Sprawdzian Z Biologii Uklad Pokarmowy Nowa Era
Sprawdzian z Biologii Układ Pokarmowy Nowa Era to test sprawdzający wiedzę z zakresu budowy i funkcji układu pokarmowego, oparty na materiale dydaktycznym wydawnictwa Nowa Era. Obejmuje zagadnienia od budowy jamy ustnej po procesy wchłaniania w jelicie cienkim.
Krok 1: Jama Ustna i Przełyk
Pierwszy etap trawienia rozpoczyna się w jamie ustnej. Tutaj pokarm jest rozdrabniany mechanicznie przez zęby i mieszany ze śliną. Ślina zawiera amylazę ślinową, enzym trawiący skrobię.
Przykład: Podczas jedzenia chleba amylaza ślinowa zaczyna rozkładać zawartą w nim skrobię na cukry proste.
Następnie, uformowany kęs pokarmowy przechodzi przez gardło i przełyk do żołądka. Ruchy perystaltyczne przełyku, czyli rytmiczne skurcze mięśni, przesuwają pokarm w dół.
Przykład: Nawet jedząc w pozycji odwróconej, pokarm zostanie przesunięty do żołądka dzięki perystaltyce.
Krok 2: Żołądek
W żołądku pokarm jest mieszany z sokiem żołądkowym, który zawiera kwas solny (HCl) i pepsynę. Kwas solny zabija bakterie i aktywuje pepsynę, enzym trawiący białka.
Przykład: Kwas solny denaturuje białka, co ułatwia pepsynie ich rozkład na mniejsze fragmenty – peptydy.
Powstała miazga pokarmowa (chym) stopniowo przedostaje się do dwunastnicy.
Krok 3: Jelito Cienkie
Jelito cienkie jest głównym miejscem trawienia i wchłaniania. Tutaj działają sok trzustkowy i żółć. Sok trzustkowy zawiera enzymy trawiące białka (np. trypsyna), węglowodany (amylaza trzustkowa) i tłuszcze (lipaza). Żółć emulguje tłuszcze, ułatwiając ich trawienie przez lipazę.
Przykład: Lipaza rozkłada tłuszcze na glicerol i kwasy tłuszczowe, które mogą być wchłaniane.
Wchłanianie składników odżywczych odbywa się przez kosmki jelitowe, małe wypustki na ścianie jelita cienkiego. Do krwi wchłaniane są cukry proste, aminokwasy, glicerol i kwasy tłuszczowe, witaminy oraz sole mineralne.
Krok 4: Jelito Grube
W jelicie grubym wchłaniana jest głównie woda i sole mineralne. Niestrawione resztki pokarmowe ulegają zagęszczeniu i formowaniu w kał, który jest następnie wydalany.
Przykład: Bakterie jelitowe w jelicie grubym rozkładają resztki pokarmowe i syntetyzują niektóre witaminy, np. witaminę K.
Znaczenie praktyczne:
Zrozumienie działania układu pokarmowego jest kluczowe dla utrzymania zdrowia. Wiedza o procesach trawienia pozwala na świadome wybieranie pokarmów i unikanie problemów trawiennych, takich jak zgaga czy zaparcia. Pozwala to również zrozumieć wpływ diety na ogólne samopoczucie i energię.
Przykład: Osoba z nietolerancją laktozy, rozumiejąc procesy trawienne, wie, że powinna unikać spożywania produktów mlecznych, aby uniknąć dolegliwości żołądkowo-jelitowych.
