Sprawdzian Z Chemii Kl 8 Alkany Alkeny Alkiny
Sprawdzian z Chemii Kl. 8 Alkany, Alkeny, Alkiny skupia się na zrozumieniu i rozpoznawaniu podstawowych węglowodorów alifatycznych: alkanów, alkenów i alkinów. Są to związki organiczne składające się wyłącznie z atomów węgla (C) i wodoru (H).
Alkany: Węglowodory nasycone
Alkany są węglowodorami nasyconymi, co oznacza, że wszystkie atomy węgla połączone są ze sobą pojedynczymi wiązaniami. Ich wzór ogólny to CnH2n+2. Charakteryzują się stabilnością i niską reaktywnością.
Krok 1: Rozpoznawanie. Szukaj tylko pojedynczych wiązań między atomami węgla. Na przykład, etan (C2H6) ma wzór strukturalny CH3-CH3 – tylko jedno wiązanie między węglami. Metan (CH4) to najprostszy alkan.
Krok 2: Nazewnictwo. Nazwa alkanu zależy od liczby atomów węgla. Met-, Et-, Prop-, But- oznaczają odpowiednio 1, 2, 3 i 4 atomy węgla. Dodaj końcówkę "-an". Tak więc, CH4 to metan, C2H6 to etan, C3H8 to propan, a C4H10 to butan.
Przykład: Narysuj i nazwij alkan z pięcioma atomami węgla. To pentan (C5H12). Jego wzór strukturalny to CH3-CH2-CH2-CH2-CH3.
Alkeny: Węglowodory nienasycone z jednym wiązaniem podwójnym
Alkeny są węglowodorami nienasyconymi, zawierającymi jedno wiązanie podwójne między dwoma atomami węgla. Ich wzór ogólny to CnH2n.
Krok 1: Rozpoznawanie. Szukaj wiązania podwójnego (C=C) w strukturze. Eten (C2H4), czyli etylen, to najprostszy alken.
Krok 2: Nazewnictwo. Użyj tych samych przedrostków co w alkanach (met-, et-, prop-, but-), ale zmień końcówkę na "-en". Tak więc, C2H4 to eten, C3H6 to propen, a C4H8 to buten. Jeśli wiązanie podwójne nie jest na pierwszym atomie węgla, musisz podać jego pozycję. Np. but-2-en.
Przykład: Narysuj i nazwij alken z czterema atomami węgla i wiązaniem podwójnym między drugim i trzecim atomem. To but-2-en.
Alkiny: Węglowodory nienasycone z jednym wiązaniem potrójnym
Alkiny są węglowodorami nienasyconymi, zawierającymi jedno wiązanie potrójne między dwoma atomami węgla. Ich wzór ogólny to CnH2n-2.
Krok 1: Rozpoznawanie. Szukaj wiązania potrójnego (C≡C) w strukturze. Etyn (C2H2), czyli acetylen, to najprostszy alkin.
Krok 2: Nazewnictwo. Użyj tych samych przedrostków co w alkanach i alkenach, ale zmień końcówkę na "-in". Tak więc, C2H2 to etyn, C3H4 to propyn, a C4H6 to but-1-yn. Podobnie jak w alkenach, należy podać pozycję wiązania potrójnego, jeśli nie jest na pierwszym atomie węgla.
Przykład: Narysuj i nazwij alkin z pięcioma atomami węgla i wiązaniem potrójnym między pierwszym i drugim atomem. To pent-1-yn.
Praktyczne zastosowania
Zrozumienie alkanów, alkenów i alkinów jest kluczowe, ponieważ są one podstawą przemysłu petrochemicznego. Na przykład, eten (alken) jest używany do produkcji polietylenu, popularnego tworzywa sztucznego. Alkiny, a szczególnie etyn (acetylen), są używane w palnikach acetylenowo-tlenowych ze względu na wysoką temperaturę spalania.
