Sprawdzian Z Biologii Liceum Od Genu Do Cechy
Sprawdzian z Biologii Liceum "Od Genu do Cechy" obejmuje wiedzę o tym, jak informacja genetyczna zawarta w DNA przekłada się na konkretne cechy organizmu. Kluczowe jest zrozumienie mechanizmów ekspresji genów, czyli procesu, w którym geny są odczytywane i na ich podstawie syntetyzowane są białka.
Pierwszym etapem jest transkrypcja. Polega ona na przepisaniu informacji genetycznej z DNA na mRNA (matrycowy RNA). Enzym RNA polimeraza łączy się z DNA i tworzy kopię genu w postaci mRNA.
Następnie zachodzi translacja. mRNA transportowane jest do rybosomów, gdzie następuje synteza białka. Kod genetyczny, zawarty w sekwencji mRNA, jest odczytywany i tłumaczy się go na sekwencję aminokwasów, które tworzą łańcuch polipeptydowy, czyli białko.
Białka pełnią różnorodne funkcje w organizmie. Mogą być enzymami katalizującymi reakcje chemiczne, białkami strukturalnymi budującymi komórki i tkanki, hormonami regulującymi procesy fizjologiczne, lub białkami transportowymi przenoszącymi substancje przez błony komórkowe.
Regulacja ekspresji genów jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pozwala ona na włączanie i wyłączanie genów w zależności od potrzeb komórki i środowiska. Czynniki transkrypcyjne, modyfikacje epigenetyczne i mikroRNA wpływają na poziom ekspresji genów.
Przykład 1: Gen kodujący enzym laktazę u ludzi. Jeśli gen jest aktywny, organizm trawi laktozę. Jeśli nie, występuje nietolerancja laktozy.
Przykład 2: Geny odpowiedzialne za kolor oczu. Kombinacja różnych alleli tych genów decyduje o tym, czy ktoś ma oczy niebieskie, brązowe, czy zielone.
Zrozumienie relacji "od genu do cechy" ma realne zastosowanie w medycynie (diagnoza i terapia chorób genetycznych), biotechnologii (inżynieria genetyczna) i rolnictwie (tworzenie roślin o pożądanych cechach).
