Ktory Zestaw W Doswiadczeniu Dziewczynki Byl Proba Badawcza

Witajcie, drodzy uczniowie! Często pytacie o to, który zestaw w doświadczeniu dziewczynki był próbą badawczą. Spróbuję to wyjaśnić najprościej jak potrafię.

Zanim odpowiem konkretnie, ważne jest, żebyście zrozumieli, czym właściwie jest próba badawcza. Wyobraźcie sobie, że dziewczynka chce sprawdzić, czy nawóz pomaga roślinom rosnąć szybciej. Ma dwa doniczki: jedną z ziemią bez nawozu i drugą z ziemią z nawozem. Obie doniczki podlewa tak samo, daje im tyle samo światła i dba o nie w identyczny sposób, z wyjątkiem jednej rzeczy – nawozu.

Próba badawcza to ta doniczka, w której dziewczynka coś zmienia, żeby sprawdzić, jaki to ma wpływ. To ta doniczka, na którą dziewczynka "eksperymentuje". W naszym przykładzie, to doniczka z nawozem. To w niej zmieniamy coś (dodajemy nawóz) i obserwujemy, co się dzieje (czy roślina rośnie szybciej).

Żeby jeszcze lepiej to zrozumieć, porównajmy to do przepisu na ciasto. Przypuśćmy, że dziewczynka piecze ciasto według przepisu babci. Za pierwszym razem trzyma się przepisu dokładnie. Za drugim razem postanawia dodać więcej cukru, żeby zobaczyć, czy ciasto będzie słodsze. W tym przypadku, ciasto z większą ilością cukru to nasza próba badawcza. Dziewczynka zmieniła jeden element (ilość cukru) i obserwuje, jaki to ma wpływ na efekt końcowy (smak ciasta).

Pamiętajcie, że w próbie badawczej zawsze zmieniamy tylko jeden czynnik. To bardzo ważne, bo tylko wtedy możemy być pewni, że to właśnie ta zmiana (np. nawóz, więcej cukru) jest odpowiedzialna za ewentualne różnice w wynikach. Jeśli zmienilibyśmy naraz kilka rzeczy (np. nawóz i rodzaj ziemi), to nie wiedzielibyśmy, co tak naprawdę wpłynęło na to, że roślina urosła szybciej – czy to nawóz, czy rodzaj ziemi, czy może połączenie obu tych czynników.

Jak Rozpoznać Próbę Badawczą?

Zastanówcie się, który zestaw w doświadczeniu dziewczynki różni się od pozostałych tylko jednym elementem, który dziewczynka chce przetestować. To właśnie ten zestaw będzie próbą badawczą.

• Pomyślcie o pytaniu badawczym: Co dziewczynka chce sprawdzić? Czy nawóz wpływa na wzrost roślin? Czy rodzaj światła wpływa na kolor kwiatów? Odpowiedź na to pytanie pokieruje was w stronę właściwego zestawu.
• Szukajcie zmiennej niezależnej: Zmienna niezależna to czynnik, który dziewczynka zmienia w doświadczeniu. To może być obecność nawozu, rodzaj światła, temperatura wody, ilość podawanego pokarmu – cokolwiek, co dziewczynka kontroluje i modyfikuje. Zestaw, w którym ta zmienna jest inna niż w pozostałych, to próba badawcza.
• Zwróćcie uwagę na grupę kontrolną: Grupa kontrolna to zestaw, w którym nic nie zmieniamy. To punkt odniesienia, z którym porównujemy wyniki próby badawczej. To doniczka bez nawozu, ciasto zrobione dokładnie według przepisu, roślina, która rośnie w naturalnym świetle. Pomaga nam to wykluczyć inne potencjalne czynniki wpływające na wynik.

Spójrzmy na kilka kolejnych przykładów:

1. Badanie wpływu temperatury wody na rozpuszczanie się cukru: Dziewczynka ma trzy szklanki wody o różnej temperaturze (zimna, letnia, gorąca) i do każdej wsypuje taką samą ilość cukru. Mierzy czas, w jakim cukier się rozpuści. Próbami badawczymi są szklanki z wodą o różnej temperaturze, ponieważ to temperatura jest zmienną, którą dziewczynka testuje. Szklanka z zimną wodą (lub z wodą o temperaturze pokojowej) może być traktowana jako grupa kontrolna.
2. Badanie wpływu światła na wzrost pleśni: Dziewczynka ma dwie kromki chleba. Jedną trzyma w ciemnym miejscu, a drugą na parapecie, gdzie pada światło słoneczne. Obserwuje, na której kromce szybciej pojawi się pleśń. Próbą badawczą jest kromka chleba na parapecie, ponieważ różni się od drugiej kromki tylko jednym czynnikiem – dostępem do światła.
3. Badanie wpływu ćwiczeń na tętno: Dziewczynka mierzy tętno swoim kolegom. Część kolegów przez 5 minut biega, a reszta siedzi spokojnie. Następnie dziewczynka ponownie mierzy tętno wszystkim. Próbą badawczą jest grupa kolegów, którzy biegali, ponieważ to oni poddani zostali zmianie – wysiłkowi fizycznemu.

Pamiętajcie, że kluczem do zrozumienia, który zestaw jest próbą badawczą, jest zidentyfikowanie, co dziewczynka celowo zmienia w doświadczeniu. To właśnie ten zmieniony element definiuje próbę badawczą.

Mam nadzieję, że teraz jest to dla was jasne. Jeśli macie jeszcze jakieś pytania, śmiało pytajcie!

Teraz spróbujcie sami przeanalizować różne scenariusze doświadczeń i określić, który zestaw jest próbą badawczą. Im więcej przykładów przeanalizujecie, tym lepiej zrozumiecie tę koncepcję. Powodzenia!