Sprawdzian Z Biologii Puls życia 1 Rozdział 2

Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z biologii? Świetnie! Razem damy radę. Skupimy się na rozdziale 2 z "Puls życia 1".

Budowa komórki

Podstawą jest zrozumienie, z czego składa się komórka. Pamiętaj o trzech głównych elementach: błonie komórkowej, cytoplazmie i jądrze komórkowym (lub jego braku u bakterii). Każdy z nich pełni ważną rolę.

Błona komórkowa otacza komórkę. Chroni ją i kontroluje, co wchodzi i wychodzi. To taki "strażnik" komórki. Zwróć uwagę na jej budowę – z lipidów i białek.

Cytoplazma to wnętrze komórki. Zawiera organelle komórkowe, zanurzone w cytozolu. To tam zachodzą liczne procesy metaboliczne. Pomyśl o niej jak o "warsztacie" komórki.

Jądro komórkowe to centrum dowodzenia. Zawiera DNA, czyli materiał genetyczny. Steruje wszystkimi procesami w komórce. U prokariotów (np. bakterii) jądro nie występuje. Mają one nukleoid.

Organelle komórkowe

Teraz trochę o organellach. Każda z nich ma swoją funkcję. Zapamiętaj najważniejsze:

• Mitochondria – "elektrownie" komórki. Produkują energię (ATP) w procesie oddychania komórkowego.
• Rybosomy – odpowiedzialne za syntezę białek. Mogą być wolne w cytoplazmie lub związane z siateczką śródplazmatyczną szorstką.
• Siateczka śródplazmatyczna – system kanałów i pęcherzyków. Siateczka szorstka (z rybosomami) uczestniczy w syntezie białek. Siateczka gładka – w syntezie lipidów i detoksykacji.
• Aparat Golgiego – modyfikuje, sortuje i pakuje białka i lipidy. Przygotowuje je do transportu wewnątrz i na zewnątrz komórki.
• Lizosomy – "centra recyklingu". Zawierają enzymy trawiące zużyte organelle i substancje obce.

Różnice między komórką roślinną i zwierzęcą

Komórki roślinne i zwierzęce mają wiele podobieństw, ale i różnic. Rośliny posiadają chloroplasty (do fotosyntezy), ścianę komórkową (nadającą kształt i ochronę) oraz wakuole (przechowywanie wody i innych substancji). Komórki zwierzęce tego nie mają.

Zwróć uwagę na te różnice. Często pojawiają się w zadaniach na sprawdzianie!

Podsumowanie

Pamiętaj: błona komórkowa, cytoplazma, jądro. Mitochondria, rybosomy, siateczka śródplazmatyczna, aparat Golgiego, lizosomy – najważniejsze organelle. Komórka roślinna = chloroplasty, ściana komórkowa, wakuole. Jesteś gotowy/a! Powodzenia na sprawdzianie! Pamiętaj o pozytywnym nastawieniu!