Ilu Polaków Zgineło Podczas 2 Wojny światowej

Wiecie, jak to jest. Siedzi się przy rodzinnym stole, babcia opowiada o starych czasach i nagle pada pytanie: "A ile tych Polaków w końcu zginęło podczas II Wojny Światowej?". I nagle robi się poważnie, bo temat niby znany, ale liczby zawsze przyprawiają o ciarki.

No właśnie, ile? To pytanie, na które odpowiedź nie jest prosta jak przepis na jajecznicę. Historycy wciąż się spierają, bo liczenie w tamtych czasach nie było takie hop-siup, jak teraz w Excelu. Brakowało internetu, a i komunikacja między regionami szwankowała, delikatnie mówiąc.

Szacunki, Szacunki…

Mówi się, że zginęło około 6 milionów obywateli polskich. Dużo, prawda? Strasznie dużo. Wyobraźcie sobie, że to tak jakby wymazać z mapy kilka dużych miast! A w każdym z tych ludzi kryła się osobna historia, marzenia, plany na przyszłość.

Ale spójrzmy na to z innej strony. Słyszałem kiedyś taką anegdotę od pewnego profesora historii. Powiedział, że próba policzenia ofiar to jak próba policzenia gwiazd na niebie. Niby wiemy, że jest ich mnóstwo, ale dokładnej liczby nikt nie zna. Trochę w tym prawdy, nie sądzicie?

Dlaczego to tak skomplikowane?

Powodów jest kilka. Po pierwsze, chaos w dokumentacji. Wojna to przecież nie biurokratyczny raj. Akta gubiono, palono, niszczono. Po drugie, granice. Przed wojną Polska wyglądała inaczej niż po wojnie. Kto był Polakiem, a kto nie? To też kwestia sporna.

Po trzecie, i chyba najważniejsze, to sposób liczenia. Kogo zaliczamy do ofiar? Tylko tych, którzy zginęli od kul? A może też tych, którzy zmarli z głodu, chorób, wycieńczenia w obozach? Każda definicja daje inny wynik.

Nie chodzi tylko o liczby

Oczywiście, liczba 6 milionów robi wrażenie. I powinna. Ale moim zdaniem, ważniejsze jest pamiętanie o tym, co się wydarzyło, i o tym, jak bardzo wojna zniszczyła ludzkie życie. Pamięć o indywidualnych historiach jest równie ważna, a może nawet ważniejsza, niż dokładna statystyka.

Ciekawostka? Mówi się, że wielu ludzi, którzy przeżyli wojnę, nigdy o niej nie opowiadało. Trauma była tak wielka, że woleli zamknąć ten rozdział i żyć dalej. Znam rodzinę, w której dziadek, uczestnik Powstania Warszawskiego, nigdy nie chciał o tym mówić. Dopiero po jego śmierci znaleziono ukryte notatki.

Wnioski? Nie skupiajmy się tylko na cyfrach. Pamiętajmy o ludziach, ich historiach, ich cierpieniu. I cieszmy się, że żyjemy w czasach, kiedy możemy o tym mówić otwarcie. A następnym razem, gdy babcia zapyta, ile zginęło Polaków, powiedz jej: "Babciu, bardzo dużo. Ale najważniejsze, że my pamiętamy."

Bo pamięć to jedyne, co nam po nich zostało. I naszym obowiązkiem jest ją pielęgnować.