Sprawdzian Z Geografi Klasa 5 Dział 2 Krajobrazy Polski

Hej klaso piąta! Widzę, że zbliża się sprawdzian z geografii, dział 2: Krajobrazy Polski. Postaram się wam pomóc zrozumieć te zagadnienia, żeby sprawdzian poszedł jak z płatka!

Krajobraz – Co to takiego?

Krajobraz to taki widok, który widzimy dookoła siebie. To nie tylko drzewa i góry, ale wszystko, co znajduje się na danym terenie. Myślcie o nim jak o wielkim obrazie, na którym namalowana jest przyroda, ale też to, co stworzył człowiek.

Ważne elementy krajobrazu to:

• Ukształtowanie terenu: Czyli czy jest płasko, górzysto, pagórkowato.
• Wody: Rzeki, jeziora, morza – wszystko, co związane z wodą.
• Roślinność: Lasy, łąki, pola – rośliny, które rosną na danym obszarze.
• Zwierzęta: Jakie zwierzęta żyją w danym krajobrazie.
• Działalność człowieka: Osiedla, drogi, fabryki – to, co zbudował człowiek.

Pamiętajcie, że każdy krajobraz jest inny i wyjątkowy!

Rodzaje Krajobrazów w Polsce

Polska jest bardzo różnorodna i mamy wiele różnych rodzajów krajobrazów. Omówimy te najważniejsze:

• Krajobraz Pobrzeża Bałtyckiego:

To pas terenu przylegający do Morza Bałtyckiego. Charakteryzuje się piaszczystymi plażami, wydmami, klifami (stromymi brzegami), mierzejami (wąskie pasy lądu oddzielające zatokę od morza) i jeziorami przybrzeżnymi. Znajdziemy tu także porty i miasta nadmorskie. Typowe rośliny to sosna, rokitnik, a zwierzęta to mewy, foki, dorsze.

• Krajobraz Pojezierzy:

To obszar, gdzie występuje bardzo dużo jezior. Powstały one w wyniku działalności lodowca. Znajdziemy tu pagórki, wzgórza, moreny (wał usypany przez lodowiec), a przede wszystkim jeziora różnej wielkości i głębokości. Roślinność to głównie lasy mieszane i iglaste, a zwierzęta to bobry, żaby, ryby. Popularne pojezierza to Mazury, Pomorze, Wielkopolskie.

• Krajobraz Nizin:

To rozległe, płaskie tereny. W Polsce niziny zajmują znaczną część powierzchni. Charakteryzują się urodzajnymi glebami, co sprzyja rozwojowi rolnictwa. Rzeki płyną tu leniwie, a lasy są rzadkie. Typowe rośliny to zboża, rzepak, buraki cukrowe, a zwierzęta to zające, kuropatwy, bociany.

• Krajobraz Wyżyn:

To obszary wzniesione, ale nie tak wysokie jak góry. W Polsce mamy kilka wyżyn, np. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Wyżyna Lubelska, Wyżyna Śląska. Charakteryzują się one urozmaiconym ukształtowaniem terenu, występowaniem skał wapiennych (co prowadzi do powstawania jaskiń i ostańców), lessów (żyzne gleby) oraz bogatą historią. Roślinność to lasy liściaste i mieszane, a zwierzęta to sarny, jelenie, lisy.

• Krajobraz Górski:

To najwyższe obszary w Polsce. Dzielimy je na: * Góry Wysokie (Tatry): Charakteryzują się ostrymi szczytami, stromymi zboczami, skalistymi dolinami, jeziorami górskimi (stawy), oraz występowaniem pięter roślinnych (od lasów po hale alpejskie). W Tatrach żyją kozice, świstaki, orły. * Góry Średnie (Beskidy, Sudety): Mają łagodniejsze stoki, zaokrąglone szczyty, rozległe lasy. W Beskidach i Sudetach żyją niedźwiedzie, wilki, rysie.

Piętra Roślinności w Górach

W górach, wraz ze wzrostem wysokości, zmienia się temperatura i wilgotność. To powoduje, że na różnych wysokościach rosną różne rośliny. Mówimy o piętrach roślinności. Od dołu do góry występują:

1. Pogórze: To obszar u podnóża gór, gdzie rosną lasy liściaste i mieszane oraz uprawiane są pola.
2. Regiel Dolny: To piętro lasów liściastych i mieszanych. Rosną tu buki, jodły, świerki.
3. Regiel Górny: To piętro lasów iglastych, głównie świerkowych.
4. Kosodrzewina: To piętro krzewów, które są odporne na silne wiatry i niskie temperatury.
5. Hale Alpejskie: To piętro łąk wysokogórskich, gdzie rosną trawy, zioła i kwiaty.
6. Turnie: To najwyższe partie gór, gdzie występują skały i bardzo skąpa roślinność.

