Historia Klasa 4 Dział 2

Historia, jako przedmiot, otwiera przed uczniami klas czwartych drzwi do fascynującego świata przeszłości. Dział drugi, w zależności od podręcznika i programu nauczania, zazwyczaj koncentruje się na kluczowych momentach kształtujących wczesne cywilizacje i początki państwowości na obszarach, które później wpłynęły na kulturę europejską, a także na życie codzienne ludzi w tamtych odległych czasach. To fundament, na którym budowana jest dalsza wiedza historyczna.

Początki Cywilizacji: Mezopotamia i Egipt

Zazwyczaj, dział drugi rozpoczyna się od wprowadzenia do dwóch potężnych i wpływowych cywilizacji starożytnych: Mezopotamii i Egiptu. Uczniowie poznają ich geograficzne uwarunkowania, które miały ogromny wpływ na rozwój obu społeczeństw.

Mezopotamia: Kraina Między Rzekami

Mezopotamia, dosłownie "kraina między rzekami", leżała na obszarze między Tygrysem a Eufratem. Ta żyzna ziemia, nawadniana dzięki skomplikowanym systemom irygacyjnym, pozwoliła na rozwój rolnictwa i osadnictwa. Uczniowie dowiadują się o Sumerach, Akadyjczykach, Babilończykach i Asyryjczykach – ludach, które kolejno dominowały na tym obszarze. Poznają także ich osiągnięcia, takie jak wynalezienie pisma klinowego, koła, czy budowę zigguratów (charakterystycznych świątyń).

Przykład: Kodeks Hammurabiego, jeden z najstarszych zachowanych zbiorów praw, jest doskonałym przykładem rozwiniętej cywilizacji i organizacji społecznej w Babilonii. Prawo talionu ("oko za oko, ząb za ząb") budzi ciekawość uczniów i pozwala zrozumieć ówczesne poczucie sprawiedliwości.

Egipt: Dar Nilu

Egipt, położony wzdłuż Nilu, zawdzięczał swoje istnienie tej rzece. Regularne wylewy Nilu użyźniały glebę, umożliwiając rozwój rolnictwa. Uczniowie poznają hierarchiczną strukturę społeczną Egiptu, na czele której stał faraon, uważany za boga. Dowiadują się o wierzeniach Egipcjan, ich skomplikowanych obrzędach pogrzebowych, budowie piramid i rozwoju hieroglifów – świętego pisma Egipcjan.

Przykład: Piramidy w Gizie są monumentalnym świadectwem potęgi i organizacji państwa egipskiego. Sam proces budowy piramid, wykorzystujący siłę roboczą tysięcy ludzi i zaawansowaną wiedzę inżynieryjną, robi ogromne wrażenie na uczniach.

Starożytna Grecja: Kolebka Demokracji i Kultury

Następnym ważnym punktem jest starożytna Grecja. Uczniowie zapoznają się z jej geografią, podzieloną na liczne miasta-państwa (polis), takie jak Ateny i Sparta. Poznają ich odmienne systemy polityczne i społeczne.

Ateny: Demokracja i Filozofia

Ateny słyną z rozwoju demokracji, choć ograniczona była ona jedynie do pełnoprawnych obywateli. Uczniowie dowiadują się o zgromadzeniach ludowych, radzie pięciuset i sądach ludowych. Poznają także wybitnych filozofów, takich jak Sokrates, Platon i Arystoteles, którzy swoimi ideami wpłynęli na całą zachodnią cywilizację. Nie można zapomnieć o teatrze greckim, igrzyskach olimpijskich i mitologii.

Przykład: Igrzyska olimpijskie, organizowane na cześć bogów, są doskonałym przykładem greckiego zamiłowania do sportu i rywalizacji. Pierwsze igrzyska odbyły się w 776 r. p.n.e.

