Podkreśl W Poniższych Zdaniach Orzeczenia I Określ Ich Rodzaj

Witajcie! Dzisiaj zajmiemy się jednym z fundamentalnych elementów gramatyki języka polskiego – orzeczeniem. Przeanalizujemy kilka zdań i podkreślimy w nich orzeczenia, a następnie określimy ich rodzaj. Gotowi? Zaczynamy!

Zacznijmy od prostych przykładów, stopniowo przechodząc do zdań bardziej złożonych. Pamiętajcie, że kluczem jest identyfikacja czasownika, który wyraża czynność lub stan podmiotu.

Ania czyta książkę.

Orzeczenie: czyta (orzeczenie czasownikowe proste)
Piotr jest lekarzem.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Dzieci będą się bawiły w parku.

Orzeczenie: będą się bawiły (orzeczenie czasownikowe złożone)
Mama zrobiła obiad.

Orzeczenie: zrobiła (orzeczenie czasownikowe proste)
On powinien był napisać list.

Orzeczenie: powinien był napisać (orzeczenie czasownikowe złożone)
Książka została napisana przez znanego autora.

Orzeczenie: została napisana (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
Słońce wschodzi wcześnie rano.

Orzeczenie: wschodzi (orzeczenie czasownikowe proste)
Ptaki śpiewają w lesie.

Orzeczenie: śpiewają (orzeczenie czasownikowe proste)
My chcemy iść do kina.

Orzeczenie: chcemy (orzeczenie czasownikowe proste)
Oni muszą odrobić lekcje.

Orzeczenie: muszą (orzeczenie czasownikowe proste)
Ona umie gotować.

Orzeczenie: umie (orzeczenie czasownikowe proste)
Ja lubię tańczyć.

Orzeczenie: lubię (orzeczenie czasownikowe proste)
Ty powinieneś się uczyć.

Orzeczenie: powinieneś (orzeczenie czasownikowe proste)
My jesteśmy uczniami.

Orzeczenie: jesteśmy (orzeczenie imienne)
Oni są szczęśliwi.

Orzeczenie: są (orzeczenie imienne)
Ona była nauczycielką.

Orzeczenie: była (orzeczenie imienne)
My byliśmy w kinie.

Orzeczenie: byliśmy (orzeczenie czasownikowe proste)
Oni byli zmęczeni.

Orzeczenie: byli (orzeczenie imienne)
Ona będzie lekarzem.

Orzeczenie: będzie (orzeczenie imienne)
My będziemy szczęśliwi.

Orzeczenie: będziemy (orzeczenie imienne)
Oni będą podróżować.

Orzeczenie: będą podróżować (orzeczenie czasownikowe złożone)
Ona będzie czytać książkę.

Orzeczenie: będzie czytać (orzeczenie czasownikowe złożone)
My będziemy się uczyć.

Orzeczenie: będziemy się uczyć (orzeczenie czasownikowe złożone)
Oni będą tańczyć.

Orzeczenie: będą tańczyć (orzeczenie czasownikowe złożone)
On poszedł do sklepu.

Orzeczenie: poszedł (orzeczenie czasownikowe proste)
Ona przeczytała książkę.

Orzeczenie: przeczytała (orzeczenie czasownikowe proste)
My odrobiliśmy lekcje.

Orzeczenie: odrobiliśmy (orzeczenie czasownikowe proste)
Oni zjedli obiad.

Orzeczenie: zjedli (orzeczenie czasownikowe proste)
Ja napisałem list.

Orzeczenie: napisałem (orzeczenie czasownikowe proste)
Ty narysowałeś obrazek.

Orzeczenie: narysowałeś (orzeczenie czasownikowe proste)
On zrobił zadanie.

Orzeczenie: zrobił (orzeczenie czasownikowe proste)
Ona umyła naczynia.

Orzeczenie: umyła (orzeczenie czasownikowe proste)
My posprzątaliśmy pokój.

Orzeczenie: posprzątaliśmy (orzeczenie czasownikowe proste)
Oni podlali kwiaty.

Orzeczenie: podlali (orzeczenie czasownikowe proste)
Ja lubię jeździć na rowerze.

Orzeczenie: lubię jeździć (orzeczenie czasownikowe złożone)
Ty musisz się uczyć pilnie.

Orzeczenie: musisz się uczyć (orzeczenie czasownikowe złożone)
On powinien przeczytać tę książkę.

Orzeczenie: powinien przeczytać (orzeczenie czasownikowe złożone)
Ona chce iść do kina z nami.

Orzeczenie: chce iść (orzeczenie czasownikowe złożone)
My potrafimy śpiewać bardzo ładnie.

Orzeczenie: potrafimy śpiewać (orzeczenie czasownikowe złożone)
Oni mogą przyjść jutro do nas.

Orzeczenie: mogą przyjść (orzeczenie czasownikowe złożone)
Film został obejrzany przez miliony widzów.

Orzeczenie: został obejrzany (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
Książka została napisana w zeszłym roku.

Orzeczenie: została napisana (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
Dom został zbudowany przez doświadczonych budowniczych.

Orzeczenie: został zbudowany (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
List został wysłany wczoraj.

Orzeczenie: został wysłany (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
Piosenka została zaśpiewana przez znaną piosenkarkę.

Orzeczenie: została zaśpiewana (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
Drzwi zostały otwarte przez niego.

Orzeczenie: zostały otwarte (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
Okno zostało zamknięte przez nią.

Orzeczenie: zostało zamknięte (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
Obraz został namalowany przez znanego artystę.

Orzeczenie: został namalowany (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
Samochód został naprawiony przez mechanika.

