Kto Jest Autorem Książki Kopciuszek

Historia Kopciuszka, opowieść o dziewczynie, która dzięki dobroci serca i magicznej pomocy przemienia się z kopciucha w księżniczkę, jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych baśni na świecie. Jej uniwersalne przesłanie o nadziei, sprawiedliwości i wewnętrznym pięknie sprawia, że od wieków porusza wyobraźnię dzieci i dorosłych. Jednakże, gdyby zapytać przypadkową osobę, kto jest autorem książki Kopciuszek, odpowiedź wcale nie musi być taka prosta. Choć nazwisko Charlesa Perraulta często pojawia się jako pierwsze, historia Kopciuszka jest znacznie bardziej złożona i sięga głębiej w historię ustnych przekazów.

Pochodzenie Baśni: Ustne Tradycje i Wczesne Wersje

Kopciuszek nie narodził się jako jednolita, spisana historia. Jego korzenie sięgają starożytnych tradycji ustnych, obecnych w różnych kulturach na całym świecie. Motyw udręczonej, prześladowanej dziewczyny, która ostatecznie osiąga szczęście, jest archetypem powtarzającym się w folklorze różnych ludów.

Rodopis: Najstarszy Znany Prototyp Kopciuszka

Uważa się, że najstarszą znaną wersją historii zbliżonej do Kopciuszka jest opowieść o Rodopis, starożytnej greckiej heterze żyjącej w VI wieku p.n.e. Historia ta, opisana przez Strabona i później przez Aelianusa, mówi o Rodopis, greckiej niewolnicy w Egipcie, której orzeł unosi sandał i upuszcza go w obecności faraona. Faraon, zafascynowany małym sandałem, rozpoczyna poszukiwania jego właścicielki i ostatecznie poślubia Rodopis. Chociaż brakuje tu motywu złej macochy i sióstr, pojawia się element utraty buta i poszukiwań przez władcę, który rozpoznaje w dziewczynie ukryte piękno.

Azjatyckie Warianty: Yeh-Shen

Inna wczesna wersja Kopciuszka, Yeh-Shen, pochodzi z Chin z IX wieku. Zapisana przez Tuan Ch'eng-shih, opowiada o dziewczynie, którą dręczy zła macocha. Yeh-Shen zaprzyjaźnia się z rybą, która jest magicznym duchem. Macocha zabija rybę, ale Yeh-Shen otrzymuje wskazówki od ducha ryby, jak zdobyć piękną suknię i buty na festiwal. Podczas festiwalu traci jeden z butów, który trafia w ręce króla. Król poszukuje właścicielki buta i poślubia Yeh-Shen. Yeh-Shen jest szczególnie ważna, ponieważ pokazuje, że elementy znane z późniejszych wersji Kopciuszka były obecne w azjatyckich baśniach na długo przed europejskimi adaptacjami.

Charles Perrault i "Kopciuszek, czyli Szklany Pantofelek"

To właśnie Charles Perrault, francuski pisarz żyjący w XVII wieku, spopularyzował historię Kopciuszka w Europie. W 1697 roku, w swojej książce "Bajki Babci Gąski" (Histoires ou contes du temps passé), opublikował wersję zatytułowaną "Cendrillon ou la Petite Pantoufle de Vair" (Kopciuszek, czyli Mały Pantofelek ze Wiewiórki). Wersja Perraulta wprowadza wiele elementów, które są dziś powszechnie kojarzone z tą baśnią, takich jak:

• Dobra wróżka
• Dynia, która zamienia się w karocę
• Szklany pantofelek
• Zegar wybijający północ, który przerywa magię

Warto zauważyć, że w oryginalnej wersji Perraulta pantofelek nie był szklany ("verre" po francusku), lecz wykonany ze skóry wiewiórki ("vair"). Błąd w tłumaczeniu lub nieporozumienie doprowadziło do powszechnego przekonania o szklanym pantofelku. Wersja Perraulta podkreśla również wartość grzeczności i przebaczenia, co było typowe dla moralizatorskiego stylu epoki.

Bracia Grimm i "Aschenputtel"

W XIX wieku bracia Grimm, Jacob i Wilhelm, zebrali i spisali niemieckie baśnie ludowe, publikując je w zbiorze "Baśnie braci Grimm" (Kinder- und Hausmärchen). Ich wersja Kopciuszka, zatytułowana "Aschenputtel" (dosłownie "Popielniczka"), jest znacznie mroczniejsza i bardziej brutalna niż wersja Perraulta.

