Modlitwa Ojcze Nasz W Oryginale

Wielu z nas od dzieciństwa zna modlitwę "Ojcze Nasz". Recytujemy ją w kościele, w domu, podczas ważnych uroczystości. Często jednak robimy to automatycznie, bez głębszego zastanowienia nad znaczeniem słów, które wypowiadamy. A czy kiedykolwiek zastanawialiśmy się, jak brzmiała ta modlitwa w swoim oryginalnym języku? Jakie niuanse umykają nam w tłumaczeniach?

Zrozumienie "Ojcze Nasz" w oryginale, czyli w językach, w których została przekazana przez Jezusa, może wzbogacić naszą duchowość i pogłębić relację z Bogiem. Może nam to pomóc dostrzec nowe wymiary tej znanej i kochanej modlitwy.

Skąd pochodzi "Ojcze Nasz"?

Modlitwa "Ojcze Nasz" (zwana również "Modlitwą Pańską") występuje w dwóch wersjach w Nowym Testamencie: w Ewangelii Mateusza (Mt 6,9-13) i w Ewangelii Łukasza (Łk 11,2-4). Uważa się, że wersja z Ewangelii Mateusza jest bardziej rozbudowana i stanowi standardową formę modlitwy, podczas gdy wersja Łukasza jest krótsza i bardziej zwięzła.

Jezus nauczył swoich uczniów tej modlitwy, odpowiadając na ich prośbę: "Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów" (Łk 11,1). To oznacza, że "Ojcze Nasz" jest wzorem modlitwy, wskazującym nam, jak powinniśmy się zwracać do Boga.

Oryginalne teksty Nowego Testamentu zostały napisane w języku greckim koine. Jezus jednak prawdopodobnie mówił na co dzień w języku aramejskim, którym posługiwała się ludność Palestyny w I wieku n.e. Chociaż nie posiadamy zapisu "Ojcze Nasz" bezpośrednio w języku aramejskim wypowiedzianym przez Jezusa, istnieją rekonstrukcje i tłumaczenia z języka greckiego na aramejski, które próbują odtworzyć możliwą formę modlitwy w języku, którym posługiwał się Jezus.

"Ojcze Nasz" po grecku - analiza tekstu

Spójrzmy na tekst "Ojcze Nasz" w języku greckim (Ewangelia Mateusza 6,9-13):

Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου·
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς·
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον·
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφήκαμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν·
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.

Spróbujmy przyjrzeć się bliżej kilku kluczowym frazom:

• Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς - Pater hēmōn ho en tois ouranois - "Ojcze nasz, który jesteś w niebie". Słowo "Πάτερ" (Pater) oznacza po prostu "Ojciec". Zwrot "ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς" (ho en tois ouranois) podkreśla transcendentny charakter Boga, Jego obecność w niebie.
• ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου - hagiasthētō to onoma sou - "Święć się imię Twoje". To prośba o to, aby imię Boga było traktowane z najwyższym szacunkiem i czcią. Nie chodzi o to, że imię Boga nagle stanie się święte, ale o to, aby ludzie uznawali i szanowali Jego świętość.
• ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου - elthetō hē basileia sou - "Przyjdź Królestwo Twoje". To prośba o przyjście Królestwa Bożego na ziemię, o to, aby wola Boga była realizowana na ziemi, tak jak jest realizowana w niebie.
• τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον - ton arton hēmōn ton epiousion dos hēmin sēmeron - "Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj". Słowo "ἐπιούσιον" (epiousion) jest trudne do dokładnego przetłumaczenia. Może oznaczać "niezbędny", "konieczny do życia", "na dzień dzisiejszy" lub nawet "na przyszłość". Istnieją różne interpretacje tego słowa, ale generalnie prośba ta odnosi się do zapewnienia nam przez Boga podstawowych potrzeb.
• καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφήκαμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν - kai aphes hēmin ta opheilēmata hēmōn, hōs kai hēmeis aphēkamen tois opheiletais hēmōn - "I przebacz nam nasze winy, jak i my przebaczamy naszym winowajcom". To prośba o przebaczenie, ale jednocześnie warunek. Prosimy Boga o przebaczenie nam naszych win, tak jak my przebaczamy tym, którzy nam zawinili. Podkreśla to związek między przebaczeniem Bożym a przebaczeniem ludzkim.
• καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ - kai mē eisenenkēs hēmas eis peirasmon, alla rhysai hēmas apo tou ponērou - "I nie wódź nas na pokuszenie, ale zbaw nas ode złego". To prośba o uchronienie nas przed pokusami i wpływem zła. Nie oznacza to, że Bóg nas kusi, ale prosimy Go o siłę, abyśmy mogli oprzeć się pokusom i zwyciężyć zło.

"Ojcze Nasz" po aramejsku - próba rekonstrukcji

Jak już wspomniano, nie mamy bezpośredniego zapisu "Ojcze Nasz" w języku aramejskim wypowiedzianym przez Jezusa. Istnieją jednak próby rekonstrukcji tej modlitwy na podstawie tłumaczeń z języka greckiego na aramejski i wiedzy o języku i kulturze tamtego okresu.

