Kto Wybrał Jaruzelskiego Na Prezydenta

Szanowni Państwo, Drodzy Nauczyciele,

Temat wyboru generała Wojciecha Jaruzelskiego na urząd Prezydenta Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jest złożony i budzi wiele kontrowersji. Rozumienie tego historycznego momentu jest kluczowe dla pełnego obrazu transformacji ustrojowej w Polsce. Niniejszy artykuł ma na celu ułatwić Państwu omówienie tego zagadnienia z uczniami w sposób przystępny, ale rzetelny.

Kontekst Historyczny i Polityczny

Aby zrozumieć, jak doszło do wyboru Jaruzelskiego na Prezydenta, należy przyjrzeć się sytuacji politycznej i społecznej Polski w latach 80. XX wieku. Po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku, Polska znajdowała się w głębokim kryzysie ekonomicznym i politycznym. Rosnące niezadowolenie społeczne, umacniająca się pozycja Solidarności oraz presja międzynarodowa – wszystko to wpływało na dynamikę wydarzeń.

W 1989 roku, w wyniku Okrągłego Stołu, doszło do przełomowych porozumień pomiędzy władzą komunistyczną a opozycją. Jednym z najważniejszych ustaleń było wprowadzenie urzędu Prezydenta PRL oraz przeprowadzenie częściowo wolnych wyborów do Sejmu i całkowicie wolnych do Senatu.

Dlaczego wprowadzono urząd Prezydenta?

Wprowadzenie urzędu Prezydenta było kompromisem. Dla władzy komunistycznej był to sposób na zachowanie pewnej kontroli nad sytuacją i zabezpieczenie swoich interesów w okresie transformacji. Dla opozycji natomiast, był to krok w kierunku demokratyzacji i ograniczenia wszechwładzy partii komunistycznej. Urząd Prezydenta, obsadzony przez osobę akceptowalną dla obu stron, miał gwarantować stabilność w okresie przejściowym.

Wybór Wojciecha Jaruzelskiego

Wybór Wojciecha Jaruzelskiego na Prezydenta PRL nastąpił 19 lipca 1989 roku przez Zgromadzenie Narodowe, czyli połączone izby Sejmu i Senatu. Wybory te nie były powszechne, lecz pośrednie. Oznaczało to, że o wyborze Prezydenta decydowali parlamentarzyści, a nie bezpośrednio obywatele.

Wybór Jaruzelskiego był wynikiem zakulisowych negocjacji i porozumień. Opozycja, choć silna, nie była jeszcze w stanie samodzielnie przeforsować swojego kandydata. Z drugiej strony, władza komunistyczna, osłabiona, nie mogła narzucić swojej woli bez uwzględnienia stanowiska Solidarności i innych środowisk opozycyjnych.

Głosowanie było tajne. Jaruzelski zwyciężył niewielką przewagą głosów. Część posłów i senatorów Solidarności wstrzymała się od głosu lub zagłosowała przeciwko, ale część – w imię kompromisu i stabilizacji – poparła jego kandydaturę. Ten fakt często jest pomijany w dyskusjach na temat tego wyboru.

Jak tłumaczyć to uczniom?

Kluczem do zrozumienia tej sytuacji jest podkreślenie, że był to moment przełomowy, pełen napięć i kompromisów. Można porównać to do negocjacji pokojowych po wojnie – żadna ze stron nie uzyskuje wszystkiego, czego chce, ale celem jest uniknięcie dalszego konfliktu i budowanie przyszłości. Wybór Jaruzelskiego był swego rodzaju "mniejszym złem" w tamtej sytuacji, pozwalającym na uniknięcie potencjalnej destabilizacji i eskalacji konfliktu.

Najczęstsze Nieporozumienia

Istnieje kilka częstych nieporozumień związanych z wyborem Jaruzelskiego na Prezydenta, które warto omówić z uczniami:

• Powszechne przekonanie, że wybory były fałszerstwem. Choć atmosferę tamtych czasów cechował brak pełnej demokracji, samo głosowanie w Zgromadzeniu Narodowym odbyło się zgodnie z ówczesnymi procedurami. Problem tkwił w braku bezpośredniego udziału społeczeństwa w wyborze.
• Uproszczony obraz Solidarności jako jednolitego bloku. W rzeczywistości w Solidarności istniały różne frakcje i opinie. Część działaczy była gotowa na kompromisy, a część opowiadała się za radykalną zmianą.
• Przekonanie, że wybór Jaruzelskiego był "z góry przesądzony". Choć wpływ władzy komunistycznej był nadal silny, sytuacja była płynna, a ostateczny wynik wyborów zależał od wielu czynników, w tym od postawy poszczególnych parlamentarzystów.

Jak Uatrakcyjnić Lekcję?

Oto kilka propozycji, jak uatrakcyjnić lekcję na temat wyboru Jaruzelskiego na Prezydenta:

• Symulacja wyborów. Uczniowie wcielają się w role posłów i senatorów, dyskutują o kandydatach i głosują.
• Analiza źródeł historycznych. Uczniowie analizują fragmenty ówczesnych gazet, przemówienia polityków i relacje świadków.
• Debata. Uczniowie dzielą się na grupy i bronią różnych punktów widzenia na temat wyboru Jaruzelskiego.
• Wykorzystanie materiałów audiowizualnych. Filmy dokumentalne, kroniki filmowe i nagrania radiowe mogą pomóc uczniom lepiej zrozumieć atmosferę tamtych czasów.

Pamiętajmy, że celem lekcji nie jest ocenianie Wojciecha Jaruzelskiego, lecz zrozumienie złożoności procesu transformacji ustrojowej w Polsce. Ważne jest, aby przedstawić różne punkty widzenia i zachęcić uczniów do krytycznego myślenia.

Podsumowując, wybór Wojciecha Jaruzelskiego na Prezydenta PRL był wynikiem skomplikowanych negocjacji i kompromisów w okresie transformacji ustrojowej. Był to moment przełomowy, który otworzył drogę do demokratycznych przemian w Polsce. Kluczem do zrozumienia tego wydarzenia jest uwzględnienie kontekstu historycznego i politycznego oraz unikanie uproszczeń i stereotypów.

Życzę Państwu owocnych lekcji!