Sprawdzian Chemia Klasa 7 Dział 2 Budowa Atomu

Budowa atomu to dział chemii, który zajmuje się badaniem, z czego składa się atom i jak jego elementy oddziałują na jego właściwości. Mówiąc prościej, to tak jakbyśmy rozbierali na części najmniejszy kawałek materii, żeby zrozumieć, jak wszystko wokół nas działa.

Krok 1: Co znajduje się w atomie?

Atom składa się z trzech podstawowych rodzajów cząstek: protonów, neutronów i elektronów. Protony i neutrony znajdują się w centralnej części atomu, zwanej jądrem atomowym. Elektrony krążą wokół jądra po tzw. orbitalach (obszarach o wysokim prawdopodobieństwie występowania elektronu).

Przykład: Wyobraź sobie atom litu (Li). Ma on 3 protony, 4 neutrony w jądrze i 3 elektrony krążące wokół.

Krok 2: Ładunki elektryczne

Cząstki subatomowe mają swoje ładunki elektryczne. Protony mają ładunek dodatni (+), elektrony mają ładunek ujemny (-), a neutrony są obojętne (nie mają ładunku). Liczba protonów w atomie decyduje o tym, jaki to pierwiastek.

Przykład: Atom węgla (C) ma 6 protonów. Jeśli atom miałby 7 protonów, byłby atomem azotu (N).

Krok 3: Liczba atomowa i liczba masowa

Liczba atomowa (Z) to liczba protonów w jądrze atomu. Jest to cecha charakterystyczna dla danego pierwiastka. Liczba masowa (A) to suma protonów i neutronów w jądrze atomu.

Przykład: Dla atomu sodu (Na), liczba atomowa (Z) wynosi 11 (11 protonów), a liczba masowa (A) wynosi 23 (11 protonów + 12 neutronów).

Krok 4: Izotopy

Izotopy to atomy tego samego pierwiastka (mające tę samą liczbę protonów), ale różniące się liczbą neutronów, a więc i liczbą masową.

Przykład: Węgiel ma dwa stabilne izotopy: węgiel-12 (¹²C) i węgiel-13 (¹³C). Oba mają 6 protonów, ale ¹²C ma 6 neutronów, a ¹³C ma 7 neutronów.

Krok 5: Elektrony walencyjne i konfiguracja elektronowa

Elektrony walencyjne to elektrony znajdujące się na ostatniej powłoce elektronowej atomu. Decydują one o właściwościach chemicznych pierwiastka i jego zdolności do tworzenia wiązań chemicznych. Konfiguracja elektronowa to rozmieszczenie elektronów na poszczególnych powłokach elektronowych atomu.

Przykład: Atom tlenu (O) ma 6 elektronów walencyjnych. Jego konfiguracja elektronowa to 1s² 2s² 2p⁴.

Praktyczne zastosowania wiedzy o budowie atomu

Zrozumienie budowy atomu jest kluczowe w wielu dziedzinach. Po pierwsze, pomaga nam zrozumieć, jak działają leki. Projektując nowe leki, musimy wiedzieć, jak atomy poszczególnych substancji oddziałują ze sobą. Po drugie, pozwala na rozwój nowych materiałów, takich jak superwytrzymałe stopy metali czy zaawansowane tworzywa sztuczne. Wiedza o tym, jak atomy łączą się ze sobą, pozwala nam projektować materiały o pożądanych właściwościach.