Sprawdzian Z Chemii Alkohole Nowa Era Chomikuj

Alkohole to bardzo ważna grupa związków organicznych. Warto dobrze zrozumieć ich budowę, właściwości i reakcje. Pomogę Ci usystematyzować wiedzę na temat alkoholi, szczególnie przydatną do sprawdzianu z chemii.

Czym w ogóle są alkohole? Alkohole to związki organiczne, które w swojej strukturze zawierają grupę hydroksylową (-OH) połączoną z atomem węgla. Ten atom węgla musi być związany tylko z atomami węgla i wodoru. Najprostszy alkohol to metanol (CH₃OH).

Podział alkoholi jest bardzo prosty. Dzielimy je na alkohole jednowodorotlenowe (zawierają jedną grupę -OH) i alkohole wielowodorotlenowe (zawierają więcej niż jedną grupę -OH). Przykładem alkoholu jednowodorotlenowego jest etanol (C₂H₅OH). Przykładem alkoholu wielowodorotlenowego jest glicerol (C₃H₅(OH)₃), który posiada aż trzy grupy hydroksylowe.

Nomenklatura alkoholi

Nazewnictwo alkoholi jest systematyczne. Nazwę tworzymy, dodając końcówkę "-ol" do nazwy węglowodoru o tej samej liczbie atomów węgla. Na przykład, metan przekształca się w metanol. Etan to etanol. Propan to propanol. Trzeba też pamiętać o numerowaniu atomów węgla, aby określić, przy którym atomie znajduje się grupa -OH. Np. propan-1-ol i propan-2-ol to dwa różne związki.

Właściwości alkoholi

Właściwości fizyczne alkoholi zależą od długości łańcucha węglowego i ilości grup -OH. Alkohole o krótkich łańcuchach są cieczami, dobrze rozpuszczalnymi w wodzie. Wynika to z tworzenia wiązań wodorowych między grupami -OH alkoholu a cząsteczkami wody. Wraz ze wzrostem łańcucha węglowego rozpuszczalność w wodzie maleje.

Alkohole reagują z metalami aktywnymi, takimi jak sód (Na) lub potas (K). W wyniku reakcji powstają alkoholany i wydziela się wodór. Można to zapisać ogólnym równaniem: 2 R-OH + 2 Na → 2 R-ONa + H₂. Alkohole ulegają też reakcji spalania. Spalanie całkowite alkoholi daje dwutlenek węgla i wodę. Spalanie niecałkowite prowadzi do powstania tlenku węgla (czad) lub węgla (sadza) oraz wody. Reakcje te są egzotermiczne, czyli wydzielają ciepło.

Alkohole można otrzymać na wiele sposobów. Jednym z nich jest hydratacja alkenów. Polega ona na przyłączeniu cząsteczki wody do wiązania podwójnego w alkenie. Innym sposobem jest fermentacja alkoholowa cukrów, prowadzona przez drożdże, w wyniku której powstaje etanol.

Alkohole mają szerokie zastosowanie. Etanol używany jest jako rozpuszczalnik, dezynfektant i składnik napojów alkoholowych. Metanol stosowany jest w przemyśle chemicznym jako surowiec do produkcji innych związków. Glicerol znajduje zastosowanie w kosmetyce, farmacji i jako składnik płynów do chłodnic.