Sparta: Państwo Wojowników

Sparta z kolei była państwem militarnym, gdzie najważniejsza była siła i dyscyplina. Uczniowie dowiadują się o surowym wychowaniu spartańskim, gdzie chłopcy od najmłodszych lat byli szkoleni na wojowników. Spartanie byli znani z doskonałego wyszkolenia wojskowego i odwagi.

Przykład: Legenda o 300 Spartanach, którzy pod Termopilami stawili opór ogromnej armii perskiej, jest symbolem spartańskiej odwagi i poświęcenia.

Starożytny Rzym: Od Republiki do Imperium

Kolejnym kluczowym elementem działu drugiego jest starożytny Rzym. Uczniowie poznają jego początki, związane z legendą o Romulusie i Remusie, oraz rozwój od małej osady do potężnej republiki, a następnie imperium.

Republika Rzymska: Prawo i Podboje

W okresie republiki Rzymianie podbili dużą część basenu Morza Śródziemnego. Uczniowie poznają strukturę republiki, z senatem, konsulami i zgromadzeniami ludowymi. Dowiadują się o wojnach punickich z Kartaginą i podbojach Galii przez Juliusza Cezara. Prawo rzymskie stanowiło fundament europejskiego systemu prawnego.

Przykład: Prawo rzymskie, z zasadami takimi jak domniemanie niewinności i prawo do obrony, do dziś stanowi podstawę systemów prawnych wielu krajów.

Imperium Rzymskie: Pax Romana i Upadek

W okresie imperium Rzym osiągnął szczyt swojej potęgi. Panował tzw. Pax Romana (pokój rzymski), okres względnego spokoju i prosperity. Uczniowie poznają wybitnych cesarzy, takich jak Oktawian August, Trajan i Marek Aureliusz. Dowiadują się o budowie dróg, akweduktów i amfiteatrów, a także o rozwoju kultury i sztuki rzymskiej. Ostatecznie, imperium rzymskie upadło pod naporem plemion germańskich. Przyczyny upadku imperium rzymskiego do dziś stanowią przedmiot dyskusji historyków.

Przykład: Koloseum, amfiteatr w Rzymie, jest symbolem potęgi imperium rzymskiego i rozrywki ówczesnych czasów.

Życie Codzienne w Starożytności

Poza polityką i wojnami, dział drugi zazwyczaj porusza także temat życia codziennego w starożytności. Uczniowie dowiadują się o domach, ubraniach, jedzeniu, zajęciach i rozrywkach ludzi w Mezopotamii, Egipcie, Grecji i Rzymie. Poznają różnice społeczne i kulturowe między poszczególnymi cywilizacjami.

Przykład: Odkrycia archeologiczne, takie jak freski z Pompejów, dostarczają cennych informacji na temat życia codziennego w starożytnym Rzymie.

Podsumowanie i Wnioski

Dział drugi historii w klasie czwartej jest niezwykle ważny, ponieważ wprowadza uczniów w świat starożytnych cywilizacji, które ukształtowały naszą kulturę i tożsamość. Poznanie Mezopotamii, Egiptu, Grecji i Rzymu pozwala zrozumieć korzenie demokracji, filozofii, prawa, sztuki i wielu innych dziedzin życia. Zachęcam do dalszego zgłębiania wiedzy o starożytności poprzez lektury, filmy i wizyty w muzeach. Historia to nie tylko daty i nazwiska, ale przede wszystkim fascynująca opowieść o ludziach i ich osiągnięciach. Pamiętajmy, że znajomość historii pozwala lepiej zrozumieć teraźniejszość i kształtować przyszłość.

Zadanie dla Ciebie: Wybierz jedną z omawianych cywilizacji (Mezopotamię, Egipt, Grecję lub Rzym) i przygotuj krótką prezentację, w której przedstawisz jej największe osiągnięcia i wpływ na współczesny świat. Użyj rysunków, zdjęć lub innych materiałów wizualnych, aby uatrakcyjnić swoją prezentację. Powodzenia!