Jak Napisać Skargę Do Rzecznika Praw Obywatelskich Wzór

Zmagasz się z problemem, który narusza Twoje prawa i wyczerpałeś już inne możliwości interwencji? Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) to instytucja, która może Ci pomóc. Napisanie skutecznej skargi do RPO to pierwszy krok w stronę dochodzenia sprawiedliwości. W tym artykule dowiesz się, jak prawidłowo sformułować skargę, aby zwiększyć szanse na jej pozytywne rozpatrzenie.

Na początku warto zaznaczyć, że Rzecznik Praw Obywatelskich zajmuje się ochroną praw i wolności osób, które zostały naruszone przez organy władzy publicznej, takie jak urzędy administracji, policja, prokuratura, sądy, służba zdrowia, ZUS, KRUS, szkoły, więzienia, itp. RPO interweniuje, gdy działanie lub zaniechanie tych organów narusza Twoje prawa.

Zanim przystąpisz do pisania skargi, upewnij się, że problem, z którym się borykasz, leży w kompetencjach Rzecznika. RPO nie rozpatruje spraw cywilnych między osobami prywatnymi, spraw karnych (chyba że dotyczy to naruszenia praw w trakcie postępowania) ani sporów pracowniczych. Jeśli Twój problem dotyczy tych obszarów, skieruj się do odpowiedniego sądu lub inspekcji pracy.

Sama skarga to formalny dokument, który powinien zawierać określone elementy. Brak któregoś z nich może wpłynąć na opóźnienie w rozpatrzeniu sprawy, a nawet na odrzucenie skargi.

Przede wszystkim skarga musi być napisana w języku polskim. Powinna być czytelna, zrozumiała i zawierać wszystkie istotne informacje. Najlepiej sporządzić ją na komputerze, ale akceptowane są również skargi pisane odręcznie, o ile są czytelne.

Skarga powinna zawierać następujące elementy:

Dane skarżącego: Imię i nazwisko, adres zamieszkania (wraz z kodem pocztowym), numer telefonu (opcjonalnie), adres e-mail (opcjonalnie). Podanie numeru telefonu lub adresu e-mail ułatwi Rzecznikowi kontakt w celu uzyskania dodatkowych informacji.
Dane organu lub osoby, na którą skarga jest składana: Nazwa i adres instytucji (np. Urząd Miasta, Komenda Policji) lub imię i nazwisko osoby, której działanie lub zaniechanie jest przedmiotem skargi. Jeśli nie znasz dokładnego adresu, podaj jak najwięcej informacji, które pozwolą na identyfikację.
Przedmiot skargi: Szczegółowy opis sytuacji, która doprowadziła do naruszenia Twoich praw. Opisz chronologicznie wydarzenia, podaj daty, miejsca, nazwiska osób, które brały w nich udział. Wyjaśnij, jakie Twoje prawa zostały naruszone i w jaki sposób. Używaj konkretnych przykładów. Unikaj ogólników i emocjonalnych ocen. Im bardziej precyzyjny i konkretny będzie Twój opis, tym łatwiej będzie Rzecznikowi zrozumieć problem i podjąć odpowiednie działania.
Dowody: Do skargi dołącz kopie dokumentów potwierdzających Twoje twierdzenia, np. decyzje administracyjne, pisma urzędowe, orzeczenia sądowe, zaświadczenia lekarskie, zdjęcia, nagrania audio lub wideo (jeśli są istotne). Nie wysyłaj oryginałów dokumentów, ponieważ nie zostaną one zwrócone.
Dotychczasowe działania: Opisz, jakie kroki podjąłeś dotychczas, aby rozwiązać problem. Wymień pisma, które wysłałeś do różnych instytucji, daty tych pism, odpowiedzi, które otrzymałeś. Jeśli składałeś odwołania lub zażalenia, opisz ich przebieg i wynik. Pokaż, że wyczerpałeś już inne możliwości interwencji.
Oczekiwania: Określ, czego oczekujesz od Rzecznika Praw Obywatelskich. Czy chcesz, aby Rzecznik interweniował w danej instytucji, skierował sprawę do sądu, wydał opinię prawną? Określ swoje oczekiwania jasno i precyzyjnie.
Podpis: Skarga musi być własnoręcznie podpisana przez skarżącego. W przypadku osoby niepełnoletniej, skargę podpisuje rodzic lub opiekun prawny. Jeśli skargę składa osoba ubezwłasnowolniona, podpisuje ją kurator.
Data: Na skardze musi być umieszczona data jej sporządzenia.

Ważne jest, aby pamiętać, że Rzecznik Praw Obywatelskich nie jest stroną w postępowaniach sądowych czy administracyjnych. RPO może interweniować w toczących się postępowaniach, ale nie może zastąpić sądu lub organu administracji. RPO może jednak:

Zwrócić się do organu, który naruszył Twoje prawa, o wyjaśnienia.
Wystąpić do sądu administracyjnego ze skargą na decyzję organu administracji.
Wnieść kasację do Sądu Najwyższego od prawomocnego wyroku.
Zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności przepisu prawa z Konstytucją.
Występować z wnioskami o zmianę przepisów prawa.

