Które Państwa Nie Brały Udziału W 2 Wojnie światowej

Wybuch II wojny światowej w 1939 roku, zainicjowany inwazją Niemiec na Polskę, doprowadził do globalnego konfliktu, który objął swoim zasięgiem niemal cały świat. Mimo to, istniały państwa, które z różnych przyczyn zachowały neutralność i nie uczestniczyły bezpośrednio w działaniach wojennych. Ich sytuacja, motywacje i konsekwencje ich postawy są niezwykle interesujące i warte bliższego przyjrzenia. Skupmy się na tych krajach, analizując ich specyfikę i rolę, jaką odegrały w czasie tego burzliwego okresu.

Neutralność w czasie II wojny światowej była skomplikowanym wyborem, często podyktowanym strategicznymi względami, wewnętrzną sytuacją polityczną lub geograficznym położeniem. Nie zawsze oznaczała całkowitą izolację od konfliktu. Wiele państw neutralnych utrzymywało kontakty handlowe z obiema stronami konfliktu, a niektóre, mimo oficjalnej neutralności, potajemnie wspierały jedną ze stron. Przyjrzyjmy się bliżej wybranym przykładom państw, które uniknęły bezpośredniego udziału w wojnie.

Szwajcaria: Forteca w Sercu Europy

Szwajcaria, położona w samym sercu Europy, od wieków cieszy się reputacją państwa neutralnego. Polityka neutralności Szwajcarii, zakorzeniona w długiej historii, została uznana na arenie międzynarodowej już w XIX wieku. Podczas II wojny światowej Szwajcaria, otoczona państwami Osi, znalazła się w niezwykle trudnej sytuacji. Niemniej jednak, dzięki umiejętnemu balansowaniu pomiędzy stronami konfliktu, determinacji w obronie swojej niezależności oraz górzystemu ukształtowaniu terenu, zdołała utrzymać neutralność.

Szwajcarska armia, choć stosunkowo niewielka, była dobrze wyszkolona i gotowa do obrony kraju. Szwajcarzy byli zdeterminowani, by bronić każdego centymetra swojego terytorium. Górski teren dodatkowo utrudniał potencjalną inwazję. Ważnym elementem strategii obronnej była budowa licznych fortyfikacji, bunkrów i zapór, które miały zatrzymać ewentualnych najeźdźców.

Jednocześnie, Szwajcaria utrzymywała kontakty handlowe zarówno z państwami Osi, jak i aliantami. Dostarczała Niemcom m.in. energię elektryczną i amunicję, a aliantom produkty rolne i usługi bankowe. Ta pragmatyczna polityka pozwalała jej utrzymać gospodarkę i unikać otwartego konfliktu z potężnymi sąsiadami. Szwajcaria służyła również jako centrum dyplomatyczne i humanitarne. Międzynarodowy Czerwony Krzyż, z siedzibą w Genewie, odegrał kluczową rolę w pomocy ofiarom wojny. Szwajcaria przyjmowała uchodźców, jeńców wojennych i osoby prześladowane ze względów rasowych i politycznych. Choć Szwajcaria oficjalnie pozostawała neutralna, jej rola w czasie II wojny światowej była złożona i niejednoznaczna.

Hiszpania: Cień Wojny Domowej

Hiszpania, po wyniszczającej wojnie domowej (1936-1939), która doprowadziła do władzy generała Francisco Franco, ogłosiła neutralność na początku II wojny światowej. Kraj był zbyt wyczerpany i zniszczony, by angażować się w kolejny konflikt. Ponadto, Franco, choć sympatyzował z państwami Osi, zdawał sobie sprawę z trudnej sytuacji gospodarczej i militarnej Hiszpanii.

Mimo oficjalnej neutralności, Hiszpania utrzymywała bliskie relacje z Niemcami. Franco wysłał do Związku Radzieckiego tzw. Błękitną Dywizję, składającą się z hiszpańskich ochotników, którzy walczyli u boku Wehrmachtu. Jednocześnie, Hiszpania umożliwiała aliantom przerzut agentów i zaopatrzenia przez swoje terytorium.

Strategiczne położenie Hiszpanii, kontrolującej Cieśninę Gibraltarską, czyniło ją ważnym graczem na arenie międzynarodowej. Zarówno państwa Osi, jak i alianci zabiegali o jej przychylność. Franco, umiejętnie wykorzystując tę sytuację, lawirował pomiędzy stronami konfliktu, starając się wyciągnąć jak najwięcej korzyści dla swojego kraju. Wojna domowa pozostawiła głębokie rany w hiszpańskim społeczeństwie. Kraj był podzielony politycznie i ekonomicznie. Zaangażowanie w II wojnę światową mogło doprowadzić do ponownego wybuchu konfliktu wewnętrznego. Neutralność, choć kontrowersyjna, pozwoliła Hiszpanii uniknąć dalszych zniszczeń i stopniowo odbudować kraj.

