Sprawdzian Z Histori Klasa 8 Upadek Komunizmuu

Upadek komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej to jedno z najważniejszych wydarzeń XX wieku. Zmienił on mapę polityczną świata i życie milionów ludzi. Przyjrzyjmy się temu procesowi krok po kroku.

Czym był komunizm?

Komunizm był ideologią i systemem politycznym, który zakładał wspólną własność środków produkcji. Państwo miało kontrolować gospodarkę i życie społeczne. W praktyce, w krajach takich jak Polska, Związek Radziecki czy Czechosłowacja, oznaczało to brak wolności słowa, ograniczenia w podróżowaniu i scentralizowane planowanie gospodarcze.

System komunistyczny opierał się na władzy jednej partii – partii komunistycznej. Krytyka władzy była surowo karana. Kontrola nad mediami i edukacją pozwalała na indoktrynację społeczeństwa. To prowadziło do niezadowolenia społecznego.

Przyczyny upadku

Istniało wiele przyczyn upadku komunizmu. Gospodarka centralnie planowana okazała się niewydolna. Brak konkurencji i innowacji prowadził do stagnacji gospodarczej. Ludzie w krajach komunistycznych zazdrościli zachodnich standardów życia. Chcieli mieć dostęp do tych samych dóbr i wolności.

Ważnym czynnikiem była działalność opozycji. W Polsce, ruch "Solidarność" pod przewodnictwem Lecha Wałęsy odegrał kluczową rolę. Domagano się praw pracowniczych, wolności słowa i demokracji. Presja międzynarodowa również miała znaczenie. Rząd Stanów Zjednoczonych pod przywództwem Ronalda Reagana krytykował Związek Radziecki za łamanie praw człowieka.

Michaił Gorbaczow, przywódca Związku Radzieckiego, wprowadził "pieriestrojkę" i "głasnost" – reformy mające na celu ożywienie gospodarki i zwiększenie przejrzystości życia publicznego. Paradoksalnie, te reformy osłabiły system komunistyczny i umożliwiły narodom Europy Środkowo-Wschodniej wyzwolenie się spod jego wpływu.

Przebieg upadku

Upadek komunizmu rozpoczął się w Polsce w 1989 roku od Okrągłego Stołu i częściowo wolnych wyborów. Wkrótce potem, lawina ruszyła. Węgry otworzyły granicę z Austrią, co umożliwiło ucieczkę obywatelom NRD. Jesienią 1989 roku upadł Mur Berliński. W Czechosłowacji doszło do "aksamitnej rewolucji". W Rumunii rewolucja miała krwawy przebieg, a dyktator Nicolae Ceaușescu został obalony i stracony.

Skutki upadku

Upadek komunizmu miał ogromne konsekwencje. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej odzyskały niepodległość i rozpoczęły proces transformacji gospodarczej i politycznej. Wiele z nich wstąpiło do Unii Europejskiej i NATO. Upadek komunizmu zakończył zimną wojnę i zmienił układ sił na świecie. Rozpoczął się nowy rozdział w historii Europy.