Przykładowy Wzór Skargi

(Imię i nazwisko skarżącego) (Adres zamieszkania skarżącego) (Kod pocztowy) (Numer telefonu – opcjonalnie) (Adres e-mail – opcjonalnie)

Rzecznik Praw Obywatelskich Al. Solidarności 77 00-090 Warszawa

Data: (Data sporządzenia skargi)

Szanowny Panie Rzeczniku,

Zwracam się do Pana z uprzejmą prośbą o interwencję w sprawie naruszenia moich praw przez (nazwa organu lub osoby, na którą składana jest skarga).

Opis stanu faktycznego:

(W tym miejscu należy szczegółowo opisać sytuację, która doprowadziła do naruszenia praw. Należy opisać chronologicznie wydarzenia, podać daty, miejsca, nazwiska osób, które brały w nich udział. Należy wyjaśnić, jakie prawa zostały naruszone i w jaki sposób. Należy używać konkretnych przykładów. Przykładowo:)

W dniu 15 marca 2023 roku, udałem się do Urzędu Miasta (adres) w celu złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego. Urzędniczka (imię i nazwisko) odmówiła przyjęcia mojego wniosku, argumentując, że nie posiadam aktualnego zaświadczenia o zameldowaniu. Informuję, że jestem właścicielem mieszkania, w którym mieszkam od 10 lat i posiadam akt notarialny potwierdzający ten fakt. Uważam, że odmowa przyjęcia mojego wniosku jest niezgodna z prawem i narusza moje prawo do uzyskania dowodu osobistego.

Dodatkowo, w dniu 20 marca 2023 roku złożyłem pisemne zażalenie na działanie urzędniczki do Dyrektora Urzędu Miasta (imię i nazwisko). Do dnia dzisiejszego nie otrzymałem odpowiedzi na moje zażalenie. Uważam, że brak odpowiedzi na moje zażalenie jest kolejnym naruszeniem moich praw.

Dotychczasowe działania:

(W tym miejscu należy opisać, jakie kroki zostały podjęte dotychczas, aby rozwiązać problem. Należy wymienić pisma, które zostały wysłane do różnych instytucji, daty tych pism, odpowiedzi, które zostały otrzymane. Jeśli były składane odwołania lub zażalenia, należy opisać ich przebieg i wynik. Przykładowo:)

15 marca 2023 roku – ustna odmowa przyjęcia wniosku o wydanie dowodu osobistego przez urzędniczkę (imię i nazwisko) w Urzędzie Miasta.
20 marca 2023 roku – złożenie pisemnego zażalenia do Dyrektora Urzędu Miasta (imię i nazwisko) na działanie urzędniczki.
Do dnia dzisiejszego brak odpowiedzi na zażalenie.

Załączniki:

(W tym miejscu należy wymienić wszystkie załączone dokumenty. Przykładowo:)

Kopia aktu notarialnego potwierdzającego własność mieszkania.
Kopia zażalenia złożonego do Dyrektora Urzędu Miasta.

Oczekiwania:

(W tym miejscu należy określić, czego oczekuje się od Rzecznika Praw Obywatelskich. Przykładowo:)

Uprzejmie proszę o interwencję w Urzędzie Miasta w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji i doprowadzenia do wydania mi dowodu osobistego. Proszę również o podjęcie działań zmierzających do ukarania urzędniczki, która naruszyła moje prawa.

Z poważaniem,

(Własnoręczny podpis skarżącego)

Gdzie Wysłać Skargę?

Skargę do Rzecznika Praw Obywatelskich można wysłać pocztą tradycyjną na adres:

Rzecznik Praw Obywatelskich Al. Solidarności 77 00-090 Warszawa

Można ją również złożyć osobiście w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich w Warszawie lub w jego terenowych biurach (np. w Katowicach, Gdańsku, Wrocławiu). Adresy i numery telefonów biur terenowych można znaleźć na stronie internetowej RPO.

Istnieje również możliwość złożenia skargi przez internet za pośrednictwem formularza kontaktowego dostępnego na stronie internetowej RPO. Należy jednak pamiętać, że skarga złożona drogą elektroniczną musi być opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym ePUAP. W przeciwnym razie będzie traktowana jako informacja, a nie jako formalna skarga.

Po otrzymaniu skargi Rzecznik Praw Obywatelskich przeprowadza wstępną analizę sprawy. Jeśli skarga spełnia wszystkie wymogi formalne i dotyczy sprawy, która leży w kompetencjach RPO, zostaje wszczęte postępowanie wyjaśniające. Rzecznik może zwrócić się do organu, na który złożono skargę, o wyjaśnienia, zażądać dokumentów, przesłuchać świadków.

Postępowanie wyjaśniające może zakończyć się na kilka sposobów:

Rzecznik stwierdza brak naruszenia praw i odmawia dalszej interwencji.
Rzecznik zwraca się do organu, który naruszył prawa, o naprawienie szkody.
Rzecznik występuje do sądu administracyjnego ze skargą na decyzję organu administracji.
Rzecznik wniesie kasację do Sądu Najwyższego od prawomocnego wyroku.
Rzecznik występuje z wnioskiem o zmianę przepisów prawa.

Pamiętaj, że Rzecznik Praw Obywatelskich działa na rzecz ochrony praw i wolności obywatelskich. Skutecznie napisana skarga to szansa na rozwiązanie problemu i dochodzenie sprawiedliwości. Nie wahaj się skorzystać z pomocy RPO, jeśli uważasz, że Twoje prawa zostały naruszone.