Sprawdzian Z Języka Polskiego Klasa 5 Składnia

Witaj, uczniu klasy 5! Zaraz zmierzymy się ze składnią, ale bez paniki. Składnia to nic innego jak budowa zdania. Wyobraź sobie, że zdanie to domek zbudowany z klocków – słów.

Podmiot i Orzeczenie: Król i Królowa Zdania

Każdy domek ma fundament. W zdaniu fundamentem są podmiot i orzeczenie. Podmiot to król lub królowa zdania. Mówi nam, kto coś robi. Na przykład: Kasia czyta książkę. "Kasia" to podmiot, ona jest królową, która czyta.

Orzeczenie to król lub królowa w akcji. Mówi nam, co podmiot robi. W zdaniu "Kasia czyta książkę", czyta to orzeczenie. To akcja królowej Kasi.

Zapamiętaj: Podmiot to KTO? (lub CO?), a Orzeczenie to CO ROBI?

Określenia: Dekoracje Domku

Mamy już fundament, teraz czas na dekoracje! Określenia to słowa, które opisują podmiot i orzeczenie. Dodają szczegółów. To jak meble i ozdoby w naszym domku.

Weźmy zdanie: "Mały kotek pije ciepłe mleko." Mamy podmiot - kotek. Mamy orzeczenie - pije. Ale! "Mały" opisuje kotka, więc jest to określenie podmiotu. "Ciepłe" opisuje mleko, więc to także określenie.

Określenia mogą odpowiadać na pytania: Jaki? Jaka? Jakie? Czyj? Ile? Który? Która? Które?. Im więcej określeń, tym bogatsze i barwniejsze zdanie!

Przydawka, Dopełnienie i Okolicznik: Rodzaje Dekoracji

W świecie składni, określenia mają swoje nazwy. Przydawka odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? czyj? np. "czerwony samochód". Dopełnienie odpowiada na pytania przypadków zależnych (kogo? czego? komu? czemu? kogo? co? kim? czym?), np. "czytam książkę". Okolicznik odpowiada na pytania: gdzie? kiedy? jak? dlaczego? po co? np. "idę do szkoły (gdzie?)".

Pomyśl o tym tak: przydawka to kolor ścian w domku, dopełnienie to ulubiona książka na półce, a okolicznik to kierunek, w którym wychodzisz z domu.

Składnia na pierwszy rzut oka wydaje się trudna, ale z odrobiną wyobraźni i ćwiczeń, stanie się prosta jak budowa z klocków. Powodzenia na sprawdzianie!