Sprawdzian Z Historii Klasa 7 Nowa Era Dział 3
Rozdział 3 z podręcznika Nowej Ery do historii dla klasy 7 obejmuje zazwyczaj zagadnienia związane z oświeceniem, rewolucją francuską i epoką napoleońską. To bardzo ważne tematy, które kładą fundament pod współczesną Europę i świat. Zrozumienie tych procesów jest kluczowe nie tylko do sprawdzianu, ale także do analizy wielu późniejszych wydarzeń historycznych. Poniżej znajdziesz skrócony przewodnik, który pomoże Ci przygotować się do sprawdzianu z tego działu.
Oświecenie – Rewolucja Umysłów
Oświecenie to prąd umysłowy i kulturalny, który dominował w Europie w XVIII wieku. Jego podstawą było przekonanie o sile rozumu i konieczności kierowania się nim we wszystkich dziedzinach życia. Oświeceni myśliciele kwestionowali autorytety, w tym władzę królewską i kościelną, domagając się reform społecznych i politycznych.
Kluczowe idee Oświecenia:
- Rozum i nauka: Wiara w potęgę ludzkiego rozumu i rozwój nauki jako drogi do poznania świata. Myśliciele oświeceniowi dążyli do racjonalnego wyjaśnienia zjawisk, odrzucając przesądy i dogmaty.
- Prawa naturalne: Przekonanie, że każdy człowiek posiada niezbywalne prawa, takie jak prawo do życia, wolności i własności.
- Trójpodział władzy: Koncepcja podziału władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, mająca na celu zapobieganie tyranii. Monteskiusz był jednym z głównych orędowników tej idei.
- Umowa społeczna: Teoria, według której władza państwowa wywodzi się z umowy zawartej między rządzonymi a rządzącymi. Jean-Jacques Rousseau był jej znanym propagatorem.
- Tolerancja religijna: Postulat akceptacji różnych wyznań i przekonań religijnych.
Przykład: Pomyśl o tym jak o remoncie domu. Oświecenie to architekt, który mówi: "Stary dom (czyli społeczeństwo) jest źle zbudowany. Potrzebujemy nowych planów (idei opartych na rozumie), żeby zbudować coś lepszego!".
Rewolucja Francuska (1789-1799) – Zburzenie Starego Porządku
Rewolucja Francuska to przełomowe wydarzenie w historii Europy, które doprowadziło do obalenia monarchii absolutnej we Francji i wprowadzenia republiki. Była ona wynikiem narastających napięć społecznych, gospodarczych i politycznych.
Przyczyny Rewolucji Francuskiej:
- Kryzys gospodarczy: Wysokie ceny żywności, zadłużenie państwa i nierównomierne obciążenie podatkowe doprowadziły do niezadowolenia społecznego.
- Nierówności społeczne: Podział społeczeństwa na trzy stany (duchowieństwo, szlachta, stan trzeci) był niesprawiedliwy. Dwa pierwsze stany posiadały liczne przywileje, podczas gdy stan trzeci (mieszczaństwo, chłopi, robotnicy) ponosił większość ciężarów.
- Słaba władza królewska: Nieudolne rządy Ludwika XVI i jego niepopularnej żony Marii Antoniny przyczyniły się do utraty autorytetu monarchii.
- Idee Oświecenia: Idee wolności, równości i braterstwa, propagowane przez myślicieli oświeceniowych, inspirowały do walki o zmianę.
Przebieg Rewolucji Francuskiej:
- Zwołanie Stanów Generalnych (1789): Król Ludwik XVI zwołał Stany Generalne, aby rozwiązać kryzys finansowy państwa.
- Utworzenie Zgromadzenia Narodowego (1789): Stan trzeci, niezadowolony z przebiegu obrad Stanów Generalnych, ogłosił się Zgromadzeniem Narodowym i postanowił uchwalić konstytucję.
