Sprawdzian Chemia Rozpuszczalność 2 Gimnazjum
Cześć! Przygotowujesz się do sprawdzianu z chemii, a konkretnie z rozpuszczalności w gimnazjum? Nie martw się! Zaraz wszystko stanie się jasne i proste.
Czym jest rozpuszczalność?
Rozpuszczalność to nic innego jak zdolność substancji do rozpuszczania się w innej substancji. Zazwyczaj mówimy o rozpuszczaniu ciał stałych w cieczach, np. cukru w wodzie. Ale gaz również może rozpuścić się w cieczy, na przykład dwutlenek węgla w napojach gazowanych.
Wyobraź sobie, że wrzucasz łyżeczkę cukru do szklanki wody. Cukier znika! Rozpuścił się. Ale co się stanie, gdy będziesz dodawać więcej i więcej cukru? W pewnym momencie cukier przestanie się rozpuszczać i zacznie osadzać się na dnie szklanki. Osiągnąłeś wtedy stan nasycenia roztworu.
Co to jest roztwór?
Roztwór to mieszanina dwóch lub więcej substancji, w której jedna substancja (substancja rozpuszczana) jest równomiernie rozproszona w drugiej substancji (rozpuszczalniku). W naszym przykładzie cukier jest substancją rozpuszczaną, a woda jest rozpuszczalnikiem. Dobrze wymieszany roztwór jest homogeniczny, co oznacza, że ma wszędzie takie same właściwości.
Przykłady roztworów w życiu codziennym? Słodzona herbata, słona zupa, powietrze (mieszanina gazów). Nawet niektóre stopy metali, takie jak brąz (miedź i cyna), są roztworami w stanie stałym!
Od czego zależy rozpuszczalność?
Rozpuszczalność zależy od wielu czynników. Najważniejsze z nich to: rodzaj substancji rozpuszczanej i rozpuszczalnika oraz temperatura. Niektóre substancje rozpuszczają się w wodzie bardzo dobrze (np. sól kuchenna), inne słabo (np. piasek), a jeszcze inne wcale (np. olej). Wynika to z budowy cząsteczek substancji.
Temperatura ma ogromny wpływ na rozpuszczalność wielu substancji stałych w wodzie. Zazwyczaj, im wyższa temperatura, tym więcej substancji stałej można rozpuścić. Dlatego łatwiej rozpuścić cukier w ciepłej herbacie niż w zimnej. Odwrotnie jest z gazami – ich rozpuszczalność maleje wraz ze wzrostem temperatury. Dlatego napoje gazowane „wietrzeją” szybciej, gdy są ciepłe.
Jak odczytać wykres rozpuszczalności?
Często na sprawdzianach z chemii pojawiają się wykresy rozpuszczalności. Wykres taki pokazuje, jak zmienia się rozpuszczalność danej substancji w wodzie w zależności od temperatury. Oś pozioma (X) zazwyczaj przedstawia temperaturę, a oś pionowa (Y) – rozpuszczalność (np. w gramach substancji na 100 gramów wody).
Aby odczytać z wykresu rozpuszczalność substancji w danej temperaturze, znajdujesz na osi X daną temperaturę, a następnie odczytujesz z wykresu wartość na osi Y, odpowiadającą temu punktowi. To wszystko!
Powodzenia na sprawdzianie! Pamiętaj, chemia to nie czarna magia, tylko fascynująca nauka!
