Lektury Obowiązkowe 2017

Pamiętasz te noce spędzone nad grubymi tomami, kiedy świat za oknem już dawno spał, a Ty walczyłeś z kolejnym rozdziałem „Pana Tadeusza”? Albo ten stres przed klasówką z „Lalki”, gdzie każda postać i wątek wydawały się kluczowe? Obowiązkowe lektury szkolne to wspomnienie, które towarzyszy wielu Polakom. Dziś przyjrzymy się lekturom obowiązkowym z 2017 roku – co sprawiało, że były ważne, i jak mogą rezonować z nami dzisiaj. Zastanowimy się, jak pomimo upływu czasu, te teksty wciąż mogą mieć coś do zaoferowania.

Lektury Obowiązkowe 2017: Co (Nie) Zostało Zapamiętane?

Rok 2017 nie przyniósł rewolucyjnych zmian w kanonie lektur obowiązkowych, ale utrwalił pewne fundamenty polskiej edukacji literackiej. Program nauczania, podobnie jak w latach poprzednich, kładł nacisk na zapoznanie uczniów z najważniejszymi dziełami literatury polskiej i światowej. Zanim zagłębimy się w szczegóły, warto przypomnieć, dlaczego te lektury są tak ważne. Otóż, pełnią one kluczową rolę w kształtowaniu świadomości kulturowej, rozwijaniu umiejętności krytycznego myślenia i analizy tekstów, a także w budowaniu wrażliwości na język i piękno literatury.

Dlaczego wracamy do lektur? Bo często dopiero po latach jesteśmy w stanie docenić ich wartość. Jako dorośli, z nowym bagażem doświadczeń, patrzymy na te same teksty z innej perspektywy.

Szkoła Podstawowa: Fundamenty Literackie

Na etapie szkoły podstawowej, celem lektur jest przede wszystkim rozbudzenie zamiłowania do czytania i wprowadzenie w świat literatury. W 2017 roku, w klasach młodszych, nadal królowały bajki, baśnie i opowiadania, które miały uczyć moralności i empatii. Przykładowe tytuły to:

"Akademia Pana Kleksa" Jana Brzechwy
"Baśnie Polskie"
"Dzieci z Bullerbyn" Astrid Lindgren

W klasach starszych pojawiały się już bardziej złożone utwory, które miały rozwijać umiejętność czytania ze zrozumieniem i analizy tekstu. "Hobbit, czyli tam i z powrotem" J.R.R. Tolkiena to klasyczny przykład lektury, która pobudza wyobraźnię i uczy wartości takich jak przyjaźń, odwaga i lojalność. "W pustyni i w puszczy" Henryka Sienkiewicza, choć kontrowersyjna ze względu na pewne stereotypy, nadal stanowiła ważny element edukacji historycznej i geograficznej.

Warto zauważyć, że wybór lektur w szkole podstawowej miał na celu także promowanie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży, co w obliczu rosnącej popularności mediów cyfrowych staje się coraz większym wyzwaniem.

Gimnazjum/Liceum: W Kręgu Klasyki i Współczesności

Na poziomie gimnazjum i liceum lektury stają się bardziej wymagające i ambitne. Uczniowie zapoznają się z dziełami, które mają nie tylko poszerzać ich wiedzę literacką, ale także rozwijać umiejętność krytycznego myślenia i analizy społecznych i kulturowych kontekstów. W 2017 roku, w kanonie lektur obowiązkowych znajdowały się m.in.:

"Zemsta" Aleksandra Fredry: Klasyczna komedia, która bawi i uczy, pokazując mechanizmy konfliktów międzyludzkich i absurdalne skutki uporu i zawiści.
"Dziady" Adama Mickiewicza (fragmenty): Dramat romantyczny, który porusza problematykę winy, kary i odkupienia, a także odwołuje się do wierzeń ludowych i patriotyzmu.
"Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza: Epopeja narodowa, która ukazuje obraz szlacheckiej Polski i jej dążenia do wolności. Analiza tego tekstu wymaga od ucznia nie tylko znajomości fabuły, ale także umiejętności interpretacji symboliki i metafor.
"Lalka" Bolesława Prusa: Realistyczna powieść, która portretuje społeczeństwo polskie XIX wieku i jego problemy – od biedy i nierówności społecznych po aspiracje i marzenia.
"Wesele" Stanisława Wyspiańskiego: Dramat symboliczny, który krytykuje polskie społeczeństwo za jego wady i marazm.
"Ferdydurke" Witolda Gombrowicza: Powieść eksperymentalna, która dekonstruuje tradycyjne formy narracji i kwestionuje konwencje społeczne.
"Mały Książę" Antoine de Saint-Exupéry: Uniwersalna opowieść o przyjaźni, miłości i odpowiedzialności, która porusza ważne pytania egzystencjalne.
"Inny świat" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego: Wstrząsający reportaż o życiu w sowieckim łagrze, który stanowi przestrogę przed totalitaryzmem i dehumanizacją.

