Sprawdzian Z Biologi 1 Liceum Mitoza I Mejoza
Mitoza i mejoza to dwa podstawowe procesy podziału komórkowego, kluczowe dla życia. Mitoza jest procesem, w którym jedna komórka dzieli się na dwie identyczne komórki potomne, zachowując ten sam zestaw chromosomów. Mejoza natomiast, prowadzi do powstania czterech komórek potomnych o zredukowanej o połowę liczbie chromosomów.
Mitoza składa się z kilku etapów: profazy, metafazy, anafazy i telofazy. W profazie chromosomy stają się widoczne, w metafazie ustawiają się w płaszczyźnie równikowej komórki, w anafazie chromatydy siostrzane rozdzielają się i wędrują do biegunów, a w telofazie powstają dwie nowe komórki z identycznym materiałem genetycznym. Mitoza jest niezbędna do wzrostu organizmu, naprawy uszkodzeń i rozmnażania bezpłciowego.
Mejoza składa się z dwóch podziałów: mejozy I i mejozy II. Mejoza I rozpoczyna się od profazy I, gdzie zachodzi crossing-over (wymiana materiału genetycznego między chromosomami homologicznymi), co prowadzi do zwiększenia różnorodności genetycznej. Następnie następuje metafaza I, anafaza I i telofaza I, w wyniku których powstają dwie komórki haploidalne. Mejoza II przebiega podobnie do mitozy, ale bez replikacji DNA przed podziałem.
Przykład mitozy: Gojenie się rany. Komórki skóry dzielą się mitotycznie, aby odbudować uszkodzoną tkankę. Przykład mejozy: Powstawanie gamet (komórek płciowych) u zwierząt i roślin. Redukcja liczby chromosomów jest niezbędna, aby po zapłodnieniu przywrócić prawidłową liczbę chromosomów w zygocie.
Różnice między mitozą a mejozą są fundamentalne. Mitoza służy do wzrostu i naprawy, zachowując identyczność genetyczną, podczas gdy mejoza generuje różnorodność genetyczną niezbędną w rozmnażaniu płciowym.
Zrozumienie procesów mitozy i mejozy ma istotne znaczenie w medycynie (np. w badaniach nad rakiem, gdzie mitoza jest zaburzona) oraz w rolnictwie (np. w hodowli roślin o pożądanych cechach).