Jedna z popularnych rekonstrukcji "Ojcze Nasz" w języku aramejskim brzmi następująco:

ܐܰܒܳܘܢ ܕܒܰܫܡܰܝܳܐ
ܢܶܬܩܰܕܰܫ ܫܡܳܟ݂
ܬܺܐܬܶܐ ܡܰܠܟܽܘܬܳܟ݂
ܢܶܗܘܶܐ ܨܶܒܝܳܢܳܟ݂ ܐܰܝܟܰܢܳܐ ܕܰܒܰܫܡܰܝܳܐ ܐܳܦ ܒܰܐܪܥܳܐ
ܗܰܒ ܠܰܢ ܠܰܚܡܳܐ ܕܣܽܘܢܩܳܢܰܢ ܝܰܘܡܳܢܳܐ
ܘܰܫܒܽܘܩ ܠܰܢ ܚܰܘܒܰܝܢ ܐܰܝܟܰܢܳܐ ܕܳܐܦ ܚܢܰܢ ܫܒܰܩܢ ܠܚܰܝܳܒܰܝܢ
ܘܠܳܐ ܬܰܥܠܰܢ ܠܢܶܣܝܽܘܢܳܐ ܐܶܠܳܐ ܦܰܨܳܢ ܡܶܢ ܒܺܝܫܳܐ

Transliteracja (zapis alfabetem łacińskim):

Abun d’bashmaya
Nethqaddash shmakh
Tete malkuthakh
Nehwe tzevyanakh aikana d’bashmaya af b’arha
Hav lan lakhma d’sunqanan yaumana
Washboq lan khaubain aikana d’af khnan shvaqan l’khayyabain
Wela ta’lan l’nesyuna ela patzan min bisha

Warto zauważyć, że język aramejski jest bardzo obrazowy i bogaty w metafory. W rekonstrukcjach "Ojcze Nasz" w języku aramejskim często podkreśla się:

• "Abun d’bashmaya" – "Ojcze nasz, który jesteś w niebie" - "Abun" oznacza "Ojciec", ale może też być rozumiane jako "Rodziciel", "Żródło życia". "Bashmaya" oznacza "w niebiosach", ale może też odnosić się do "źródła światła", "wymiaru duchowego".
• "Hav lan lakhma d’sunqanan yaumana" – "Daj nam chleba naszego powszedniego dzisiaj" – "Lakhma" oznacza chleb, ale może symbolizować wszelkie potrzeby. "Sunqanan" oznacza "niezbędny", "konieczny". Ta prośba dotyczy nie tylko materialnego pożywienia, ale także duchowego pokarmu.
• "Wela ta’lan l’nesyuna ela patzan min bisha" – "Nie wódź nas na pokuszenie, ale zbaw nas ode złego" – "Nesyuna" oznacza "próba", "test", "pokuszenie". "Bisha" oznacza "zło", ale może też odnosić się do "chaosu", "destrukcji". Prosimy Boga o uchronienie nas przed trudnymi próbami i przed wpływem negatywnych sił.

Dlaczego warto znać oryginał?

Znajomość oryginalnych języków, w których przekazana została "Ojcze Nasz", pozwala nam:

• Lepiej zrozumieć sens modlitwy – Oryginalne słowa mogą zawierać niuanse, które umykają w tłumaczeniach.
• Pogłębić naszą duchowość – Modlitwa w języku, w którym prawdopodobnie modlił się Jezus, może być bardziej inspirująca i emocjonalna.
• Docenić bogactwo języka i kultury – Język grecki i aramejski są bogate w metafory i obrazy, które mogą wzbogacić naszą wizję Boga i świata.
• Unikać błędnych interpretacji – Różne tłumaczenia mogą prowadzić do różnych interpretacji. Znajomość oryginału pozwala nam uniknąć nieporozumień.

Kontrowersje i różne interpretacje

Istnieją różne interpretacje "Ojcze Nasz", zwłaszcza w odniesieniu do frazy "nie wódź nas na pokuszenie". Niektórzy uważają, że ta fraza sugeruje, że Bóg może kusić ludzi, co jest sprzeczne z Jego naturą. Inni interpretują ją jako prośbę o to, aby Bóg uchronił nas przed sytuacjami, które mogą nas wystawić na pokusę.

Krytycy argumentują, że skupianie się na oryginalnych językach jest niepotrzebne, ponieważ tłumaczenia są wystarczająco dokładne i zrozumiałe. Twierdzą, że liczy się intencja i wiara, a nie znajomość starożytnych języków.

Jednak nawet jeśli zgadzamy się z tym, że intencja jest najważniejsza, znajomość kontekstu historycznego i językowego może pomóc nam lepiej zrozumieć sens modlitwy i uniknąć błędnych interpretacji.

Co możemy zrobić?

Nawet jeśli nie znamy języka greckiego ani aramejskiego, możemy podjąć kilka kroków, aby lepiej zrozumieć "Ojcze Nasz":

• Przeczytaj różne tłumaczenia – Porównaj różne tłumaczenia "Ojcze Nasz" w języku polskim, aby zobaczyć, jak różne słowa i frazy są interpretowane.
• Poszukaj komentarzy biblijnych – Przeczytaj komentarze biblijne, które analizują "Ojcze Nasz" w kontekście historycznym i teologicznym.
• Obejrzyj filmy i posłuchaj nagrań – Znajdź filmy i nagrania, które prezentują "Ojcze Nasz" w języku greckim i aramejskim.
• Zastanów się nad znaczeniem słów – Podczas odmawiania "Ojcze Nasz" zastanów się nad znaczeniem każdego słowa i frazy.

Pamiętajmy, że celem jest pogłębienie naszej relacji z Bogiem i zrozumienie Jego woli. Znajomość oryginalnych języków może być pomocna, ale nie jest to jedyny sposób na osiągnięcie tego celu.

Czy po przeczytaniu tego artykułu, spojrzysz na modlitwę "Ojcze Nasz" w nowy sposób? Czy spróbujesz zagłębić się w jej znaczenie, aby lepiej zrozumieć przesłanie Jezusa?