Strona Bierna Niemiecki Czas Teraźniejszy

Witaj! Dzisiaj zagłębimy się w fascynujący temat gramatyki języka niemieckiego: stronę bierną w czasie teraźniejszym (Präsens Passiv). Strona bierna, ogólnie mówiąc, pozwala nam przesunąć nacisk zdania z podmiotu wykonującego czynność na czynność samą w sobie lub na podmiot, który tej czynności podlega. Postaramy się to wytłumaczyć krok po kroku, aby każdy mógł zrozumieć, o co chodzi.

Co to jest strona bierna?

Zanim przejdziemy do niemieckiego, przypomnijmy sobie, czym w ogóle jest strona bierna. W zdaniu w stronie czynnej (Aktiv), podmiot wykonuje czynność. Na przykład: „Kot łapie mysz”. Kot (podmiot) łapie (czynność) mysz (dopełnienie). Natomiast w stronie biernej, dopełnienie staje się podmiotem, a czynność jest wykonywana przez kogoś (lub coś) innego, często nieokreślonego. "Mysz jest łapana przez kota" to strona bierna tego zdania. Zwróć uwagę, że nacisk przesunął się na mysz.

Używamy strony biernej, gdy:

Wykonawca czynności jest nieznany lub nieważny.
Chcemy skupić się na czynności lub na tym, co jej podlega.
Wykonawca czynności jest oczywisty.

Präsens Passiv – Strona bierna w czasie teraźniejszym

W języku niemieckim, strona bierna w czasie teraźniejszym (Präsens Passiv) tworzona jest za pomocą czasownika posiłkowego werden w czasie teraźniejszym oraz imiesłowu biernego (Partizip II) czasownika głównego.

Budowa zdania w Präsens Passiv

Struktura zdania w stronie biernej w czasie teraźniejszym wygląda następująco:

Podmiot (ten, na którym wykonywana jest czynność) + werden (odmieniony w czasie teraźniejszym) + Partizip II (imiesłów bierny czasownika) + (opcjonalnie: von + wykonawca czynności lub durch + narzędzie/sposób)

Odmiana czasownika werden w czasie teraźniejszym (Präsens):

ich werde
du wirst
er/sie/es wird
wir werden
ihr werdet
sie/Sie werden

Tworzenie Partizip II (imiesłowu biernego):

Dla większości czasowników słabych (regularnych), imiesłów bierny tworzy się poprzez dodanie przedrostka ge- oraz końcówki -t do tematu czasownika. Np.:

machen (robić) -> gemacht
sagen (mówić) -> gesagt
kaufen (kupować) -> gekauft

Dla czasowników mocnych (nieregularnych), imiesłów bierny zazwyczaj ma nieregularną formę. Często zmienia się samogłoska w temacie czasownika, a końcówka to -en. Musimy się ich po prostu nauczyć. Np.:

lesen (czytać) -> gelesen
schreiben (pisać) -> geschrieben
sehen (widzieć) -> gesehen

Przykłady zdań w Präsens Passiv

Spójrzmy na kilka przykładów, żeby lepiej zrozumieć, jak to działa:

Zdanie w stronie czynnej: "Der Briefträger bringt die Post." (Listonosz przynosi pocztę.)
Zdanie w stronie biernej: "Die Post wird (vom Briefträger) gebracht." (Poczta jest przynoszona (przez listonosza).) – Zauważ, że możemy pominąć "vom Briefträger", jeśli nie jest istotne, kto przynosi pocztę.
Zdanie w stronie czynnej: "Viele Leute lesen dieses Buch." (Wiele osób czyta tę książkę.)
Zdanie w stronie biernej: "Dieses Buch wird (von vielen Leuten) gelesen." (Ta książka jest czytana (przez wiele osób).)
Zdanie w stronie czynnej: "Die Firma baut ein neues Haus." (Firma buduje nowy dom.)
Zdanie w stronie biernej: "Ein neues Haus wird (von der Firma) gebaut." (Nowy dom jest budowany (przez firmę).)

Jeśli chcemy określić, za pomocą czego coś jest robione, używamy przyimka durch:

Das Fenster wird durch den Wind geöffnet. (Okno jest otwierane przez wiatr.)

Passiv mit Modalverben (Strona bierna z czasownikami modalnymi)

Możliwe jest również użycie strony biernej z czasownikami modalnymi. W takim przypadku, Partizip II zamieniamy na Infinitiv Passiv, czyli formę bezokolicznikową strony biernej: werden + Infinitiv (czasownika głównego).

Struktura zdania wygląda wtedy tak:

Podmiot + czasownik modalny (odmieniony) + werden + Infinitiv (czasownika głównego)

Przykład:

Der Text muss übersetzt werden. (Tekst musi być przetłumaczony.)
Die Aufgabe kann gelöst werden. (Zadanie może być rozwiązane.)

Kiedy używać strony biernej?

Pamiętaj, że strona bierna nie jest używana tak często, jak strona czynna. Jest jednak bardzo przydatna w pewnych sytuacjach. Używaj jej, gdy chcesz:

Zwrócić uwagę na czynność lub wynik czynności, a nie na wykonawcę.
Opisać proces lub stan.
Uniknąć wskazywania na konkretnego wykonawcę czynności.
Napisać tekst formalny lub naukowy.

Podsumowanie

Strona bierna w czasie teraźniejszym (Präsens Passiv) to ważny element gramatyki niemieckiej. Jej zrozumienie pozwala na tworzenie bardziej zniuansowanych i precyzyjnych zdań. Pamiętaj o konstrukcji z użyciem werden i Partizip II, a z czasem opanujesz ją bez problemu. Ćwicz, ćwicz i jeszcze raz ćwicz! Powodzenia!