Sprawdzian Z Geografi Klasa1 Budowa Litosfery

Litosfera to zewnętrzna, sztywna powłoka Ziemi. Wyobraź sobie skorupę jajka – litosfera to właśnie taka skorupa dla naszej planety. Składa się ze skorupy ziemskiej i zewnętrznej warstwy płaszcza ziemskiego. Jest podzielona na duże fragmenty, które nazywamy płytami litosfery.

Skorupa ziemska to najbardziej zewnętrzna warstwa litosfery. Rozróżniamy dwa jej rodzaje:

Skorupa kontynentalna: gruba (ok. 30-70 km), zbudowana głównie ze skał magmowych, osadowych i metamorficznych. Jest starsza i mniej gęsta niż skorupa oceaniczna. To właśnie na niej znajdują się kontynenty.

Skorupa oceaniczna: cieńsza (ok. 5-10 km), zbudowana głównie ze skał bazaltowych. Jest młodsza i bardziej gęsta niż skorupa kontynentalna. Tworzy dna oceanów.

Płyty litosfery "pływają" na astenosferze, która jest plastyczną warstwą płaszcza ziemskiego. Dzięki temu "pływaniu" dochodzi do różnych zjawisk geologicznych.

Ruchy płyt litosfery powodują:

Trzęsienia ziemi: nagłe uwolnienie energii w wyniku przesuwania się płyt.

Wulkanizm: wydobywanie się magmy na powierzchnię Ziemi.

Powstawanie gór: kolizja płyt powoduje fałdowanie i wypiętrzanie skał.

Miejsca, gdzie płyty litosfery się stykają, nazywamy granicami płyt litosfery. Mogą one być zbieżne (płyty się zderzają), rozbieżne (płyty oddalają się od siebie) lub przesuwcze (płyty przesuwają się obok siebie). To właśnie na granicach płyt litosfery zachodzą najintensywniejsze procesy geologiczne. Na przykład, Himalaje powstały w wyniku zderzenia płyty indyjskiej z płytą euroazjatycką.