Sprawdzian Geografia Klasa 7 Dzial 1 Czesc 2

Witajcie uczniowie klasy 7! Przed nami sprawdzian z geografii, a konkretnie z działu 1, część 2. Ten artykuł ma na celu pomóc Wam usystematyzować wiedzę i przygotować się do tego ważnego testu. Skupimy się na kluczowych zagadnieniach, omawiając je w sposób jasny i zrozumiały, bez nadmiernego uproszczenia. Gotowi? Zaczynamy!

Ruchy Ziemi i ich Konsekwencje

Dział 1, część 2, to przede wszystkim ruchy Ziemi i ich wpływ na nasze codzienne życie. Mówimy tutaj głównie o dwóch podstawowych ruchach: ruchu obrotowym i ruchu obiegowym.

Ruch Obrotowy Ziemi

Ruch obrotowy Ziemi to nic innego jak kręcenie się naszej planety wokół własnej osi. Pełny obrót trwa około 24 godziny, a dokładniej 23 godziny, 56 minut i 4 sekundy. Ten czas nazywamy dobą słoneczną. Kierunek obrotu Ziemi to z zachodu na wschód. Z perspektywy kosmosu, patrząc na Ziemię z nad bieguna północnego, widzimy ją obracającą się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.

Konsekwencje ruchu obrotowego:

• Następowanie dnia i nocy: Jest to najbardziej oczywista konsekwencja. W danej chwili tylko część Ziemi jest oświetlona przez Słońce, co powoduje dzień, a po przeciwnej stronie panuje noc.
• Spłaszczenie Ziemi na biegunach: Siła odśrodkowa związana z ruchem obrotowym powoduje, że Ziemia nie jest idealną kulą, lecz jest lekko spłaszczona na biegunach i wybrzuszona na równiku.
• Siła Coriolisa: Jest to siła pozorna, która wpływa na ruch ciał poruszających się po powierzchni Ziemi. Na półkuli północnej odchyla je w prawo, a na półkuli południowej w lewo (względem kierunku ruchu).
• Pływy morskie: Chociaż pływy są głównie wynikiem oddziaływania grawitacyjnego Księżyca i Słońca, to ruch obrotowy Ziemi również wpływa na ich cykliczność i wysokość.

Przykład Siły Coriolisa: Wyobraźcie sobie samolot lecący z Warszawy do Nowego Jorku. Ze względu na siłę Coriolisa, pilot musi skorygować kurs lotu w prawo, aby dotrzeć do celu. Podobnie, wiatry na Ziemi, takie jak pasaty, są odchylane przez tę siłę, co wpływa na rozkład opadów i klimat na naszej planecie. Rzeki płynące na półkuli północnej mają tendencję do silniejszego podmywania prawego brzegu.

Ruch Obiegowy Ziemi

Ruch obiegowy Ziemi to ruch naszej planety wokół Słońca. Ziemia obiega Słońce po elipsie, a pełny obieg trwa około 365 dni, 5 godzin, 48 minut i 46 sekund. To, co nazywamy rokiem. Dlatego co cztery lata mamy rok przestępny (366 dni), aby wyrównać te "dodatkowe" godziny. Pamiętajcie, że Ziemia nie znajduje się w centrum tej elipsy, a Słońce jest w jednym z ognisk.

Konsekwencje ruchu obiegowego:

• Występowanie pór roku: Oś obrotu Ziemi jest nachylona do płaszczyzny orbity pod kątem około 23,5 stopnia. To nachylenie, w połączeniu z ruchem obiegowym, powoduje nierównomierne oświetlenie poszczególnych obszarów Ziemi w ciągu roku. Gdy półkula północna jest bardziej nachylona w stronę Słońca, mamy tam lato, a na półkuli południowej zimę. Pół roku później sytuacja się odwraca.
• Zmienność długości dnia i nocy: Długość dnia i nocy zmienia się w ciągu roku w zależności od pory roku i szerokości geograficznej. Na równiku dzień i noc trwają zawsze po około 12 godzin. Im dalej od równika, tym większe różnice w długości dnia i nocy w różnych porach roku. Za kołem podbiegunowym dzień polarny trwa 24 godziny lub dłużej latem, a noc polarna 24 godziny lub dłużej zimą.
• Zmiana wysokości górowania Słońca: Wysokość, na jaką Słońce wznosi się nad horyzontem w południe, zmienia się w ciągu roku. Latem Słońce góruje wyżej niż zimą.
• Strefy oświetlenia Ziemi: Nachylenie osi ziemskiej i ruch obiegowy powodują powstanie stref oświetlenia Ziemi: strefy międzyzwrotnikowej, dwóch stref umiarkowanych i dwóch stref podbiegunowych.

