Sprawdzian J Polski Kl 1 Gimnazjum Liczebniki

Liczebniki w języku polskim, omawiane na Sprawdzianie Języka Polskiego w klasie 1 Gimnazjum (obecnie klasa 7 szkoły podstawowej), to części mowy określające ilość lub kolejność. Dzielą się na kilka podstawowych rodzajów.

Liczebniki główne odpowiadają na pytanie "ile?". Określają dokładną liczbę osób, przedmiotów lub zjawisk. Np. jeden, dwa, trzy, sto, tysiąc. Liczebniki główne odmieniają się przez przypadki, co jest szczególnie ważne do zapamiętania.

Liczebniki porządkowe odpowiadają na pytanie "który z kolei?". Wskazują na kolejność w szeregu. Np. pierwszy, drugi, trzeci, setny, tysięczny. Odmieniają się jak przymiotniki, przez rodzaje, liczby i przypadki.

Liczebniki ułamkowe wyrażają części całości. Np. pół, ćwierć, jedna druga, trzy czwarte. Często łączą się z rzeczownikami w dopełniaczu, np. "pół jabłka".

Liczebniki zbiorowe określają liczbę osób lub rzeczy występujących razem. Używamy ich z rzeczownikami, które nie mają liczby pojedynczej lub oznaczają pary. Np. dwoje drzwi, troje skrzypiec, pięcioro dzieci.

Liczebniki mnożne wskazują, ile razy coś występuje. Np. podwójny, potrójny, poczwórny.

Przykład: "Na stole leżą trzy jabłka (licz. główny). Pierwszy raz widzę takie duże owoce (licz. porządkowy)."

Przykład: "Potrzebuję dwoje rękawic (licz. zbiorowy), a Ania zjadła pół ciastka (licz. ułamkowy)."

Znajomość liczebników jest niezbędna w życiu codziennym, od robienia zakupów (np. "kupuję pięć bułek") po czytanie statystyk i artykułów naukowych (np. "druga wojna światowa"). Poprawne użycie liczebników świadczy o wysokiej kulturze języka.