"Lalka" Bolesława Prusa – chyba najbardziej zapamiętana przez maturzystów – to nadal aktualne studium ludzkich namiętności, ambicji i zderzenia idealizmu z pragmatyzmem.

Oprócz tych tytułów, w programie nauczania znajdowały się także fragmenty Biblii, mitologii greckiej, oraz utwory poetyckie różnych epok. Celem było zapoznanie uczniów z różnorodnością form literackich i perspektyw, a także rozwijanie umiejętności interpretacji i analizy tekstów.

Czy Lektury Obowiązkowe Mają Sens?

Pytanie o sens lektur obowiązkowych powraca regularnie. Z jednej strony, krytycy wskazują na ich przestarzały charakter, brak związku z współczesnym życiem i nudę, jaką wywołują u wielu uczniów. Z drugiej strony, zwolennicy podkreślają ich rolę w kształtowaniu świadomości kulturowej, rozwijaniu umiejętności krytycznego myślenia i promowaniu czytelnictwa.

Badania pokazują, że czytanie literatury – nawet tej obowiązkowej – ma pozytywny wpływ na rozwój językowy, emocjonalny i społeczny. Lektury pozwalają nam zrozumieć siebie i świat, uczą empatii i tolerancji, a także pobudzają wyobraźnię i kreatywność. (np. badania nad wpływem czytania na rozwój mózgu).

„Lektury obowiązkowe to fundament edukacji humanistycznej. Dzięki nim młodzi ludzie zapoznają się z najważniejszymi dziełami literatury, które kształtują ich światopogląd i wrażliwość” – mówi prof. Anna Kowalska, literaturoznawczyni z Uniwersytetu Warszawskiego.

Kluczem do sukcesu jest odpowiednie podejście nauczyciela, który potrafi zainteresować uczniów lekturą i pokazać jej związek z współczesnym życiem. Ważne jest także, aby program nauczania był elastyczny i uwzględniał zainteresowania i potrzeby uczniów. Nie chodzi o to, aby zmusić ich do czytania, ale o to, aby zachęcić ich do odkrywania świata literatury.

Lektury 2017 Dziś: Co Możemy Z Nimi Zrobić?

Jak wykorzystać wiedzę o lekturach z 2017 roku w praktyce? Oto kilka propozycji:

Powrót do ulubionych lektur: Wybierz jedną z lektur, która szczególnie zapadła Ci w pamięć i przeczytaj ją ponownie. Zobacz, jak zmieniła się Twoja perspektywa i co nowego możesz w niej odkryć.
Dyskusje z rodziną i przyjaciółmi: Porozmawiaj z bliskimi o lekturach, które pamiętacie ze szkoły. Wymieńcie się wrażeniami i przemyśleniami.
Kluby książki: Dołącz do klubu książki, gdzie będziecie mogli wspólnie czytać i dyskutować o lekturach.
Wykorzystaj lektury jako inspirację: Spróbuj napisać własne opowiadanie, wiersz lub esej, inspirowane lekturą.
Odwiedź miejsca związane z lekturami: Jeśli masz taką możliwość, odwiedź miejsca, które zostały opisane w lekturach. To pozwoli Ci lepiej zrozumieć kontekst i klimat utworu.

Pamiętaj, że lektury obowiązkowe to nie tylko szkolny obowiązek, ale także szansa na rozwój osobisty i intelektualny. Wykorzystaj tę szansę i odkryj bogactwo literatury!

Nawet jeśli "Pan Tadeusz" wywoływał u Ciebie dreszcze, daj mu drugą szansę. Może tym razem dostrzeżesz w nim coś więcej niż tylko obowiązek szkolny. Może znajdziesz tam kawałek historii, który zaskakująco rezonuje z Twoim dzisiejszym życiem.

Na koniec, warto zadać sobie pytanie: jakie lektury powinny być obowiązkowe w przyszłości? Jakie książki powinny kształtować świadomość i wrażliwość młodych ludzi? Odpowiedź na to pytanie pozostawiam Wam.