Irlandia: Trudna Neutralność

Irlandia, która w 1922 roku odzyskała niepodległość od Wielkiej Brytanii, ogłosiła neutralność na początku II wojny światowej. Polityka neutralności była głęboko zakorzeniona w historii stosunków irlandzko-brytyjskich. Irlandczycy nie chcieli angażować się w konflikt, w którym po jednej stronie stała Wielka Brytania, dawny okupant.

Neutralność Irlandii była jednak problematyczna dla aliantów, a zwłaszcza dla Wielkiej Brytanii. Irlandia kontrolowała strategicznie położone porty i lotniska, które mogłyby zostać wykorzystane przez niemieckie U-Booty i samoloty. Winston Churchill, premier Wielkiej Brytanii, wielokrotnie naciskał na Irlandię, aby dołączyła do aliantów, oferując m.in. zjednoczenie Irlandii Północnej z Republiką Irlandii. Jednak Taoiseach (premier) Irlandii, Éamon de Valera, konsekwentnie odmawiał, trzymając się polityki neutralności.

Mimo oficjalnej neutralności, Irlandia potajemnie pomagała aliantom. Irlandzcy piloci i marynarze służyli w brytyjskich siłach zbrojnych. Irlandia przekazywała aliantom informacje wywiadowcze i zezwalała na lądowanie uszkodzonych samolotów alianckich.

Polityka neutralności Irlandii wywołała kontrowersje zarówno w kraju, jak i za granicą. Część Irlandczyków uważała, że Irlandia powinna dołączyć do aliantów w walce z faszyzmem. Inni uważali, że neutralność jest jedyną drogą do zachowania niezależności i uniknięcia dalszych strat. Irlandia, mimo neutralności, odczuła skutki wojny. Niemieckie bombardowania spowodowały ofiary i zniszczenia. Kraj cierpiał również z powodu niedoborów żywności i surowców.

Portugalia: Delikatny Balans

Portugalia, rządzona przez António de Oliveira Salazara, ogłosiła neutralność na początku II wojny światowej. Salazar, autorytarny premier Portugalii, zdawał sobie sprawę z ograniczeń militarnych i gospodarczych swojego kraju. Neutralność wydawała się jedyną drogą do uniknięcia bezpośredniego zaangażowania w konflikt.

Portugalia utrzymywała bliskie stosunki z Wielką Brytanią, oparte na starym sojuszu, sięgającym XIV wieku. Salazar nie chciał narażać tego sojuszu, który gwarantował Portugalii bezpieczeństwo i dostęp do brytyjskich rynków. Jednocześnie, Portugalia utrzymywała kontakty handlowe z Niemcami. Dostarczała Niemcom m.in. wolfram, surowiec niezbędny do produkcji stali.

Portugalia zgodziła się na udostępnienie aliantom Azorów, strategicznie położonych wysp na Atlantyku. Bazy na Azorach umożliwiły aliantom zwalczanie niemieckich U-Bootów i zapewnienie bezpieczeństwa konwojom atlantyckim. Salazar, umiejętnie lawirując pomiędzy stronami konfliktu, starał się chronić interesy Portugalii. Kraj uniknął bezpośredniego zaangażowania w wojnę, ale ponosił koszty ekonomiczne i polityczne.

Polityka neutralności Portugalii, podobnie jak w przypadku innych państw, była złożona i kontrowersyjna. Salazar był krytykowany za utrzymywanie stosunków z Niemcami, ale jednocześnie chwalony za ochronę Portugalii przed zniszczeniami wojennymi.

Inne Państwa Neutralne

Oprócz wymienionych powyżej państw, neutralność zachowały również m.in. Szwecja, Turcja, Argentyna, Chile i Irlandia. Każde z tych państw miało swoje własne motywacje i doświadczenia związane z neutralnością. Szwecja, podobnie jak Szwajcaria, balansowała pomiędzy stronami konfliktu, dostarczając surowce i usługi zarówno aliantom, jak i państwom Osi. Turcja dołączyła do aliantów dopiero w ostatnich miesiącach wojny. Argentyna i Chile, odległe od głównych teatrów działań wojennych, skupiły się na sprawach wewnętrznych.

Konsekwencje Neutralności

Neutralność w czasie II wojny światowej nie była łatwym wyborem. Państwa neutralne musiały liczyć się z presją ze strony obu stron konfliktu, ograniczeniami handlowymi i ryzykiem inwazji. Jednocześnie, neutralność pozwalała uniknąć zniszczeń wojennych, chronić ludność i zachować niezależność.

Po wojnie, państwa neutralne często odgrywały ważną rolę w odbudowie Europy i tworzeniu nowego ładu międzynarodowego. Szwajcaria i Szwecja stały się centrami dyplomacji i współpracy międzynarodowej.

Decyzja o pozostaniu neutralnym podczas II wojny światowej była indywidualnym wyborem każdego państwa, podyktowanym różnymi czynnikami. Nie zawsze była to decyzja łatwa, a jej konsekwencje bywały długotrwałe. Analiza historii państw neutralnych w czasie II wojny światowej pozwala lepiej zrozumieć złożoność tego globalnego konfliktu i jego wpływ na losy świata.