Sprawdzian Fizyka Prąd Elektryczny 2 Gimnazjum
Prąd elektryczny to uporządkowany ruch ładunków elektrycznych, najczęściej elektronów, w przewodniku. Pomyśl o nim jak o rzece, tylko zamiast wody płyną elektrony.
Aby prąd mógł płynąć, potrzebne są trzy rzeczy:
- Źródło napięcia: Coś, co daje "siłę" do przepychania elektronów, np. bateria.
- Obwód zamknięty: Ścieżka, po której elektrony mogą płynąć od źródła napięcia, przez odbiornik (np. żarówkę), i z powrotem do źródła. Jeśli obwód jest przerwany (np. wyłącznik jest otwarty), prąd nie popłynie.
- Przewodnik: Materiał, który łatwo przewodzi prąd, np. miedź. Izolatory (np. guma) nie przewodzą prądu.
Natężenie prądu (I) to ilość ładunku elektrycznego przepływającego przez przewodnik w jednostce czasu. Mierzymy je w amperach (A). Im większe natężenie, tym więcej elektronów płynie. Można to sobie wyobrazić jako szerokość rzeki - im szersza rzeka, tym więcej wody przepływa.
Napięcie (U) to różnica potencjałów między dwoma punktami w obwodzie. Daje "siłę napędową" elektronom. Mierzymy je w woltach (V). Można to sobie wyobrazić jako nachylenie rzeki - im większe nachylenie, tym szybciej płynie woda.
Opór elektryczny (R) to cecha materiału, która utrudnia przepływ prądu. Mierzymy go w omach (Ω). Im większy opór, tym trudniej elektronom płynąć. Można to sobie wyobrazić jako kamienie w rzece - im więcej kamieni, tym trudniej płynie woda.
Związek między natężeniem, napięciem i oporem opisuje prawo Ohma: U = I * R. Oznacza to, że napięcie jest równe natężeniu pomnożonemu przez opór. Znając dwie z tych wartości, możemy obliczyć trzecią.
Przykładowe zadanie: Żarówka ma opór 10 omów i płynie przez nią prąd o natężeniu 0,5 ampera. Jakie jest napięcie na żarówce? Odpowiedź: U = 0,5 A * 10 Ω = 5 V.
