Ośla Skórka Charles Perrault Tekst

Zapewne każdy z nas, choćby pobieżnie, zetknął się z baśniami Charlesa Perraulta. Czerwony Kapturek, Kot w Butach, Śpiąca Królewna – to historie, które na stałe weszły do kanonu literatury dziecięcej, kształtując wyobraźnię kolejnych pokoleń. Ale czy znamy wszystkie jego dzieła? Jedną z mniej znanych, a równie intrygujących baśni jest właśnie Ośla Skórka (fr. Peau d'Âne). Dziś przyjrzymy się jej bliżej, analizując ukryte znaczenia i próbując zrozumieć, dlaczego ta historia, choć napisana wieki temu, nadal może rezonować z naszymi współczesnymi doświadczeniami.

Ośla Skórka: Więcej niż tylko baśń

Na pierwszy rzut oka, Ośla Skórka to opowieść o królewnie, która ucieka przed niechcianym małżeństwem z własnym ojcem. Jednak pod tą prostą fabułą kryje się bogactwo symboli i alegorii, które pozwalają na wielorakie interpretacje. Dlaczego baśń ta, choć momentami szokująca, przetrwała próbę czasu?

Historia, która niepokoi i fascynuje

Zacznijmy od krótkiego przypomnienia fabuły. Król, owdowiawszy, obiecuje poślubić kobietę równie piękną jak jego zmarła żona. Niestety (lub stety), jedyną osobą, która spełnia ten warunek jest jego własna córka. Królewna, przerażona wizją incestu, szuka pomocy u swojej matki chrzestnej, wróżki, która radzi jej, by stawiała królowi niemożliwe do spełnienia żądania, mające na celu opóźnienie ślubu.

Żądania te eskalują – królewna prosi o suknię w kolorze nieba, potem w kolorze księżyca, a na końcu – o suknię w kolorze słońca. Król jest jednak w stanie spełnić każde z tych życzeń. W końcu, wróżka podpowiada królewnie, by zażądała skóry osła, który wydala złoto – zwierzęcia będącego skarbem królestwa. Król, mimo wszystko, zgadza się poświęcić osła, byleby poślubić córkę.

Zrozpaczona królewna, za radą wróżki, ucieka z królestwa, przywdziewając obrzydliwą skórę osła, aby ukryć swoją tożsamość. Wędruje po świecie, aż w końcu znajduje pracę jako służąca w jednej z wiejskich posiadłości. Żyje w nędzy i poniżeniu, ukrywając swoją prawdziwą tożsamość. Pewnego dnia, książę, przejeżdżając obok, dostrzega ją przez szparę w drzwiach i zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia. Rozpoczyna się gra w kotka i myszkę, pełna niedomówień i sekretów, która ostatecznie prowadzi do szczęśliwego zakończenia – królewna ujawnia swoją tożsamość, a książę ją poślubia.

Dlaczego ta baśń budzi kontrowersje?

Bez wątpienia, motyw kazirodztwa jest tym, co najbardziej szokuje i budzi kontrowersje w Oślej Skórce. W dzisiejszych czasach temat ten jest absolutnym tabu, a jego obecność w baśni dla dzieci może wydawać się nie do przyjęcia. Warto jednak pamiętać o kontekście historycznym i kulturowym, w którym baśń powstała.

Charles Perrault pisał w XVII wieku, w czasach, gdy małżeństwa z powodów dynastycznych i politycznych były powszechne, a granice moralne często były mniej ostre niż dzisiaj. Niektórzy badacze interpretują motyw kazirodztwa jako metaforę władzy absolutnej i jej nadużywania. Król, chcąc zachować władzę w rodzinie, gotów jest złamać wszelkie normy moralne.

Kontrargumenty wobec tej interpretacji podkreślają traumatyczny charakter doświadczenia królewny i wskazują na konieczność potępienia wszelkich form przemocy seksualnej, niezależnie od kontekstu historycznego. Z pewnością, czytając Oślą Skórkę współcześnie, nie możemy ignorować tych argumentów.

Real-world impact: Jak baśń wpływa na naszą percepcję?

Choć Ośla Skórka osadzona jest w fantastycznym świecie, porusza uniwersalne tematy, które wciąż są aktualne:

• Przemoc seksualna i nadużywanie władzy: Historia królewny uciekającej przed ojcem-oprawcą rzuca światło na problem przemocy seksualnej, która dotyka ludzi na całym świecie. Baśń, choć w symboliczny sposób, przypomina nam o konieczności walki z nadużyciami władzy i ochrony osób narażonych na przemoc.
• Tożsamość i akceptacja: Królewna, ukrywając się pod skórą osła, traci swoją tożsamość i żyje w poniżeniu. Jej historia mówi o trudnościach w odnalezieniu siebie i o potrzebie akceptacji, nawet wtedy, gdy czujemy się inni i wykluczeni.
• Ucieczka i przetrwanie: Ucieczka królewny jest aktem desperacji, ale jednocześnie symbolem siły i determinacji. Jej historia uczy nas, że nawet w najtrudniejszych sytuacjach można znaleźć sposób na przetrwanie i odzyskanie kontroli nad własnym życiem.
• Znaczenie wewnętrznego piękna: Mimo że królewna ukrywa się pod odrażającą skórą, jej wewnętrzne piękno – dobroć, inteligencja i wrażliwość – przyciągają księcia. Baśń podkreśla, że prawdziwa wartość człowieka nie leży w jego wyglądzie zewnętrznym, ale w jego wnętrzu.

Rozwiązania: Co możemy zrobić?

Czytanie Oślej Skórki może być trudne, ale jednocześnie pouczające. Oto kilka sugestii, jak możemy podejść do tej baśni:

• Rozmawiajmy: Nie bójmy się rozmawiać o trudnych tematach poruszanych w baśni, takich jak przemoc seksualna, nadużywanie władzy i tożsamość. Rozmowa może pomóc nam zrozumieć i przetworzyć te problemy.
• Krytycznie analizujmy: Podchodźmy do baśni krytycznie, pamiętając o kontekście historycznym i kulturowym, w którym powstała. Nie akceptujmy bezrefleksyjnie wszystkiego, co czytamy, ale zadawajmy pytania i szukajmy własnych interpretacji.
• Uczmy empatii: Baśń Ośla Skórka może być narzędziem do nauki empatii i zrozumienia dla osób, które doświadczyły przemocy lub dyskryminacji. Starajmy się wczuć w sytuację królewny i zrozumieć jej emocje.
• Wspierajmy: Bądźmy wrażliwi na potrzeby osób, które potrzebują pomocy i wsparcia. Twórzmy bezpieczne przestrzenie, w których ludzie mogą dzielić się swoimi doświadczeniami i otrzymywać pomoc.

Podsumowanie

Ośla Skórka to baśń, która wywołuje skrajne emocje – od obrzydzenia po współczucie. Jej kontrowersyjny temat kazirodztwa sprawia, że jest to lektura trudna, ale jednocześnie prowokująca do refleksji. Mimo upływu lat, baśń ta wciąż rezonuje z naszymi współczesnymi doświadczeniami, poruszając uniwersalne tematy przemocy, tożsamości i przetrwania.

Czy uważasz, że baśnie takie jak Ośla Skórka powinny być czytane i omawiane z dziećmi, czy też lepiej je pominąć ze względu na ich kontrowersyjną treść? Jakie inne baśnie budzą w Tobie podobne emocje i refleksje?