Dlaczego W Przygotowanej Przez Franciszka Stajence Nie Było Dzieciątka Jezus

Drodzy uczniowie, wasze pytania dotyczące braku Dzieciątka Jezus w pierwszej szopce franciszkańskiej są niezwykle istotne i dotykają sedna duchowości św. Franciszka. Poniżej postaram się przedstawić najpełniejszy obraz tego wydarzenia, bazując na dostępnych źródłach historycznych i teologicznych.

Święty Franciszek z Asyżu, pragnąc przybliżyć wiernym tajemnicę Bożego Narodzenia, postanowił odtworzyć scenę narodzin Jezusa w Greccio w roku 1223. Nie była to jednak zwykła inscenizacja. Franciszek dążył do czegoś głębszego – do ponownego przeżycia ubóstwa i pokory, które towarzyszyły narodzinom Zbawiciela.

Wizja Franciszka wykraczała poza proste odtworzenie wydarzenia. Chciał on, aby wierni mogli doświadczyć tajemnicy Wcielenia, a nie tylko ją oglądać. Dlatego też jego szopka miała charakter bardziej kontemplacyjny niż teatralny.

Brak Dzieciątka Jezus – Symboliczne Wyjaśnienia

Najważniejsze jest zrozumienie, że brak figurki Dzieciątka Jezus w szopce franciszkańskiej w Greccio nie był przypadkowy, ani też nie wynikał z braku środków czy dostępności materiałów. Był to celowy zabieg, podyktowany głęboką teologią i duchowością św. Franciszka. Istnieją co najmniej trzy kluczowe powody, które tłumaczą tę decyzję:

1. Obecność Eucharystyczna: Franciszek wierzył, że prawdziwa obecność Chrystusa jest uobecniana w Eucharystii, a nie w figurce. Podczas Mszy świętej odprawianej w grocie w Greccio, na sianie, Chrystus realnie stawał się obecny pod postaciami chleba i wina. Umieszczenie figury Dzieciątka mogłoby, w jego mniemaniu, zaciemnić tę najważniejszą, eucharystyczną prawdę. Chciał, aby wierni skoncentrowali się na żywym Chrystusie, a nie na jego reprezentacji. Relacje z tego wydarzenia mówią, że Franciszek sam celebrował Mszę z niezwykłym nabożeństwem, a wizja Dzieciątka spoczywającego w żłobie była mu dana w trakcie samej Eucharystii, co jeszcze bardziej podkreślało to powiązanie. To doświadczenie mistyczne utwierdziło go w przekonaniu, że to właśnie Eucharystia jest centralnym punktem celebracji Bożego Narodzenia.

2. Doświadczenie, a Nie Widowisko: Franciszek pragnął, aby ludzie przeżyli obecność Chrystusa, a nie tylko ją oglądali. Brak fizycznej reprezentacji Dzieciątka Jezus miał pobudzić wyobraźnię i wiarę uczestników. Mieli oni sami, w swoich sercach, odnaleźć Dziecię Jezus, a nie polegać na zewnętrznym obrazie. Franciszek chciał, aby każdy, kto uczestniczył w tym wydarzeniu, poczuł się osobiście zaproszony do kontemplacji tajemnicy Wcielenia. Pusty żłób stawał się wezwaniem do duchowego napełnienia. W ten sposób, brak figurki Dzieciątka Jezus miał stać się katalizatorem osobistego doświadczenia wiary i głębokiej kontemplacji. Zamiast pasywnie obserwować scenę, wierni byli zaproszeni do aktywnego uczestnictwa w tajemnicy Bożego Narodzenia. Kronikarze podkreślają, że atmosfera w Greccio była przepełniona modlitwą, śpiewem i wzruszeniem. Ludzie płakali ze wzruszenia, a zwierzęta wydawały radosne dźwięki.