Orzeczenie: został naprawiony (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
Zupa została ugotowana przez babcię.

Orzeczenie: została ugotowana (orzeczenie czasownikowe w stronie biernej)
Kot biega po podwórku.

Orzeczenie: biega (orzeczenie czasownikowe proste)
Pies szczeka na listonosza.

Orzeczenie: szczeka (orzeczenie czasownikowe proste)
Dziecko śpi w łóżeczku.

Orzeczenie: śpi (orzeczenie czasownikowe proste)
Mama gotuje obiad w kuchni.

Orzeczenie: gotuje (orzeczenie czasownikowe proste)
Tata czyta gazetę w salonie.

Orzeczenie: czyta (orzeczenie czasownikowe proste)
Babcia piecze ciasto w piekarniku.

Orzeczenie: piecze (orzeczenie czasownikowe proste)
Dziadek ogląda telewizję w pokoju.

Orzeczenie: ogląda (orzeczenie czasownikowe proste)
Uczeń uczy się pilnie do egzaminu.

Orzeczenie: uczy się (orzeczenie czasownikowe proste)
Nauczyciel sprawdza prace uczniów.

Orzeczenie: sprawdza (orzeczenie czasownikowe proste)
Lekarz leczy chorych pacjentów.

Orzeczenie: leczy (orzeczenie czasownikowe proste)
Pielęgniarka opiekuje się pacjentami w szpitalu.

Orzeczenie: opiekuje się (orzeczenie czasownikowe proste)
Strażak gasi pożary.

Orzeczenie: gasi (orzeczenie czasownikowe proste)
Policjant pilnuje porządku na ulicach.

Orzeczenie: pilnuje (orzeczenie czasownikowe proste)
Kierowca prowadzi samochód.

Orzeczenie: prowadzi (orzeczenie czasownikowe proste)
Sprzedawca sprzedaje towary w sklepie.

Orzeczenie: sprzedaje (orzeczenie czasownikowe proste)
Kucharz gotuje potrawy w restauracji.

Orzeczenie: gotuje (orzeczenie czasownikowe proste)
Kelner obsługuje gości w restauracji.

Orzeczenie: obsługuje (orzeczenie czasownikowe proste)
Pisarz pisze książki.

Orzeczenie: pisze (orzeczenie czasownikowe proste)
Artysta maluje obrazy.

Orzeczenie: maluje (orzeczenie czasownikowe proste)
Muzyk gra na instrumencie.

Orzeczenie: gra (orzeczenie czasownikowe proste)
Śpiewak śpiewa piosenki.

Orzeczenie: śpiewa (orzeczenie czasownikowe proste)

Orzeczenie Imienne – Analiza

Skupmy się teraz na orzeczeniach imiennych. Pamiętajmy, że składają się one z łącznika (najczęściej formy czasownika „być”) oraz orzecznika (rzeczownika, przymiotnika, liczebnika lub zaimka w mianowniku albo narzędniku).

On jest wysoki.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Ona była szczęśliwa.

Orzeczenie: była (orzeczenie imienne)
My jesteśmy przyjaciółmi.

Orzeczenie: jesteśmy (orzeczenie imienne)
Oni są lekarzami.

Orzeczenie: są (orzeczenie imienne)
Ten dom jest duży.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Ta książka jest interesująca.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Ten film był nudny.

Orzeczenie: był (orzeczenie imienne)
Te kwiaty są piękne.

Orzeczenie: są (orzeczenie imienne)
Pogoda jest ładna.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Dziecko jest grzeczne.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Uczeń jest pilny.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Nauczyciel jest wymagający.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Lekarz jest kompetentny.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Pielęgniarka jest troskliwa.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Strażak jest odważny.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Policjant jest sprawiedliwy.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Kierowca jest ostrożny.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Sprzedawca jest uprzejmy.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)
Kucharz jest kreatywny.

Orzeczenie: jest (orzeczenie imienne)

Orzeczenie Czasownikowe Złożone

Przejdźmy teraz do orzeczeń czasownikowych złożonych. Składają się one z czasownika posiłkowego (np. „chcieć”, „móc”, „musieć”, „powinien”, „zamierzać”) oraz bezokolicznika.

Ja chcę iść do kina.

Orzeczenie: chcę iść (orzeczenie czasownikowe złożone)
Ty musisz odrobić lekcje.

Orzeczenie: musisz odrobić (orzeczenie czasownikowe złożone)
On powinien przeczytać tę książkę.

Orzeczenie: powinien przeczytać (orzeczenie czasownikowe złożone)
Ona może przyjść jutro.

Orzeczenie: może przyjść (orzeczenie czasownikowe złożone)
My potrafimy śpiewać.

Orzeczenie: potrafimy śpiewać (orzeczenie czasownikowe złożone)
Oni zamierzają podróżować po Europie.

Orzeczenie: zamierzają podróżować (orzeczenie czasownikowe złożone)
Ja będę czytał książkę.

Orzeczenie: będę czytał (orzeczenie czasownikowe złożone)
Ty będziesz pisał list.

Orzeczenie: będziesz pisał (orzeczenie czasownikowe złożone)
On będzie grał w piłkę.

Orzeczenie: będzie grał (orzeczenie czasownikowe złożone)
Ona będzie tańczyła na balu.

Orzeczenie: będzie tańczyła (orzeczenie czasownikowe złożone)

To już koniec naszej dzisiejszej lekcji. Mam nadzieję, że teraz łatwiej Wam będzie rozpoznawać orzeczenia w zdaniach i określać ich rodzaj. Pamiętajcie, że praktyka czyni mistrza! Powodzenia!