- Zdobycie Bastylii (14 lipca 1789): Atak na Bastylię, symbol tyranii, uznawany jest za początek Rewolucji Francuskiej.
- Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela (1789): Uchwalenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, która gwarantowała równość wobec prawa, wolność słowa i wyznania oraz prawo do własności.
- Rządy jakobinów (1793-1794): Okres terroru jakobińskiego pod przywództwem Maksymiliana Robespierre'a, charakteryzujący się masowymi egzekucjami przeciwników rewolucji.
- Dyktatura termidoriańska (1794-1799): Obalenie jakobinów i ustanowienie dyktatury termidoriańskiej.
Przykład: Rewolucja Francuska to tak jakby drużyna piłkarska (społeczeństwo) miała trenera (króla), który gra fatalnie i faworyzuje tylko wybranych zawodników (szlachtę i duchowieństwo). W końcu drużyna buntuje się, wyrzuca trenera i próbuje stworzyć nową, sprawiedliwą drużynę, gdzie każdy ma równe szanse (rewolucja).
Epoka Napoleońska (1799-1815) – Podbój Europy
Epoka Napoleońska to okres w historii Europy związany z panowaniem Napoleona Bonapartego, francuskiego generała, który doszedł do władzy w wyniku zamachu stanu i prowadził liczne wojny podboje.
Kluczowe wydarzenia Epoki Napoleońskiej:
- Zamach stanu 18 brumaire'a (1799): Napoleon Bonaparte obalił dyktaturę termidoriańską i przejął władzę we Francji.
- Konsulat (1799-1804): Napoleon sprawował władzę jako pierwszy konsul, reformując państwo i umacniając swoją pozycję.
- Cesarstwo (1804-1815): Napoleon koronował się na cesarza Francuzów.
- Wojny napoleońskie: Napoleon prowadził liczne wojny z koalicjami państw europejskich, podbijając większość kontynentu. Do najważniejszych bitew należą: bitwa pod Austerlitz (1805), bitwa pod Jeną-Auerstedt (1806), bitwa pod Frydlandem (1807), bitwa pod Borodino (1812), bitwa pod Lipskiem (1813) i bitwa pod Waterloo (1815).
- Kodeks Napoleona (1804): Napoleon wprowadził Kodeks Napoleona, zbiór praw, który gwarantował równość wobec prawa, wolność osobistą i prawo do własności. Kodeks ten wywarł duży wpływ na rozwój prawa w Europie.
- Kongres Wiedeński (1814-1815): Po upadku Napoleona, państwa europejskie zebrały się na Kongresie Wiedeńskim, aby ustalić nowy porządek w Europie.
Skutki Epoki Napoleońskiej:
- Rozpowszechnienie idei rewolucyjnych: Idee wolności, równości i braterstwa, które narodziły się podczas Rewolucji Francuskiej, rozprzestrzeniły się po całej Europie dzięki armii Napoleona.
- Powstanie ruchów narodowych: Wiele narodów europejskich, dotąd podzielonych na mniejsze państwa, zaczęło dążyć do zjednoczenia i niepodległości.
- Zmiany terytorialne: Mapa Europy uległa znacznym zmianom w wyniku wojen napoleońskich i Kongresu Wiedeńskiego.
Przykład: Napoleon to tak jakby ambitny menadżer, który przejmuje podupadającą firmę (Francję), wprowadza innowacje (Kodeks Napoleona), podbija rynek (Europę), ale w końcu przecenia swoje siły i firma bankrutuje (upadek Napoleona).
Szybka powtórka na sprawdzian: Pamiętaj o kluczowych datach (1789 - początek Rewolucji Francuskiej, 1799 - zamach stanu Napoleona, 1815 - Kongres Wiedeński) i nazwiskach (Monteskiusz, Rousseau, Robespierre, Napoleon Bonaparte). Skup się na przyczynach i skutkach wymienionych wydarzeń. Powodzenia!