Ochrona Krajobrazu w Polsce

Krajobrazy Polski są cenne i należy je chronić. Robimy to na różne sposoby:

• Parki Narodowe: To obszary, gdzie chroni się całą przyrodę, rośliny, zwierzęta, a także krajobraz. W Polsce mamy ich sporo, np. Tatrzański Park Narodowy, Biebrzański Park Narodowy, Babiogórski Park Narodowy.
• Parki Krajobrazowe: To obszary, gdzie chroni się krajobraz, ale dopuszcza się też działalność człowieka, np. rolnictwo, turystykę.
• Rezerwaty Przyrody: To mniejsze obszary, gdzie chroni się konkretne gatunki roślin lub zwierząt albo unikalne fragmenty krajobrazu.
• Obszary Natura 2000: To obszary wyznaczone w celu ochrony zagrożonych gatunków roślin i zwierząt oraz ich siedlisk w całej Europie.

Jak człowiek wpływa na krajobraz?

Człowiek, niestety, często negatywnie wpływa na krajobraz. Zanieczyszcza powietrze, wodę i glebę. Wykorzystuje surowce naturalne, wycina lasy, buduje miasta i drogi. To wszystko zmienia krajobraz i może prowadzić do jego degradacji. Dlatego ważne jest, żebyśmy dbali o środowisko i starali się minimalizować nasz negatywny wpływ.

Przykłady pozytywnego wpływu człowieka:

• Zakładanie parków i rezerwatów
• Oczyszczanie rzek i jezior
• Sadzenie drzew
• Budowa oczyszczalni ścieków
• Segregacja śmieci
• Korzystanie z odnawialnych źródeł energii

Podsumowanie – Ważne zagadnienia do sprawdzianu

• Definicja krajobrazu i jego elementy.
• Rodzaje krajobrazów w Polsce: pobrzeże, pojezierza, niziny, wyżyny, góry (wysokie i średnie).
• Charakterystyka poszczególnych krajobrazów: ukształtowanie terenu, wody, roślinność, zwierzęta, działalność człowieka.
• Piętra roślinności w górach.
• Ochrona krajobrazu w Polsce: parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody, Natura 2000.
• Wpływ człowieka na krajobraz: pozytywny i negatywny.

Pamiętajcie, żeby powtórzyć sobie mapę Polski i zlokalizować na niej poszczególne krainy geograficzne. Dobrze jest też poćwiczyć rozpoznawanie krajobrazów na zdjęciach.

Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w was! Pamiętajcie, że geografia to bardzo ciekawa nauka i warto się jej uczyć, żeby lepiej rozumieć świat, który nas otacza. Jak macie jakieś pytania, to śmiało pytajcie!

Dodatkowe Wskazówki

Oprócz nauki teorii, spróbujcie wyobrazić sobie, jak wyglądają poszczególne krajobrazy. Możecie poszukać zdjęć w Internecie, obejrzeć filmy przyrodnicze lub, jeśli macie taką możliwość, wybrać się na wycieczkę w ciekawe miejsce w Polsce. Pamiętajcie, że najlepsza nauka to nauka przez doświadczenie!

Słówko o turystyce

Turystyka odgrywa dużą rolę w kształtowaniu krajobrazu. Z jednej strony, rozwój turystyki może przyczyniać się do jego ochrony, poprzez tworzenie miejsc pracy i dochodów dla lokalnej społeczności, co zachęca do dbania o środowisko. Z drugiej strony, nadmierny rozwój turystyki może prowadzić do zanieczyszczenia środowiska, niszczenia przyrody i zaburzania równowagi ekologicznej. Dlatego ważna jest zrównoważona turystyka, która uwzględnia potrzeby zarówno turystów, jak i lokalnej społeczności oraz chroni środowisko naturalne.

Na przykład, w górach ważne jest wyznaczanie szlaków turystycznych, żeby turyści nie chodzili po wszystkich terenach i nie niszczyli roślinności. Ważne jest też dbanie o czystość i nie zostawianie śmieci w górach.

To wszystko! Mam nadzieję, że to wam pomoże przygotować się do sprawdzianu. Trzymam kciuki!