Różnice pomiędzy wersjami Perraulta i Grimmów

W "Aschenputtel":

• Brak dobrej wróżki. Zamiast niej, Kopciuszek otrzymuje pomoc od magicznego drzewa rosnącego na grobie jej matki.
• Brak dyniowej karocy. Kopciuszek podróżuje na bal w pięknych sukniach, które zyskuje dzięki drzewu.
• Kara dla sióstr jest znacznie bardziej surowa. Kiedy książę poszukuje właścicielki pantofelka, siostry obcinają sobie palce i pięty, aby zmieścić stopę w bucie. Książę odkrywa oszustwo, a ptaki wydziobują siostrom oczy jako karę za ich okrucieństwo.

Wersja Grimmów odzwierciedla bardziej surowe i moralizatorskie podejście do baśni ludowych, często ukazując brutalne konsekwencje niegodziwego postępowania.

Inne Adaptacje i Interpretacje

Przez wieki powstały liczne adaptacje i reinterpretacje Kopciuszka w literaturze, teatrze, filmie i muzyce. Każda z nich wnosi coś nowego do tej ponadczasowej historii:

• Opera: Gioachino Rossini skomponował operę "La Cenerentola" (Kopciuszek) w 1817 roku.
• Balet: Sergiusz Prokofiew skomponował balet "Kopciuszek" w 1945 roku.
• Filmy Disneya: Animowany film Disneya z 1950 roku jest jedną z najbardziej znanych i lubianych adaptacji. Disney stworzył również wersje aktorskie, np. film z 2015 roku.
• Współczesne adaptacje: Powstają również współczesne wersje Kopciuszka, które osadzają historię w nowych realiach i poruszają aktualne problemy społeczne. Przykładem może być film "Ella Enchanted" (Ella Zaklęta).

Każda adaptacja inaczej interpretuje postać Kopciuszka, jej motywacje i przesłanie historii. Niektóre wersje skupiają się na wątku romantycznym, inne na sile wewnętrznej bohaterki, a jeszcze inne na krytyce nierówności społecznych.

Dlaczego Kopciuszek wciąż nas fascynuje?

Uniwersalność historii Kopciuszka tkwi w jej prostym, ale potężnym przesłaniu. Jest to opowieść o nadziei, sprawiedliwości i wewnętrznym pięknie, która rezonuje z ludźmi na całym świecie. Kopciuszek symbolizuje:

• Marzenie o lepszym życiu: Dla wielu ludzi, zwłaszcza tych, którzy doświadczają trudności i niesprawiedliwości, historia Kopciuszka daje nadzieję na to, że ich sytuacja może się zmienić.
• Wewnętrzne piękno ponad zewnętrznym: Pomimo ubioru i trudnych warunków życia, Kopciuszek zachowuje czyste serce i dobroć, które zostają ostatecznie nagrodzone.
• Wiara w sprawiedliwość: Historia Kopciuszka pokazuje, że zło zostaje ukarane, a dobro wynagrodzone.

Dzięki temu Kopciuszek wciąż pozostaje jedną z najpopularniejszych baśni na świecie, inspirując kolejne pokolenia artystów i twórców.

Podsumowanie: Wiele Twarzy Kopciuszka

Podsumowując, odpowiedź na pytanie, kto jest autorem książki Kopciuszek, nie jest jednoznaczna. Chociaż Charles Perrault spopularyzował tę historię w Europie, a bracia Grimm przedstawili jej mroczniejszą wersję, korzenie tej baśni sięgają starożytnych tradycji ustnych i różnych kultur na całym świecie. Rodopis z Grecji i Yeh-Shen z Chin są tylko niektórymi z wczesnych wariantów tej ponadczasowej opowieści.

Kopciuszek to nie tylko jedna historia, ale zbiór różnych opowieści i adaptacji, które przez wieki ewoluowały i dostosowywały się do zmieniających się realiów społecznych i kulturowych. Każda z tych wersji wnosi coś nowego do uniwersalnego przesłania o nadziei, sprawiedliwości i wewnętrznym pięknie. Zamiast szukać jednego autora, powinniśmy docenić bogactwo i różnorodność historii Kopciuszka, celebrując jej ponadczasowy urok i uniwersalne przesłanie.

Zatem, następnym razem, gdy usłyszysz historię o Kopciuszku, pamiętaj o jej długiej i fascynującej historii, bogatej w różne kultury i interpretacje. Poszukaj innych wersji, porównaj je i zastanów się, co w tej historii najbardziej do Ciebie przemawia. Odkryj swojego własnego Kopciuszka!