Sprawdzian Z Historii Polska W Latach 1918-39

Lata 1918-1939 to dla Polski okres niezwykle istotny, burzliwy i pełen wyzwań. Od odzyskania niepodległości po wybuch II wojny światowej, kraj ten przechodził przez okres intensywnej odbudowy, modernizacji i kształtowania się jako państwo. Sprawdzian z historii tego okresu wymaga zrozumienia skomplikowanej sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej II Rzeczypospolitej. Poniżej przedstawiamy kluczowe aspekty tego okresu, które powinny być uwzględnione podczas przygotowań.

Początki II Rzeczypospolitej i Kształtowanie Się Granic

Odzyskanie niepodległości w 1918 roku nie oznaczało automatycznego ustabilizowania sytuacji. Wręcz przeciwnie, Polska musiała walczyć o swoje granice. Różne konflikty zbrojne, takie jak powstania wielkopolskie i śląskie, wojna polsko-bolszewicka, oraz spory graniczne z Czechosłowacją i Litwą, determinowały kształt terytorium.

Traktat Wersalski przyznał Polsce część terytoriów, ale wiele kwestii pozostało nierozstrzygniętych. Plebiscyty na Warmii, Mazurach i Śląsku miały zdecydować o przynależności tych ziem. Wyniki plebiscytów i kolejne powstania śląskie miały fundamentalne znaczenie dla ostatecznego kształtu granic zachodnich.

Wojna Polsko-Bolszewicka (1919-1921)

Ten konflikt był decydującym momentem dla istnienia odrodzonej Polski. "Cud nad Wisłą" w sierpniu 1920 roku, czyli zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej, zatrzymał ekspansję bolszewickiej Rosji i uchronił Europę przed rewolucją komunistyczną. Traktat ryski w 1921 roku ustalił wschodnią granicę Polski, obejmującą tereny dzisiejszej zachodniej Ukrainy i Białorusi.

Polityka Wewnętrzna i Stabilizacja Państwa

W początkowych latach II Rzeczypospolitej panował chaos polityczny. Wielopartyjny system i częste zmiany rządów utrudniały sprawne funkcjonowanie państwa. Konstytucja marcowa z 1921 roku wprowadziła system parlamentarno-gabinetowy, który jednak okazał się niestabilny w praktyce.

Przewrót majowy w 1926 roku przeprowadzony przez Józefa Piłsudskiego wprowadził okres sanacji – autorytarnego reżimu. Nowa konstytucja kwietniowa z 1935 roku wzmocniła władzę prezydenta. Sanacja, choć krytykowana za ograniczenie demokracji, przyczyniła się do pewnej stabilizacji politycznej i gospodarczej.

Problem Mniejszości Narodowych

Polska była krajem wielonarodowym, co stanowiło zarówno bogactwo, jak i wyzwanie. Mniejszości narodowe (Ukraińcy, Żydzi, Białorusini, Niemcy) stanowiły znaczną część społeczeństwa. Polityka państwa wobec mniejszości była złożona i często kontrowersyjna, prowadząc do konfliktów i napięć. Przykładowo, akcja "Wisła" po II Wojnie Światowej była ekstremalnym przykładem rozwiązania problemów etnicznych.

Gospodarka II Rzeczypospolitej

Odzyskanie niepodległości zastało Polskę w stanie głębokiego kryzysu gospodarczego. Zniszczenia wojenne, podział gospodarczy między trzema zaborami i brak stabilnej waluty utrudniały rozwój.

Reforma walutowa Władysława Grabskiego w latach 20. XX wieku, wprowadzenie złotego polskiego, przyczyniła się do stabilizacji finansowej. Budowa portu w Gdyni i magistrali węglowej Śląsk-Gdynia były ambitnymi projektami, mającymi na celu uniezależnienie Polski od zagranicznych rynków.

Wielki Kryzys Gospodarczy

Wielki kryzys gospodarczy lat 30. XX wieku dotknął również Polskę. Spadek cen produktów rolnych, bezrobocie i pauperyzacja społeczeństwa doprowadziły do napięć społecznych i politycznych. Interwencjonizm państwowy, czyli aktywna rola państwa w gospodarce, stał się koniecznością, choć skuteczność tych działań była ograniczona.

Kultura i Społeczeństwo

Okres międzywojenny to rozwój kultury i nauki. Powstały liczne uniwersytety, teatry, muzea. Wybitni pisarze, poeci, artyści i naukowcy tworzyli dzieła o znaczeniu światowym. Literacka Grupa Skamander, twórczość Witkacego, osiągnięcia Marii Skłodowskiej-Curie – to tylko niektóre przykłady.

Poziom życia społeczeństwa był zróżnicowany. Warstwy uprzywilejowane (ziemiaństwo, inteligencja, bogate mieszczaństwo) żyły na wysokim poziomie, ale większość społeczeństwa, zwłaszcza na wsi, borykała się z biedą i trudnościami.

Modernizacja i Urbanizacja

Następowała powolna modernizacja i urbanizacja kraju. Rozwój przemysłu, budowa nowych osiedli mieszkaniowych i infrastruktury komunikacyjnej zmieniały oblicze miast. Jednak tempo tych zmian było wolniejsze niż w krajach zachodnich.

Polityka Zagraniczna i Zagrożenie Wojną

Polska prowadziła aktywną politykę zagraniczną, starając się zapewnić bezpieczeństwo państwa. Sojusze z Francją i Rumunią miały gwarantować pomoc w przypadku agresji. Jednak wobec rosnącej potęgi Niemiec i ZSRR, sytuacja Polski stawała się coraz trudniejsza.

Pakt Ribbentrop-Mołotow z sierpnia 1939 roku, tajny protokół do tego paktu, który dzielił Europę Wschodnią na strefy wpływów niemieckich i sowieckich, przesądził o losie Polski. Agresja Niemiec na Polskę 1 września 1939 roku rozpoczęła II wojnę światową.

Podsumowanie

Okres 1918-1939 to dla Polski czas intensywnego budowania państwowości, ale i wielu wyzwań. Kształtowanie granic, stabilizacja polityczna, rozwój gospodarczy i kulturalny, a także problemy społeczne i zagrożenie ze strony sąsiadów – wszystko to składa się na skomplikowany obraz II Rzeczypospolitej. Zrozumienie tego okresu jest kluczowe dla zrozumienia historii Polski i jej miejsca w Europie.

Przygotowując się do sprawdzianu z historii tego okresu, skoncentruj się na kluczowych wydarzeniach, postaciach i procesach. Analizuj przyczyny i skutki, staraj się zrozumieć kontekst historyczny. Pamiętaj o różnorodności perspektyw i unikaj uproszczeń. Powodzenia!