Sonety Krymskie Gatunek I Rodzaj Literacki
Hej! Słyszeliście kiedyś o Sonetach Krymskich? Brzmi poważnie, prawda? Jakby ktoś wpadł do biblioteki i krzyknął: "Potrzebuję czegoś MOCNO literackiego!", a bibliotekarz rzuciłby mu tomikiem Sonetów Krymskich. Ale spokojnie, nie gryzą! A nawet, ośmielę się stwierdzić, mogą być całkiem fajne!
O co tyle krzyku? Sonet, czyli krótka, ale treściwa forma
Zacznijmy od początku. Co to w ogóle jest sonet? Wyobraźcie sobie, że to taka literacka pizza. Ma konkretny kształt (14 wersów), konkretne składniki (rymy, metrum) i jak się go dobrze upiecze, to smakuje wybornie. To tak w skrócie, żeby się nie zrazić od razu! Sonet to po prostu krótki wiersz, który musi trzymać się pewnych zasad. Jest jak taniec – ma swoje kroki i figurki, ale dobry tancerz i tak włoży w niego swoją duszę.
A co z tym gatunkiem?
No właśnie! Sonety Krymskie to konkretny gatunek literacki. To jakby powiedzieć, że pizza może być neapolitańska, pepperoni albo hawajska (fuuuj, ananas na pizzy!). One są specjalne, bo... no właśnie, krymskie! Adam Mickiewicz, nasz wieszcz narodowy, napisał je, kiedy podróżował po Krymie. Był tam, widział te piękne krajobrazy i... no właśnie, był trochę smutny. Dlaczego? To już temat na inną opowieść, ale ważne jest, że to wszystko wpłynęło na to, jak te sonety wyglądają.
Rodzaj literacki: Dramat, epika czy liryka?
No i teraz najważniejsze! Do jakiej szuflady wrzucić Sonety Krymskie? Mamy trzy opcje: dramat (jak teatr), epika (jak opowieści o rycerzach) i liryka (jak... piosenki!). No i co wybieramy? Pewnie już się domyślacie – liryka! Sonety to przede wszystkim wyrażanie uczuć, myśli i nastrojów. To tak, jakby Mickiewicz śpiewał o Krymie, o swojej tęsknocie, o pięknie przyrody. To wszystko płynie z jego serca, a nie z opowiadania jakiejś historii z dystansu.
No dobra, ale co konkretnie sprawia, że to liryka? Przede wszystkim podmiot liryczny. To taki "głos" w wierszu, który mówi do nas. W Sonetach Krymskich podmiot liryczny to często sam Mickiewicz, który opowiada o swoich wrażeniach i emocjach. Wyobraźcie sobie, że słuchacie jego zwierzeń przy ognisku, gdzieś na Krymie, pod rozgwieżdżonym niebem. Romantycznie, prawda?
"Stepy Akermańskie. Już zaszło słońce..." - to właśnie taki liryczny początek, który od razu wprowadza nas w nastrój. Czujecie ten wiatr, ten step, tę tęsknotę?
Podsumowując: Sonety Krymskie to liryka, bo przede wszystkim wyrażają uczucia i myśli. To nie jest opowieść o bitwach czy królach, ale o tym, co siedzi w duszy człowieka, który zachwyca się pięknem świata. A to, przyznajcie sami, jest całkiem fajne!
I pamiętajcie, nie bójcie się literatury! To nie jest tylko coś dla nudnych profesorów. To może być całkiem niezła zabawa!
