Oblicza Geografii 1 Gleby Biosfera Sprawdzian
Zacznijmy od podstaw. Mówimy o zagadnieniach z podręcznika "Oblicza Geografii 1", a konkretnie o glebach i biosferze. Przygotowujemy się do sprawdzianu, więc postarajmy się uporządkować wiedzę.
Gleby
Gleba to powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej. Powstała w wyniku wietrzenia skał i działalności organizmów żywych. Jest bardzo ważna dla życia na Ziemi, bo umożliwia wzrost roślin.
Na glebę składają się składniki mineralne, organiczne, woda i powietrze. Składniki mineralne pochodzą z rozpadu skał. Składniki organiczne to szczątki roślin i zwierząt, czyli próchnica. Woda i powietrze wypełniają przestrzenie między cząstkami gleby.
Ważnym pojęciem jest profil glebowy. To układ warstw (poziomów) w glebie, różniących się właściwościami. Typowy profil glebowy ma kilka warstw, np. poziom próchniczny, poziom wymywania i poziom wmywania. Każda warstwa ma inny kolor i strukturę.
Różne rodzaje skał, klimat i ukształtowanie terenu wpływają na rodzaj gleby. W Polsce występują różne typy gleb. Należą do nich brunatne, płowe, bielicowe, czarnoziemy i mady. Czarnoziemy są bardzo żyzne, a gleby bielicowe mniej.
Biosfera
Biosfera to strefa życia na Ziemi. Obejmuje wszystkie organizmy żywe i ich środowisko. Rozciąga się od dna oceanów po wysokie partie atmosfery. Wszystkie organizmy żyją w biosferze i wpływają na nią.
Biosfera składa się z ekosystemów. Ekosystem to zespół organizmów żywych i ich środowiska, połączonych wzajemnymi zależnościami. Przykłady ekosystemów to las, jezioro, łąka czy pustynia. W ekosystemie zachodzi przepływ energii i obieg materii.
Klimat, ukształtowanie terenu i dostępność wody wpływają na rozmieszczenie roślin i zwierząt. Różne strefy klimatyczne charakteryzują się inną roślinnością. Na przykład w klimacie równikowym występują lasy tropikalne.
Działalność człowieka ma ogromny wpływ na biosferę. Zanieczyszczenie powietrza i wody, wycinka lasów, zmiany klimatyczne – to wszystko wpływa na ekosystemy i różnorodność biologiczną. Ochrona biosfery jest bardzo ważna dla przyszłości naszej planety.
Pamiętaj, żeby dokładnie powtórzyć definicje i przykłady. Powodzenia na sprawdzianie!
