Historia Klasa 5 Sprawdzian Dział 1

Hej, piątoklasiści! Przed Wami sprawdzian z pierwszego działu historii! Nie martwcie się, jestem tutaj, żeby Wam pomóc. Razem przejdziemy przez najważniejsze zagadnienia, utrwalimy wiedzę i sprawimy, że ten sprawdzian okaże się bułką z masłem! Gotowi? Zaczynamy!

I. Źródła Historyczne – Co Mówią Nam o Przeszłości?

Żeby w ogóle mówić o historii, potrzebujemy informacji o tym, co się działo. Te informacje czerpiemy ze źródeł historycznych. Pomyślcie o nich jak o detektywach przeszłości – im więcej wskazówek znajdziemy, tym pełniejszy obraz możemy odtworzyć.

Rodzaje Źródeł Historycznych

Źródła dzielimy na różne kategorie. Najważniejsze to:

Źródła pisane: To wszystko, co zostało zapisane. Mogą to być kroniki, dokumenty, listy, a nawet inskrypcje na budynkach. Pomyślcie o słynnej kronice Galla Anonima, która opisuje początki państwa polskiego.
Źródła materialne: To przedmioty, które przetrwały do naszych czasów. Mogą to być narzędzia, ubrania, budynki, broń, a nawet biżuteria. Na przykład, odkopane w trakcie wykopalisk archeologicznych naczynia mówią nam wiele o życiu codziennym ludzi w przeszłości.
Źródła ikonograficzne: Czyli obrazy! Obrazy, rysunki, fotografie, filmy – wszystko, co przedstawia wizualny obraz przeszłości. Portret króla czy zdjęcie z dawnej fabryki to doskonałe źródła ikonograficzne.
Źródła ustne: To relacje ludzi, którzy żyli w danym okresie lub słyszeli o nim od innych. Wywiady, opowieści, legendy, pieśni – wszystko to pomaga nam zrozumieć, jak ludzie postrzegali przeszłość. Pamiętajcie, że źródła ustne mogą być trochę zniekształcone, bo pamięć ludzka bywa zawodna!

Pamiętaj: Nie wszystkie źródła są tak samo wiarygodne. Musimy je analizować krytycznie i sprawdzać, czy informacje, które przekazują, są spójne z innymi źródłami.

II. Archeologia – Poszukiwacze Przeszłości

Archeologia to nauka, która zajmuje się badaniem przeszłości na podstawie znalezisk materialnych. Archeolodzy prowadzą wykopaliska, czyli staranne prace ziemne, podczas których odkopują różne przedmioty i szczątki z przeszłości.

Jak Pracuje Archeolog?

Praca archeologa to nie tylko odgrzebywanie skarbów! To przede wszystkim:

Planowanie wykopalisk: Wybór odpowiedniego miejsca i opracowanie planu działania.
Systematyczne prace ziemne: Odkopywanie warstwa po warstwie, bardzo ostrożnie, żeby nie uszkodzić żadnych znalezisk.
Dokumentacja znalezisk: Każdy przedmiot jest dokładnie opisany, sfotografowany i oznaczony. Ważne jest, żeby wiedzieć, gdzie dokładnie został znaleziony!
Analiza znalezisk: Badanie materiału, z którego wykonany jest przedmiot, jego wieku i przeznaczenia.
Interpretacja wyników: Wyciąganie wniosków na temat życia ludzi w przeszłości na podstawie znalezionych przedmiotów.

Ciekawostka: Archeolodzy często współpracują z innymi naukowcami, np. historykami, antropologami czy geologami, żeby uzyskać pełniejszy obraz przeszłości.

III. Kalendarium – Jak Porządkujemy Czas?

Żeby uporządkować wydarzenia historyczne, musimy je umieścić na linii czasu. Do tego potrzebujemy kalendarium, czyli systemu liczenia czasu.

Epoki Historyczne

Dzieje ludzkości dzielimy na epoki historyczne:

Prehistoria: Najdłuższa epoka w dziejach ludzkości, od pojawienia się człowieka do wynalezienia pisma.
Starożytność: Od wynalezienia pisma do upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego w 476 roku n.e.
Średniowiecze: Od upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego do odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 roku.
Nowożytność: Od odkrycia Ameryki do wybuchu I wojny światowej w 1914 roku.
Współczesność: Od wybuchu I wojny światowej do dzisiaj.

Pamiętaj: Granice między epokami są umowne i nie zawsze wyraźne. To raczej umowne punkty, które pomagają nam uporządkować historię.

Lata Przed Naszą Erą (p.n.e.) i Naszej Ery (n.e.)

W naszej kulturze liczymy czas od narodzin Jezusa Chrystusa. Lata przed jego narodzinami oznaczamy jako p.n.e. (przed naszą erą), a lata po jego narodzinach jako n.e. (naszej ery).

Ważne: Licząc lata p.n.e., cofamy się w czasie. Im większa liczba, tym wcześniejszy rok. Na przykład, 1000 p.n.e. jest wcześniejsze niż 500 p.n.e.

Wieki

Wiek to okres stu lat. Wieki zapisujemy cyframi rzymskimi. Na przykład, XXI wiek to lata 2001-2100.

Jak obliczyć wiek? Jeśli rok ma trzy cyfry (np. 500), to dodajemy 1 do pierwszej cyfry (5 + 1 = 6), czyli to VI wiek. Jeśli rok ma cztery cyfry (np. 1492), to bierzemy dwie pierwsze cyfry (14) i dodajemy 1 (14 + 1 = 15), czyli to XV wiek.

IV. Co Musisz Zapamiętać? – Podsumowanie

Uff, to już prawie koniec! Spójrzmy jeszcze raz na najważniejsze punkty:

Źródła historyczne to podstawa naszej wiedzy o przeszłości. Dzielimy je na pisane, materialne, ikonograficzne i ustne.
Archeologia to nauka, która bada przeszłość na podstawie znalezisk materialnych. Archeolodzy prowadzą wykopaliska i analizują znaleziska.
Kalendarium pomaga nam uporządkować wydarzenia w czasie. Dzielimy dzieje ludzkości na epoki historyczne.
Lata liczymy jako p.n.e. (przed naszą erą) i n.e. (naszej ery).
Wiek to okres stu lat, zapisywany cyframi rzymskimi.

Dasz radę! Powtórz jeszcze raz te zagadnienia, rozwiąż kilka zadań i zobaczysz, że sprawdzian będzie prosty. Pamiętaj, żeby czytać uważnie polecenia i nie stresować się. Powodzenia!