Sprawdzian Historia Klasa 7 Dział 5

Hej siódmoklasiści! Zbliża się sprawdzian z działu 5. z historii! Wiem, że historia może wydawać się trudna, bo trzeba zapamiętać dużo dat i nazwisk, ale spokojnie! Razem damy radę! Ten przewodnik pomoże Wam uporządkować wiedzę i dobrze przygotować się do sprawdzianu. Skupimy się na najważniejszych zagadnieniach i dam Wam kilka wskazówek, jak skutecznie się uczyć.

I. Europa po kongresie wiedeńskim (1815)

Kongres wiedeński to bardzo ważne wydarzenie, które miało ogromny wpływ na Europę w XIX wieku. Pamiętajcie, że odbył się w 1815 roku, po upadku Napoleona. Celem kongresu było przywrócenie porządku w Europie po latach wojen napoleońskich i ustalenie nowych granic.

A. Zasady kongresu wiedeńskiego

Kongres wiedeński kierował się trzema głównymi zasadami:

Zasada legitymizmu: Oznaczała, że władzę powinni sprawować prawowici monarchowie, czyli ci, którzy rządzili przed rewolucją francuską i Napoleonem. Chciano przywrócić na trony obalonych władców.
Zasada restauracji: Zakładała przywrócenie dawnych dynastii i ustrojów politycznych sprzed rewolucji francuskiej. Chodziło o powrót do stanu sprzed 1789 roku.
Zasada równowagi europejskiej: Miała na celu niedopuszczenie do dominacji jednego państwa w Europie. Chciano, aby żadne państwo nie było zbyt silne i nie zagrażało innym.

Pamiętajcie te trzy zasady! Często pojawiają się na sprawdzianach!

B. Nowy układ sił w Europie

Kongres wiedeński zmienił mapę Europy. Powstało wiele nowych państw, a granice niektórych zostały przesunięte. Najważniejsze zmiany to:

Utworzenie Królestwa Polskiego (tzw. Kongresówka), połączonego unią personalną z Rosją.
Powstanie Związku Niemieckiego, luźnego związku państw niemieckich.
Wzmocnienie Prus, które otrzymały nowe terytoria.
Utrzymanie się Austrii jako jednego z najważniejszych państw europejskich.
Osłabienie Francji, ale zachowanie jej statusu mocarstwa.

Zwróćcie uwagę na losy Polski po kongresie wiedeńskim. To ważny temat!

II. Ruchy społeczne i polityczne w XIX wieku

XIX wiek to czas burzliwych zmian społecznych i politycznych. Pojawiły się nowe idee i ruchy, które miały ogromny wpływ na rozwój Europy.

A. Liberalizm

Liberalizm to ideologia, która stawia na wolność jednostki i ograniczenie roli państwa. Liberałowie domagali się:

Równości wobec prawa.
Wolności słowa, wyznania i zgromadzeń.
Reprezentacji politycznej (parlamentu).
Wolności gospodarczej (brak interwencji państwa w gospodarkę).

Zapamiętajcie kluczowe postulaty liberalizmu! Wolność i prawa jednostki to słowa klucze.

B. Konserwatyzm

Konserwatyzm to ideologia, która broniła tradycyjnego porządku społecznego i politycznego. Konserwatyści sprzeciwiali się rewolucjom i gwałtownym zmianom. Uważali, że:

Władza powinna należeć do monarchy.
Należy szanować tradycję i religię.
Społeczeństwo powinno być hierarchiczne.

Pamiętajcie, że konserwatyści stawiali na tradycję i stabilność.

C. Socjalizm

Socjalizm to ideologia, która krytykowała kapitalizm i nierówności społeczne. Socjaliści domagali się:

Poprawy warunków życia robotników.
Równości społecznej.
Kontroli państwa nad gospodarką.

Socjaliści dążyli do równości i sprawiedliwości społecznej.

D. Romantyzm

Romantyzm to prąd umysłowy i artystyczny, który rozwijał się w pierwszej połowie XIX wieku. Romantycy cenili:

Uczucia i emocje.
Indywidualizm.
Naturę.
Historię i tradycję.

W Polsce romantyzm miał szczególne znaczenie, ponieważ wyrażał dążenia narodu do niepodległości. Pamiętajcie o takich postaciach jak Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki!

III. Powstania narodowe w XIX wieku

XIX wiek to czas powstań narodowych, czyli zbrojnych walk o niepodległość narodów. W Europie wiele narodów dążyło do stworzenia własnych państw.

A. Powstanie listopadowe (1830-1831)

Powstanie listopadowe to jedno z najważniejszych powstań w historii Polski. Wybuchło w 1830 roku w Warszawie, a jego celem było odzyskanie niepodległości przez Królestwo Polskie. Powstanie zakończyło się klęską, a Rosja wprowadziła w Królestwie Polskim rządy policyjne.

B. Wiosna Ludów (1848-1849)

Wiosna Ludów to seria rewolucji i powstań, które wybuchły w Europie w 1848 roku. Przyczyny Wiosny Ludów to:

Kryzys gospodarczy.
Dążenia narodów do niepodległości.
Walka o prawa polityczne.

Wiosna Ludów objęła wiele krajów, m.in. Francję, Niemcy, Austrię i Włochy. W większości przypadków rewolucje zostały stłumione, ale Wiosna Ludów pokazała siłę dążeń narodowych i demokratycznych.

Pamiętajcie o powstaniach! Znajomość przyczyn, przebiegu i skutków jest bardzo ważna.

IV. Zjednoczenie Włoch i Niemiec

W XIX wieku doszło do zjednoczenia Włoch i Niemiec. Były to długotrwałe procesy, które zmieniły mapę Europy.

A. Zjednoczenie Włoch

Zjednoczenie Włoch to proces, który trwał od lat 50. XIX wieku do 1871 roku. Ważną rolę w zjednoczeniu Włoch odegrali:

Camillo Benso di Cavour, premier Piemontu, który prowadził politykę dyplomatyczną i wojskową mającą na celu zjednoczenie Włoch.
Giuseppe Garibaldi, dowódca wojskowy, który poprowadził wyprawę "czerwonych koszul" i zdobył południowe Włochy.

B. Zjednoczenie Niemiec

Zjednoczenie Niemiec to proces, który trwał od lat 60. XIX wieku do 1871 roku. Kluczową rolę w zjednoczeniu Niemiec odegrał Otto von Bismarck, kanclerz Prus. Bismarck prowadził politykę "krwi i żelaza", czyli politykę siły, która doprowadziła do pokonania Austrii i Francji i zjednoczenia Niemiec.

Pamiętajcie o postaciach Cavoura, Garibaldiego i Bismarcka! Byli oni kluczowi dla zjednoczenia Włoch i Niemiec.