Liczebniki Policzalne I Niepoliczalne W Języku Angielskim

Hej wszystkim! Dziś zajmiemy się czymś, co często sprawia kłopot: rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi w języku angielskim, a w zasadzie tym, jak operować ilościami w odniesieniu do nich. To bardzo ważne, żeby poprawnie budować zdania i unikać językowych wpadek. Zobaczycie, że to wcale nie jest takie straszne!

Zacznijmy od podstaw. Rzeczowniki policzalne (countable nouns) to te, które możemy policzyć. Wyobraźcie sobie, że bez problemu możecie dodać do nich liczbę. Na przykład: one apple, two apples, three apples. Widzicie? Bez problemu. Te rzeczowniki mają formę liczby pojedynczej i liczby mnogiej.

Rzeczowniki niepoliczalne (uncountable nouns) to z kolei takie, których policzyć nie możemy, przynajmniej nie w bezpośredni sposób. Nie powiemy one water, two waters. Zamiast tego używamy pewnych "sztuczek", żeby określić ich ilość. Takie rzeczowniki zazwyczaj nie mają formy liczby mnogiej (choć zdarzają się wyjątki, o których powiem później).

Jak używać many, much, few, little?

To chyba najczęstszy problem. Kiedy użyć many, a kiedy much? Odpowiedź jest prosta: many używamy z rzeczownikami policzalnymi, a much z rzeczownikami niepoliczalnymi.

Many: many apples, many books, many cars (dużo jabłek, dużo książek, dużo samochodów)
Much: much water, much sugar, much time (dużo wody, dużo cukru, dużo czasu)

Podobnie sprawa wygląda z few i little. Few oznacza "mało" i używamy go z rzeczownikami policzalnymi, a little oznacza "mało" i używamy go z rzeczownikami niepoliczalnymi.

Few: few friends, few chairs, few opportunities (mało przyjaciół, mało krzeseł, mało okazji)
Little: little milk, little money, little hope (mało mleka, mało pieniędzy, mało nadziei)

Teraz, żeby było ciekawiej, dodajmy a. A few oznacza "kilka", czyli więcej niż few, które sugeruje niemal brak. Podobnie a little oznacza "trochę", czyli więcej niż little, które też sugeruje bardzo małą ilość.

A few: a few friends, a few chairs, a few opportunities (kilku przyjaciół, kilka krzeseł, kilka okazji)
A little: a little milk, a little money, a little hope (trochę mleka, trochę pieniędzy, trochę nadziei)

Pamiętajcie, że few i little mają zabarwienie negatywne – sugerują, że czegoś jest za mało. Natomiast a few i a little są bardziej neutralne, po prostu wskazują na pewną, niewielką ilość.

Słówka some, any, a lot of, lots of

Na szczęście, te słowa są bardziej uniwersalne. Możemy używać some z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi, najczęściej w zdaniach twierdzących i pytaniach, w których spodziewamy się odpowiedzi twierdzącej.

I have some apples. (Mam trochę jabłek.)
Do you have some water? (Masz trochę wody?) - Oferujemy komuś wodę.

Any używamy głównie w pytaniach i przeczeniach.

Do you have any apples? (Masz jakieś jabłka?)
I don't have any money. (Nie mam żadnych pieniędzy.)

A lot of i lots of oznaczają "dużo" i są synonimami many i much, ale są bardziej potoczne i możemy ich używać zarówno z rzeczownikami policzalnymi, jak i niepoliczalnymi.

I have a lot of friends. (Mam dużo przyjaciół.)
There is a lot of water in the lake. (W jeziorze jest dużo wody.)
I have lots of books. (Mam dużo książek.)
There's lots of sugar in the tea. (W herbacie jest dużo cukru.)

Sposoby "liczenia" rzeczowników niepoliczalnych

Skoro nie możemy policzyć water czy sugar bezpośrednio, to jak określamy ich ilość? Używamy "pojemników" lub jednostek miary.

A glass of water (szklanka wody)
A bottle of water (butelka wody)
A kilo of sugar (kilogram cukru)
A bag of flour (worek mąki)
A slice of bread (kromka chleba)
A piece of information (kawałek informacji - bardzo ważne!)

W takich przypadkach to "pojemnik" staje się policzalny, a nie sam rzeczownik. Możemy powiedzieć: two glasses of water, three bottles of water, five kilos of sugar.

Pułapki i wyjątki

No właśnie, nie byłoby zabawy, gdyby nie było wyjątków! Niektóre rzeczowniki mogą być policzalne i niepoliczalne, w zależności od kontekstu.

Weźmy na przykład słowo hair. Kiedy mówimy o włosach jako całości, na głowie, to jest to rzeczownik niepoliczalny. She has beautiful hair. (Ona ma piękne włosy.) Ale jeśli mówimy o pojedynczych włosach, to staje się policzalny. I found a hair in my soup! (Znalazłem włos w zupie!)

Innym przykładem jest time. Zazwyczaj jest niepoliczalny, kiedy mówimy o czasie w ogóle. I don't have much time. (Nie mam dużo czasu.) Ale kiedy mówimy o konkretnych razach, staje się policzalny. I've been to Paris three times. (Byłem w Paryżu trzy razy.)

Podobnie jest z experience. Może oznaczać "doświadczenie" jako rzeczownik niepoliczalny. She has a lot of experience in marketing. (Ona ma duże doświadczenie w marketingu.) Ale może też oznaczać "wydarzenie", "przeżycie" i wtedy jest policzalny. That was an amazing experience! (To było niesamowite przeżycie!)

Kilka słów o rzeczownikach zbiorowych

Rzeczowniki zbiorowe (collective nouns) to takie, które odnoszą się do grupy osób lub rzeczy, ale traktowane są jako jedna całość. Na przykład: team, family, class, committee. Mogą one sprawiać pewne trudności, ponieważ w zależności od tego, czy myślimy o grupie jako o całości, czy o poszczególnych jej członkach, możemy używać czasownika w liczbie pojedynczej lub mnogiej.

W brytyjskiej angielszczyźnie (British English) często używa się liczby mnogiej, kiedy mówimy o poszczególnych osobach w grupie. Na przykład: My family are all very supportive. (Moja rodzina jest bardzo wspierająca – mam na myśli, że poszczególni członkowie mojej rodziny są wspierający.)

W amerykańskiej angielszczyźnie (American English) częściej używa się liczby pojedynczej, kiedy myślimy o grupie jako o całości. My family is very supportive. (Moja rodzina jest bardzo wspierająca – mam na myśli, że jako całość, moja rodzina jest wspierająca.)

Oczywiście, obie formy są poprawne, ale warto wiedzieć o tej różnicy.

Mam nadzieję, że teraz rozumiecie, jak działają rzeczowniki policzalne i niepoliczalne. Pamiętajcie, że praktyka czyni mistrza! Im więcej będziecie czytać, słuchać i używać angielskiego, tym łatwiej będzie Wam rozpoznawać, które rzeczowniki są policzalne, a które nie. Powodzenia!