Sprawdzian Procesy Zewnętrzne Klasa 2 Gimnazjum

Procesy zewnętrzne, inaczej zwane procesami egzogenicznymi, to ogół zjawisk kształtujących powierzchnię Ziemi pod wpływem czynników pochodzących spoza jej wnętrza. Są one napędzane energią słoneczną i grawitacją, a także działalnością organizmów żywych.

Kluczowe aspekty procesów zewnętrznych obejmują:

1. Wietrzenie: Rozpad i rozkład skał i minerałów pod wpływem czynników atmosferycznych (temperatura, woda, wiatr, lód) i biologicznych. Wyróżniamy wietrzenie fizyczne (np. zamarzanie wody w szczelinach) i chemiczne (np. rozpuszczanie wapieni przez kwaśny deszcz).

2. Erozja: Niszczenie powierzchni Ziemi i transport materiału przez czynniki takie jak woda (erozja rzeczna, morska), wiatr (erozja eoliczna), lód (erozja lodowcowa) i grawitacja (osuwanie się mas ziemi).

3. Transport: Przemieszczanie zwietrzeliny i materiału erozyjnego przez rzeki, wiatr, lodowce i inne czynniki. Transportowany materiał może być rozpuszczony, niesiony w zawiesinie lub toczony po dnie.

4. Akumulacja: Osadzanie się transportowanego materiału w nowym miejscu. Przykładem jest tworzenie się delty rzeki u jej ujścia do morza lub powstawanie wydm na pustyniach.

Przykład 1: Wietrzenie fizyczne prowadzi do rozpadu skał granitowych w Tatrach, tworząc charakterystyczne gołoborza. Przykład 2: Erozja rzeczna pogłębia dolinę rzeki, tworząc kaniony.

Procesy zewnętrzne są nieustannie zachodzące i mają ogromny wpływ na kształtowanie krajobrazu. Rozumienie ich mechanizmów pozwala nam lepiej przewidywać skutki działalności człowieka i chronić środowisko naturalne przed negatywnymi zmianami, np. poprzez zapobieganie erozji gleby.