niszczeniem kultur i konfliktami zbrojnymi.

Przykład: Konferencja Berlińska w 1884-1885 roku, na której europejskie mocarstwa podzieliły Afrykę między siebie.

System Sojuszy

Rosnące napięcia między mocarstwami europejskimi doprowadziły do tworzenia systemu sojuszy. Powstały Trójprzymierze (Niemcy, Austro-Węgry, Włochy) i Trójporozumienie (Francja, Rosja, Wielka Brytania). System ten, zamiast zapobiegać wojnie, mógł ją eskalować.

Przykład: Rywalizacja między Niemcami i Wielką Brytanią na polu morskim oraz konflikt interesów między Austro-Węgrami i Rosją na Bałkanach przyczyniały się do wzrostu napięć.

Kultura i Nauka

Rozwój Nauki i Techniki

Druga połowa XIX wieku to okres wielkiego postępu w nauce i technice. Teoria ewolucji Darwina, odkrycia Pasteura w dziedzinie bakteriologii i rozwój fizyki (m.in. prace Maxwella) miały ogromny wpływ na rozwój cywilizacji.

Technologia przyczyniła się do powstania nowych wynalazków, takich jak automobil, kino i fotografia, które zmieniły życie codzienne ludzi.

Nowe Prądy w Sztuce

W sztuce pojawiły się nowe prądy, takie jak realizm, impresjonizm i postimpresjonizm. Artyści dążyli do wiernego oddania rzeczywistości lub wyrażania swoich subiektywnych wrażeń.

Realizm (Courbet, Millet) ukazywał życie codzienne, zwłaszcza trudności życia robotników i chłopów. Impresjonizm (Monet, Renoir) skupiał się na ulotnych wrażeniach i grze światła.

Przykład: "Kamieniarze" Gustave'a Courbeta to przykład obrazu realistycznego ukazującego trud pracy fizycznej.

Podsumowanie

Druga połowa XIX wieku to okres dynamicznych zmian we wszystkich dziedzinach życia. Rewolucja Przemysłowa, urbanizacja, rozwój ideologii, imperializm, postęp nauki i techniki oraz nowe prądy w sztuce ukształtowały świat w sposób, który ma wpływ na nasze życie do dziś. Zrozumienie tych procesów jest kluczowe do zrozumienia współczesnego świata. Dlatego warto poświęcić czas na dokładne zapoznanie się z historią tego okresu. Ucz się pilnie, a wiedza przyniesie owoce!