Przykłady:

• W Polsce najdłuższy dzień występuje w okolicach 21 czerwca (przesilenie letnie), a najkrótszy w okolicach 21 grudnia (przesilenie zimowe).
• W strefie międzyzwrotnikowej, np. w Singapurze, różnice w długości dnia i nocy są minimalne przez cały rok.
• Na półkuli południowej, np. w Sydney, Boże Narodzenie obchodzone jest latem.

Strefy Czasowe

Podział Ziemi na strefy czasowe jest ściśle związany z ruchem obrotowym. Ziemia dzieli się na 24 strefy czasowe, każda o szerokości 15 stopni długości geograficznej. W każdej strefie czasowej obowiązuje ten sam czas. Czas w danej strefie czasowej jest określany względem czasu uniwersalnego koordynowanego (UTC), który jest oparty na czasie słonecznym na południku zerowym (Greenwich).

Linia zmiany daty: Jest to umowna linia biegnąca wzdłuż południka 180° (z niewielkimi odchyleniami). Przekraczając ją z zachodu na wschód, dodaje się jeden dzień, a przekraczając ją ze wschodu na zachód, odejmuje się jeden dzień.

Przykład: Gdy w Warszawie (UTC+2 w czasie letnim) jest godzina 14:00, w Nowym Jorku (UTC-4 w czasie letnim) jest godzina 8:00. Jeśli lecimy samolotem z Tokio do Los Angeles i przekraczamy linię zmiany daty, to lądujemy w Los Angeles dzień wcześniej, niż wyruszyliśmy z Tokio.

Obliczanie czasu słonecznego i strefowego

Czas słoneczny (inaczej lokalny) zależy od położenia geograficznego danego miejsca. Najprościej mówiąc, jest to czas mierzony na podstawie położenia Słońca na niebie. W południe słoneczne Słońce góruje najwyżej nad horyzontem. Różnica czasu słonecznego pomiędzy dwoma miejscami wynosi 4 minuty na każdy stopień długości geograficznej.

Czas strefowy jest czasem urzędowym obowiązującym w danej strefie czasowej. W obrębie jednej strefy czasowej wszystkie miejscowości mają ten sam czas, niezależnie od ich dokładnej długości geograficznej.

Przykłady obliczeń:

• Miasto A leży na długości geograficznej 20°E, a miasto B na długości geograficznej 30°E. Różnica długości geograficznej wynosi 10°. Różnica czasu słonecznego pomiędzy miastami wynosi 10° * 4 minuty/° = 40 minut. W mieście B jest 40 minut później niż w mieście A.
• Warszawa leży w strefie czasowej UTC+1 (zimą) lub UTC+2 (latem). Jeśli w Greenwich jest godzina 12:00, to w Warszawie jest godzina 13:00 (zimą) lub 14:00 (latem).

Następstwa ruchów Ziemi - Podsumowanie

Podsumowując, ruchy Ziemi mają fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania naszej planety. Wpływają na następowanie dnia i nocy, pór roku, strefy czasowe, a nawet na kształt Ziemi i kierunek wiatrów. Zrozumienie tych procesów jest kluczowe dla dalszego poznawania geografii i otaczającego nas świata.

Przykłady Z życia codziennego:

• Planując podróż zagraniczną, musimy uwzględnić różnicę czasu.
• Rolnicy planują siew i zbiory w zależności od pory roku.
• Energetyka uwzględnia zmianę długości dnia i nocy przy planowaniu produkcji energii.
• Meteorolodzy wykorzystują wiedzę o sile Coriolisa do prognozowania pogody.

Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Wam w przygotowaniu do sprawdzianu. Pamiętajcie, że najważniejsze jest zrozumienie zagadnień, a nie tylko zapamiętanie definicji. Powodzenia na sprawdzianie!