Nie Z Różnymi Częściami Mowy Klasa 4 Sprawdzian

W klasie 4 na sprawdzianie z języka polskiego często pojawia się zagadnienie "Nie" z różnymi częściami mowy. To oznacza, że musimy wiedzieć, kiedy pisać "nie" razem, a kiedy osobno z danym słowem. To kluczowa umiejętność, by pisać poprawnie i unikać prostych błędów.

Zasada jest prosta: sposób pisania "nie" zależy od tego, z jaką częścią mowy ono występuje.

"Nie" z rzeczownikami

"Nie" z rzeczownikami piszemy zawsze razem. Rzeczownik to słowo, które odpowiada na pytania: kto? co?

Przykłady:

• nieszczęście (co?)
• nieporządek (co?)
• niebezpieczeństwo (co?)
• nieufność (co?)

Pamiętaj: Sprawdź, czy dane słowo na pewno jest rzeczownikiem. Często słowa z "nie" brzmią jak przymiotniki, ale w zdaniu pełnią funkcję rzeczownika.

"Nie" z przymiotnikami

"Nie" z przymiotnikami piszemy zazwyczaj razem. Przymiotnik to słowo, które odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie?

Przykłady:

• nieładny (jaki?)
• niemądry (jaki?)
• niegrzeczny (jaki?)
• niespokojny (jaki?)

Wyjątek: Pisownia rozdzielna obowiązuje, gdy przymiotnik z "nie" jest wyraźnym przeciwieństwem. Podkreślamy to w zdaniu.

Przykład:

To jest nie ładny, ale wręcz brzydki obraz. (tutaj podkreślamy przeciwieństwo)

On jest nie mądry, lecz głupi. (podkreślamy przeciwieństwo)

"Nie" z przysłówkami

"Nie" z przysłówkami pochodzącymi od przymiotników piszemy razem. Przysłówek to słowo, które odpowiada na pytania: jak? gdzie? kiedy?

Przykłady:

• nieładnie (jak?)
• niemądrze (jak?)
• niegrzecznie (jak?)
• niespokojnie (jak?)

Wyjątek: Podobnie jak z przymiotnikami, pisownia rozdzielna obowiązuje, gdy przysłówek z "nie" jest wyraźnym przeciwieństwem.

Przykład:

On zachował się nie grzecznie, ale ordynarnie.

Z innymi przysłówkami (np. gdzie, kiedy, jak) "nie" piszemy zawsze osobno.

Przykłady:

• nie tutaj
• nie zawsze
• nie tak

"Nie" z czasownikami

"Nie" z czasownikami piszemy zawsze osobno. Czasownik to słowo, które odpowiada na pytania: co robi? co się dzieje?

Przykłady:

• nie jem
• nie śpię
• nie lubię
• nie rozumiem

Wyjątek: Jest kilka czasowników, z którymi "nie" piszemy razem. To tzw. wyjątki utrwalone w pisowni.

Przykłady:

• nienawidzić
• niepokoić się
• niedowidzieć
• niedostać (czegoś)

Podsumowanie w punktach

• Rzeczowniki: "Nie" piszemy razem (np. nieszczęście).
• Przymiotniki: "Nie" piszemy razem (np. nieładny), chyba że podkreślamy wyraźne przeciwieństwo (np. nie ładny, lecz brzydki).
• Przysłówki (od przymiotników): "Nie" piszemy razem (np. nieładnie), chyba że podkreślamy wyraźne przeciwieństwo. Z innymi przysłówkami piszemy osobno (np. nie tutaj).
• Czasowniki: "Nie" piszemy osobno (np. nie jem), z wyjątkiem kilku utrwalonych wyjątków (np. nienawidzić).

Wskazówka: Jeśli masz wątpliwości, spróbuj zamienić słowo z "nie" na jego antonim (słowo o znaczeniu przeciwnym). Jeśli to możliwe, pisownia jest zazwyczaj łączna (np. nieładny - brzydki). Jeśli nie da się znaleźć sensownego antonimu, pisownia może być rozdzielna (np. nie tutaj).

Pamiętaj, by ćwiczyć regularnie! Sprawdzaj pisownię słów z "nie" w słowniku, jeśli masz wątpliwości. Im więcej ćwiczysz, tym łatwiej zapamiętasz zasady i będziesz pisać bezbłędnie!