Określanie Współrzędnych Geograficznych Karta Pracy Klasa 6

Dzień dobry, drodzy uczniowie klasy 6! Dzisiaj porozmawiamy o określaniu współrzędnych geograficznych, bo widzę, że macie z tym trochę problemów. Spróbuję wytłumaczyć to jak najprościej. Pamiętajcie, że ćwiczenie czyni mistrza, więc im więcej będziecie ćwiczyć na mapach, tym łatwiej wam to pójdzie.

Zacznijmy od podstaw: żeby określić położenie jakiegoś miejsca na Ziemi, musimy użyć dwóch linii, które przecinają się w tym punkcie. Te linie to południki i równoleżniki.

Wyobraźcie sobie, że Ziemia to pomarańcza. Możemy ją przeciąć wzdłuż, od góry do dołu – to są południki. I możemy ją przeciąć w poprzek, jakbyśmy kroili plasterki pomarańczy – to są równoleżniki.

Południki i Długość Geograficzna

Południki biegną od bieguna północnego do bieguna południowego. Najważniejszy południk to południk zerowy, który przebiega przez Greenwich w Anglii. Jest to nasz punkt odniesienia.

Dzięki południkom określamy długość geograficzną. Długość geograficzna mówi nam, jak daleko na wschód lub zachód od południka zerowego znajduje się dany punkt.

• Długość geograficzna wschodnia (E) – To wszystkie miejsca leżące na wschód od południka zerowego.
• Długość geograficzna zachodnia (W) – To wszystkie miejsca leżące na zachód od południka zerowego.

Jak to wygląda w praktyce? Spójrzcie na mapę. Południki są zazwyczaj liniami pionowymi. Zwróćcie uwagę na liczby przy nich. Te liczby oznaczają stopnie długości geograficznej. Na przykład, jeśli dany punkt leży na południku oznaczonym 20°E, to znaczy, że jego długość geograficzna to 20 stopni wschodnich. Analogicznie, 15°W oznacza 15 stopni długości zachodniej.

Ważne! Długość geograficzna waha się od 0° do 180° zarówno na wschód (E), jak i na zachód (W).

Równoleżniki i Szerokość Geograficzna

Równoleżniki biegną dookoła Ziemi, równolegle do równika. Równik to najważniejszy równoleżnik, który dzieli Ziemię na półkulę północną i południową.

Dzięki równoleżnikom określamy szerokość geograficzną. Szerokość geograficzna mówi nam, jak daleko na północ lub południe od równika znajduje się dany punkt.

• Szerokość geograficzna północna (N) – To wszystkie miejsca leżące na północ od równika.
• Szerokość geograficzna południowa (S) – To wszystkie miejsca leżące na południe od równika.

Ponownie, spójrzcie na mapę. Równoleżniki są zazwyczaj liniami poziomymi. Zwróćcie uwagę na liczby przy nich. Te liczby oznaczają stopnie szerokości geograficznej. Na przykład, jeśli dany punkt leży na równoleżniku oznaczonym 40°N, to znaczy, że jego szerokość geograficzna to 40 stopni północnych. Analogicznie, 10°S oznacza 10 stopni szerokości południowej.

Ważne! Szerokość geograficzna waha się od 0° (na równiku) do 90° na biegunie północnym (N) i 90° na biegunie południowym (S).

Jak Odczytywać Współrzędne?

Ok, mamy południki i równoleżniki. Mamy długość i szerokość geograficzną. Jak teraz to wszystko połączyć?

Załóżmy, że chcemy znaleźć współrzędne Warszawy.

1. Szukamy przecięcia: Najpierw musimy znaleźć na mapie miejsce, gdzie znajduje się Warszawa. Następnie szukamy najbliższego południka (linia pionowa) i najbliższego równoleżnika (linia pozioma), które przecinają się w pobliżu Warszawy.
2. Odczytujemy szerokość geograficzną: Sprawdzamy, jaką wartość ma równoleżnik, który biegnie blisko Warszawy. Warszawa leży mniej więcej na 52°N (52 stopnie szerokości geograficznej północnej).
3. Odczytujemy długość geograficzną: Sprawdzamy, jaką wartość ma południk, który biegnie blisko Warszawy. Warszawa leży mniej więcej na 21°E (21 stopni długości geograficznej wschodniej).

Współrzędne Warszawy to zatem w przybliżeniu 52°N, 21°E.

Dodatkowe Wskazówki

• Stopnie, Minuty i Sekundy: Czasami współrzędne podawane są z większą dokładnością, używając minut (') i sekund ("). Jeden stopień dzieli się na 60 minut, a jedna minuta na 60 sekund. Na przykład, współrzędne mogą być zapisane jako 52°13'N, 21°00'E. Oznacza to 52 stopnie i 13 minut szerokości geograficznej północnej oraz 21 stopni długości geograficznej wschodniej. Nie martwcie się tym na razie za bardzo, ale warto wiedzieć, że coś takiego istnieje.
• Uważaj na kierunki: Zawsze pamiętajcie o podawaniu kierunku (N, S, E, W). Samo podanie liczby stopni nie wystarczy. 50 stopni to nie to samo, co 50°N!
• Ćwicz, ćwicz, ćwicz: Najlepszym sposobem na opanowanie określania współrzędnych jest ćwiczenie na różnych mapach. Szukajcie miast, gór, rzek i odczytujcie ich współrzędne. Możecie też sprawdzić współrzędne swojej miejscowości!
• Wykorzystaj Atlas: Dobry atlas geograficzny to podstawa. W atlasie znajdziecie mapy z zaznaczonymi południkami i równoleżnikami, co bardzo ułatwi wam pracę. Często w atlasach są też tabele ze współrzędnymi ważnych miast.
• Mapy cyfrowe: Świetnym narzędziem są również mapy cyfrowe, takie jak Google Maps. Wystarczy wpisać nazwę miejsca, a mapa pokaże jego współrzędne. Możecie też kliknąć w dowolne miejsce na mapie, a od razu pojawią się jego współrzędne.

Pamiętajcie, że na początku może to wydawać się trudne, ale z czasem stanie się to dla was naturalne. Ważne jest, żeby nie zrażać się i regularnie ćwiczyć. Im więcej będziecie pracować z mapami, tym łatwiej będzie wam się po nich poruszać.

Jeśli macie jakiekolwiek pytania, nie wahajcie się pytać! Powodzenia w odczytywaniu współrzędnych geograficznych!