3. Ubóstwo i Pokora: Brak Dzieciątka Jezus podkreślał ubóstwo i pokorę narodzin Chrystusa. Franciszek, wierny swojemu ideałowi wyrzeczenia się dóbr materialnych, chciał uniknąć tworzenia spektaklu opartego na bogactwie i przepychu. Pusty żłób stawał się symbolem skrajnego ubóstwa, w jakim narodził się Zbawiciel. To miało przypominać wiernym o wartościach takich jak prostota, skromność i solidarność z ubogimi. Franciszek chciał, aby wierni, widząc pusty żłób, zastanowili się nad swoim własnym stylem życia i nad tym, jak mogą naśladować ubóstwo Chrystusa. Pragnął, aby to doświadczenie skłoniło ich do dzielenia się z potrzebującymi i do życia w duchu ewangelicznego ubóstwa. Szopka w Greccio miała być nie tylko inscenizacją narodzin Jezusa, ale przede wszystkim wezwaniem do nawrócenia i zmiany życia.

Rola Świadków w Przekazie

Warto również pamiętać o roli świadków tego wydarzenia. Relacje naocznych świadków, takie jak te spisane przez Tomasza z Celano, podkreślają duchową atmosferę tego wydarzenia. Tomasz opisuje, jak Franciszek z niezwykłą gorliwością przygotowywał żłób, sprowadzał siano i przyprowadzał woła i osła. Wspomina również o obecności braci i okolicznych mieszkańców, którzy zebrali się, aby uczestniczyć w tym wyjątkowym wydarzeniu. Tomasz z Celano, w swoim "Życiorysie św. Franciszka", opisuje, że Franciszek "napełniony Duchem Świętym", w czasie Mszy Świętej "ujrzał w duchu Dziecię Jezus spoczywające w żłobie". To właśnie ta wizja umocniła przekonanie Franciszka o realnej obecności Chrystusa podczas Eucharystii. Relacje świadków są niezwykle cenne, ponieważ pozwalają nam lepiej zrozumieć intencje św. Franciszka i atmosferę panującą w Greccio. Podkreślają one, że wydarzenie to miało charakter religijny i duchowy, a nie jedynie teatralny.

Dziedzictwo Szopki z Greccio

Szopka z Greccio zapoczątkowała tradycję budowania szopek bożonarodzeniowych na całym świecie. Chociaż współczesne szopki zazwyczaj zawierają figurkę Dzieciątka Jezus, warto pamiętać o pierwotnej intencji św. Franciszka. Jego szopka miała być przede wszystkim okazją do kontemplacji tajemnicy Wcielenia i do osobistego spotkania z Chrystusem. Tradycja szopek bożonarodzeniowych rozwijała się na przestrzeni wieków, przybierając różne formy i style. W niektórych regionach szopki są bardzo rozbudowane i przedstawiają nie tylko scenę narodzin Jezusa, ale również całe miasteczka i krajobrazy. Jednak niezależnie od formy i stylu, szopka bożonarodzeniowa pozostaje ważnym symbolem Bożego Narodzenia i przypomina nam o tajemnicy Wcielenia. Pamiętając o intencjach św. Franciszka, możemy spojrzeć na szopkę bożonarodzeniową jako na zaproszenie do osobistej refleksji i modlitwy. Może ona stać się dla nas okazją do pogłębienia naszej wiary i do zbliżenia się do Chrystusa.

Podsumowując, brak Dzieciątka Jezus w szopce franciszkańskiej w Greccio był głęboko przemyślanym i symbolicznym zabiegiem. Miał on na celu skierowanie uwagi wiernych na realną obecność Chrystusa w Eucharystii, pobudzenie ich wyobraźni i wiary, oraz podkreślenie ubóstwa i pokory narodzin Zbawiciela. Pamiętajmy o tym, kontemplując szopki bożonarodzeniowe w naszych kościołach i domach. Niech staną się one dla nas okazją do głębokiej refleksji i osobistego spotkania z Chrystusem.