Sprawdzian Historia 2 Liceum Starozytna Grecja

Zbliża się *sprawdzian* z historii, a konkretnie z Starożytnej Grecji w 2 liceum? Spokojnie! Ten artykuł ma za zadanie pomóc Ci *przypomnieć* najważniejsze zagadnienia, uporządkować wiedzę i przygotować się do testu. Pomyśl o tym jak o powtórce materiału w pigułce.

Czym była Starożytna Grecja? Krótka Definicja

Starożytna Grecja to nie jedno państwo, ale zbiór niezależnych polis (miast-państw), które rozwijały się na terenie dzisiejszej Grecji oraz wybrzeży Morza Egejskiego i Śródziemnego. Ten okres w historii, trwający od ok. VIII wieku p.n.e. do podboju przez Rzymian, był czasem wielkich osiągnięć w filozofii, polityce, sztuce i nauce. To właśnie z Grecji wywodzą się fundamenty naszej zachodniej cywilizacji!

Kluczowe Okresy w Historii Grecji:

• Okres Archaiczny (VIII-VI w. p.n.e.): Kształtowanie się polis, rozwój handlu i kolonizacji, początki filozofii.
• Okres Klasyczny (V-IV w. p.n.e.): Wojny perskie, złoty wiek Aten, wojna peloponeska.
• Okres Hellenistyczny (IV-I w. p.n.e.): Podboje Aleksandra Wielkiego, przenikanie się kultury greckiej z kulturami Wschodu.

Polis: Serce Starożytnej Grecji

Polis, czyli miasto-państwo, to podstawowa jednostka polityczna w Starożytnej Grecji. Każda polis była niezależna, posiadała własny rząd, armię i prawa. Najważniejsze polis to: Ateny, Sparta, Teby, Korynt i Argos. Każda z nich miała swoją specyfikę.

Ateny: Demokracja i Kultura

Ateny słynęły z demokracji, czyli rządów ludu. Ważną rolę odgrywało Zgromadzenie Ludowe (Eklezja), na którym obywatele podejmowali decyzje dotyczące państwa. Ateny to również centrum kultury i nauki. To tutaj działali filozofowie tacy jak Sokrates, Platon i Arystoteles. Nie zapominajmy o wspaniałych budowlach, takich jak Partenon.

Sparta: Siła Militarna i Dyscyplina

Sparta to polis o rygorystycznym ustroju, gdzie najważniejsza była siła militarna i dyscyplina. Sprawowano tam rządy oligarchiczne. Chłopcy od najmłodszych lat przechodzili surowe szkolenie wojskowe (agoge). Sparta słynęła z niezwyciężonej armii, ale kosztem rozwoju kultury i życia prywatnego.

Wojny Perskie: Starcie Cywilizacji

W V wieku p.n.e. Grecja musiała zmierzyć się z potęgą Persji. Wojny perskie (499-449 p.n.e.) były decydującym momentem w historii Grecji. Zwycięstwo Greków w bitwach pod Maratonem, Termopilami (mimo klęski) i Salaminą uratowało grecką kulturę i demokrację przed dominacją perską.

Znaczące Bitwy:

• Maraton (490 p.n.e.): Zwycięstwo Ateńczyków nad Persami.
• Termopile (480 p.n.e.): Heroiczna obrona wąwozu przez Spartan.
• Salamina (480 p.n.e.): Zwycięstwo floty greckiej nad perską.

Złoty Wiek Aten: Perikles i Rozkwit Kultury

Po wojnach perskich Ateny przeżywały swój złoty wiek, zwłaszcza za rządów Periklesa (495-429 p.n.e.). Rozwijała się demokracja, budowano wspaniałe świątynie, kwitła literatura, filozofia i sztuka. Powstał m.in. Partenon na Akropolu.

Wojna Peloponeska: Upadek Potęgi Grecji

Konflikt między Atenami a Spartą, czyli wojna peloponeska (431-404 p.n.e.), osłabił Grecję i doprowadził do jej podziału. Zwycięstwo Sparty oznaczało koniec ateńskiej hegemonii i początek kryzysu politycznego i gospodarczego.

Aleksander Wielki i Okres Hellenistyczny

W IV wieku p.n.e. Macedonia, pod rządami Aleksandra Wielkiego, podbiła Grecję i stworzyła ogromne imperium. Aleksander rozszerzył kulturę grecką na Wschód, co doprowadziło do powstania cywilizacji hellenistycznej – połączenia kultury greckiej z kulturami Wschodu.

Dziedzictwo Aleksandra Wielkiego:

• Rozwój nauki i kultury: Powstanie Biblioteki Aleksandryjskiej.
• Uniwersalizacja kultury greckiej: Rozprzestrzenienie języka i sztuki greckiej.
• Powstanie nowych centrów kulturalnych: Aleksandria, Pergamon, Antiochia.

Filozofia: Sokrates, Platon, Arystoteles

Grecja to kolebka filozofii. Najważniejsi filozofowie to: Sokrates, Platon i Arystoteles. Ich myśli miały ogromny wpływ na rozwój nauki, etyki i polityki.

Krótko o filozofach:

• Sokrates: Metoda sokratyczna (zadawanie pytań), poszukiwanie prawdy, etyka.
• Platon: Teoria idei, idealne państwo, Akademia Platońska.
• Arystoteles: Logika, metafizyka, etyka, polityka, Lykeion.

Sztuka i Architektura: Piękno i Harmonia

Grecka sztuka i architektura charakteryzowały się dążeniem do piękna, harmonii i proporcji. Ważne style architektoniczne to dorycki, joński i koryncki. Greckie rzeźby przedstawiały idealizowane postacie ludzkie.

Co warto zapamiętać na sprawdzian?

• Polis: Definicja, znaczenie, przykłady (Ateny, Sparta).
• Wojny perskie: Przyczyny, przebieg, skutki.
• Złoty wiek Aten: Perikles, rozwój demokracji i kultury.
• Wojna peloponeska: Przyczyny, przebieg, skutki.
• Aleksander Wielki: Podboje, okres hellenistyczny.
• Filozofia: Sokrates, Platon, Arystoteles.
• Sztuka i architektura: Style architektoniczne, rzeźba.

Pamiętaj, że kluczem do sukcesu jest *systematyczna nauka* i zrozumienie materiału, a nie tylko wkuwanie dat i nazwisk. Powodzenia na sprawdzianie! Mam nadzieję, że ten artykuł pomoże Ci usystematyzować wiedzę i podejść do testu z większą pewnością siebie.