Kto Był Marszałkiem Sejmu Wielkiego
Kto to rządził tą całą imprezą? Czyli o Marszałkach Sejmu Wielkiego
Wyobraźcie sobie, że organizujecie wielką imprezę. Naprawdę wielką! Taką, która ma zmienić wszystko, w której uczestniczy cała rodzina (naród), a od jej powodzenia zależy przyszłość wszystkich. No i teraz pytanie: kto to ma wszystko ogarnąć? Kto pokieruje dyskusjami, utemperuje kłótnie i sprawi, że zamiast totalnego chaosu powstanie coś sensownego? No właśnie, potrzebny jest marszałek!
I tak to było z Sejmem Wielkim, zwanym też Czteroletnim. To była impreza na sto dwa! Obrady trwały lata, a stawką była przyszłość Polski. Potrzebowali kogoś, kto poprowadzi ten wózek w stronę... no właśnie, w stronę lepszej przyszłości. Ale żeby nie było za łatwo, mieli dwóch!
Stanisław Małachowski: Ten pierwszy!
Pierwszym marszałkiem, i to od samego początku, był Stanisław Małachowski. Facet z klasą, można powiedzieć. Uważany za człowieka sprawiedliwego, rozsądnego i, co najważniejsze, szanowanego. To on pilnował porządku na sali, dbał o to, by wszyscy mieli możliwość zabrania głosu (oczywiście po uprzednim zapisaniu się na listę mówców, bo inaczej byłby niezły kociokwik!). Mówiono o nim, że ma "stalowe nerwy", co w tamtych czasach, przy temperamencie ówczesnych posłów, musiało być cechą niezwykle przydatną. Wyobrażacie go sobie, jak z kamienną twarzą przerywa te wszystkie płomienne przemówienia, wrzaski i okrzyki? Prawdziwy mistrz opanowania!
No i Małachowski nie tylko pilnował porządku. Aktywnie wspierał reformy, w tym uchwalenie Konstytucji 3 Maja. Można powiedzieć, że to był jego konik. Był przekonany, że Polska musi się zmienić, jeśli ma przetrwać. I ciężko nad tym pracował. A jak wziął się za coś Małachowski, to już na poważnie!
Kazimierz Nestor Sapieha: No dobra, ale po co dwóch marszałków?
No właśnie, po co dwóch? Otóż, żeby było sprawiedliwie! Kazimierz Nestor Sapieha został wybrany jako marszałek Konfederacji Litewskiej, która połączyła się z Koroną, tworząc Sejm Wielki. Miał reprezentować interesy Litwy i dbać o to, by Litwa nie czuła się pominięta w tych wszystkich ważnych decyzjach. To taki głos Litwy w tej całej zgiełku sejmowej. Zaznaczam, że nie miał łatwo. Balansował między interesami Korony i Litwy, starając się znaleźć rozwiązania dobre dla obu stron. Prawdziwy dyplomata!
Można powiedzieć, że Sapieha był takim "bezpiecznikiem" - pilnował, żeby entuzjazm reformatorów nie przesłonił interesów Litwy. No i trzeba mu przyznać, że całkiem nieźle mu to wychodziło. Był dobrym mówcą i umiał przekonywać innych do swoich racji. Wiadomo, kłótnie i spory były na porządku dziennym, ale generalnie jakoś udawało się dogadać.
Tak więc, Sejm Wielki miał dwóch marszałków. Jeden, Stanisław Małachowski, trzymał pieczę nad całością i wspierał reformy, a drugi, Kazimierz Nestor Sapieha, dbał o interesy Litwy. Razem stanowili całkiem zgrany duet, chociaż pewnie nie raz iskrzyło. Ale hej, jaka impreza obyła się bez iskier?
I tak to właśnie było z tymi marszałkami. Bez nich ta cała rewolucja, czyli Sejm Wielki, pewnie by się rozpadła w totalnym chaosie. A tak, mamy się czym chwalić - Konstytucja 3 Maja to przecież powód do dumy!
Zapamiętajcie więc: Stanisław Małachowski i Kazimierz Nestor Sapieha – dwóch facetów, którzy wzięli na siebie ciężar poprowadzenia najważniejszej imprezy w historii Polski. Szacun!
