Falling From The Sky British Airways Flight 9

Wyobraź sobie, że siedzisz wygodnie w samolocie, wysoko nad Oceanem Indyjskim. Słońce świeci, stewardesy serwują napoje, a ty cieszysz się widokiem chmur pod skrzydłami. Nagle, bez ostrzeżenia, wszystko się zmienia. To, co opisuję, to scenariusz, który rozegrał się 24 czerwca 1982 roku na pokładzie British Airways Flight 9, znanego również jako lot "Jakarta Incident". To historia o awarii, naukowej zagadce i niesamowitym kunszcie pilotów.

Co się stało?

Lot BA9 leciał z Kuala Lumpur do Perth w Australii. Nagle, obie rolki dymu Saint Elmo's fire pojawiły się wzdłuż przedniej krawędzi skrzydła, co skłoniło załogę do wyłączenia silników 2 i 4, ponieważ myśleli, że silniki uległy uszkodzeniu, a nawet pożar. Kilka sekund później silnik 1 zatrzymał się, a wkrótce potem silnik 3. Boeing 747, znany jako Jumbo Jet, stał się szybowcem!

Aby lepiej to zrozumieć, wyobraź sobie samochód. Samochód potrzebuje silnika, żeby jechać. Silnik spala paliwo, aby wytworzyć energię. Podobnie, silniki odrzutowe samolotu spalają paliwo, aby wytworzyć ciąg – siłę, która pcha samolot do przodu. Kiedy wszystkie silniki przestają działać, samolot przestaje być napędzany i zaczyna tracić wysokość. To jak jazda rowerem pod górę, kiedy przestajesz pedałować – zaczynasz zjeżdżać w dół.

Dlaczego wszystkie silniki odmówiły posłuszeństwa? To właśnie stanowiło największą zagadkę. Początkowo podejrzewano usterkę techniczną, ale fakt, że wszystkie silniki zawiodły jednocześnie, wydawał się niezwykle mało prawdopodobny.

W dół, w dół, w dół...

Piloci, kapitan Eric Moody i pierwszy oficer Roger Greaves, stanęli przed dramatycznym wyzwaniem. Musieli utrzymać kontrolę nad samolotem i znaleźć sposób na ponowne uruchomienie silników. Wyobraź sobie sytuację: cicho w kabinie, wyłączone silniki, szum wiatru opływającego kadłub i alarmy w kabinie. Samolot opada w dół z prędkością przerażającą.

Piloci podjęli rozpaczliwe próby ponownego uruchomienia silników, stosując procedury awaryjne. Starali się utrzymać odpowiednią prędkość i kąt lotu, aby nie dopuścić do przeciągnięcia (stall), stanu, w którym samolot traci siłę nośną i zaczyna spadać niekontrolowanie. Pomyśl o tym jak o papierowym samolocie, który leci zbyt wolno – po prostu pikuje w dół.

Z wysokości przelotowej około 37 000 stóp (około 11 300 metrów), samolot zaczął opadać. Piloci musieli znaleźć alternatywne lotnisko i przygotować się na potencjalne lądowanie awaryjne na wodzie. Przygotowywali pasażerów na nieuniknione zderzenie, komunikując się z nimi przez system interkomu. Moody zapisał się w historii lotnictwa swoim stoickim komunikatem: "Dzień dobry, tutaj kapitan. Mamy mały problem. Wszystkie cztery silniki przestały działać. Robimy wszystko, co w naszej mocy, żeby je ponownie uruchomić. Mam nadzieję, że nie będziecie zbytnio zaniepokojeni."

Triumf Techniki i Zimnej Krwi

Na wysokości około 13 500 stóp (około 4100 metrów), sytuacja zaczęła się zmieniać. Ku zdumieniu pilotów, silnik numer cztery ożył. Następnie, w krótkich odstępach czasu, udało im się uruchomić pozostałe silniki. To było jak cud. Samolot, który leciał jak kamień, nagle odzyskał moc.

Po ponownym uruchomieniu silników, piloci skierowali samolot do Dżakarty w Indonezji. Tam, po dramatycznym locie, bezpiecznie wylądowali.

Rozwiązanie Zagadki

Po lądowaniu rozpoczęło się dochodzenie. Analiza danych z rejestratora lotu (czarnej skrzynki) i inspekcja samolotu ujawniły zaskakującą przyczynę awarii – pył wulkaniczny.

Okazało się, że British Airways Flight 9 wleciał w chmurę pyłu wulkanicznego wyrzuconego przez wybuch wulkanu Mount Galunggung na Jawie. Pył ten, składający się z mikroskopijnych cząstek krzemionki, był niewidoczny dla radaru pokładowego i trudny do zauważenia gołym okiem w jasnym świetle dnia. Cząsteczki pyłu wniknęły do silników, gdzie stopiły się w wysokiej temperaturze i utworzyły szklistą powłokę, która zablokowała przepływ powietrza i spowodowała zatrzymanie silników.

Wyobraź sobie filtr w odkurzaczu, który jest zatkany drobnym pyłem. Odkurzacz przestaje działać, prawda? Podobnie, pył wulkaniczny zatkał silniki samolotu.

Ważne: To wydarzenie doprowadziło do zmian w procedurach lotniczych i do opracowania systemów wykrywania pyłu wulkanicznego, aby zapobiec podobnym incydentom w przyszłości.

Lekcje z BA9

Historia British Airways Flight 9 to przykład nie tylko awarii technicznej, ale również niezwykłej odwagi i profesjonalizmu pilotów. To również lekcja o sile natury i konieczności ciągłego doskonalenia bezpieczeństwa lotniczego. Przypomina nam, że nawet w najtrudniejszych sytuacjach, umiejętności, wiedza i zimna krew mogą uratować życie.

Ten incydent podkreślił również wagę wczesnego ostrzegania przed zagrożeniami naturalnymi i potrzebę uwzględniania ich w planowaniu lotów. Dziś samoloty są wyposażone w bardziej zaawansowane systemy wykrywania pyłu wulkanicznego, a piloci przechodzą szkolenia z zakresu radzenia sobie w sytuacjach awaryjnych związanych z pyłem wulkanicznym.

Pamiętaj, że każdy lot to połączenie technologii, wiedzy i ludzkiej determinacji. Historia lotu BA9 jest tego dobitnym przykładem.