Dlaczego Chrześcijanie Nazywają Wyznawców Judaizmu Starszymi Braćmi W Wierze

Uczniowie często pytają, dlaczego chrześcijanie nazywają wyznawców judaizmu „starszymi braćmi w wierze”. To określenie, choć proste, kryje w sobie bogatą historię teologiczną, społeczną i kulturową, sięgającą korzeni obu religii. Aby zrozumieć, dlaczego tak się dzieje, musimy prześledzić ich wspólne dziedzictwo, różnice i ewolucję dialogu międzyreligijnego.

Określenie to, w różnych formach, pojawiło się w dialogu chrześcijańsko-żydowskim już w XX wieku, ale zyskało szczególną popularność dzięki papieżowi Janowi Pawłowi II. Używał go wielokrotnie, zwłaszcza podczas swojej wizyty w synagodze w Rzymie w 1986 roku. Sformułowanie „nasi starsi bracia” (wł. i nostri fratelli maggiori) wyrażało uznanie pierwotnej roli narodu żydowskiego w historii zbawienia i pokrewieństwo, jakie łączyło obie religie.

Fundamentem tego braterstwa jest wspólne dziedzictwo Abrahama. Zarówno judaizm, jak i chrześcijaństwo wywodzą się od Abrahama, uważanego za ojca wiary. Bóg zawarł z Abrahamem przymierze, obiecując mu liczne potomstwo i ziemię obiecaną. W judaizmie Abraham jest symbolem posłuszeństwa Bogu i praojcem narodu wybranego. W chrześcijaństwie Abraham jest również ważny, ponieważ jego wiara, jak pisze św. Paweł w Liście do Rzymian, została mu poczytana za sprawiedliwość, zanim jeszcze został obrzezany. To znaczy, że wiara Abrahama jest wzorem dla wszystkich wierzących, Żydów i pogan.

Ponadto, chrześcijanie uznają Stary Testament (hebr. Tanach) za Pismo Święte. Stary Testament opisuje historię Izraela, od stworzenia świata, poprzez przymierze z Abrahamem, wyjście z Egiptu, nadanie Prawa na Synaju, dzieje królów i proroków, aż po niewolę babilońską i nadzieję na Mesjasza. Dla chrześcijan, Stary Testament jest zapowiedzią Nowego Testamentu, a historia Izraela jest historią przygotowania świata na przyjście Jezusa Chrystusa. Wiele nauk moralnych i teologicznych chrześcijaństwa, takich jak przykazania Dekalogu, wywodzi się ze Starego Testamentu. Chrześcijanie wierzą, że Jezus wypełnił proroctwa Starego Testamentu i że jest Mesjaszem, na którego czekał Izrael.

Jezus Chrystus, centralna postać chrześcijaństwa, był Żydem. Urodził się w żydowskiej rodzinie, wychowywał się w żydowskiej tradycji, przestrzegał żydowskiego prawa i nauczał w synagogach. Jego apostołowie również byli Żydami. Początkowa wspólnota chrześcijańska w Jerozolimie składała się z Żydów, którzy uwierzyli, że Jezus jest Mesjaszem. Chrześcijaństwo wyrastało z judaizmu i początkowo było uważane za jedną z sekt wewnątrz judaizmu. Dopiero z czasem, wraz z rozprzestrzenianiem się wiary wśród pogan, chrześcijaństwo oddzieliło się od judaizmu i stało się odrębną religią. Fakt, że Jezus był Żydem, jest fundamentalny dla zrozumienia relacji między chrześcijaństwem a judaizmem.

Kolejnym elementem łączącym obie religie jest wspólna etyka i moralność. Zarówno judaizm, jak i chrześcijaństwo wyznają monoteizm, wiarę w jednego Boga. Obie religie podkreślają znaczenie miłości Boga i bliźniego, sprawiedliwości, miłosierdzia, współczucia i troski o ubogich. Wiele zasad moralnych głoszonych przez Jezusa w Kazaniu na Górze znajduje swoje korzenie w naukach Starego Testamentu i tradycji rabinicznej. Zarówno judaizm, jak i chrześcijaństwo wzywają do życia w zgodzie z wolą Bożą i do czynienia dobra.

Rozwój Dialogu i Zmiana Perspektywy

Historycznie, relacje między chrześcijaństwem a judaizmem były często napięte i naznaczone konfliktami. Przez wieki Żydzi byli dyskryminowani i prześladowani przez chrześcijan, oskarżani o deicyd (zabójstwo Boga) i obwiniani za śmierć Jezusa. Te niesprawiedliwe oskarżenia prowadziły do pogromów, wygnań i innych form przemocy wobec Żydów.

Dopiero po II wojnie światowej, wstrząśnięci Holokaustem, chrześcijanie zaczęli na nowo oceniać swoje relacje z judaizmem. Sobór Watykański II, który odbył się w latach 1962-1965, odegrał przełomową rolę w zmianie chrześcijańskiego podejścia do judaizmu. Dokument Nostra Aetate, wydany przez Sobór, odrzucił oskarżenie o deicyd skierowane przeciwko Żydom i wezwał do dialogu i wzajemnego szacunku między chrześcijanami i Żydami. Nostra Aetate stwierdza wyraźnie, że nie można obarczać odpowiedzialnością za śmierć Jezusa wszystkich Żydów żyjących w jego czasach ani Żydów współczesnych. Dokument ten podkreślił również wspólne dziedzictwo duchowe chrześcijan i Żydów i wezwał do przezwyciężenia wszelkiej formy antysemityzmu.

Papież Jan Paweł II kontynuował i pogłębił ten dialog. Jego wizyta w synagodze w Rzymie w 1986 roku była wydarzeniem bezprecedensowym i symbolicznym. Podczas tej wizyty Jan Paweł II nazwał Żydów „naszymi starszymi braćmi w wierze”, wyrażając w ten sposób chrześcijańską wdzięczność za ich wkład w historię zbawienia i uznając ich duchowe pokrewieństwo.

Określenie „starsi bracia w wierze” nie jest jednak pozbawione kontrowersji. Niektórzy Żydzi uważają je za paternalistyczne i sugerujące, że judaizm jest jedynie prekursorem chrześcijaństwa, a chrześcijaństwo jest jego doskonalszą formą. Podkreślają, że judaizm jest religią autonomiczną i że nie potrzebuje uznania ze strony chrześcijan. Inni Żydzi akceptują to określenie jako wyraz chrześcijańskiej dobrej woli i chęć budowania lepszych relacji.

Warto również zauważyć, że nie wszyscy chrześcijanie używają tego określenia. Niektórzy chrześcijanie uważają, że jest ono teologicznie nieprecyzyjne lub że może prowadzić do nieporozumień. Podkreślają, że chrześcijaństwo jest nowym przymierzem, który zastąpił stare przymierze, i że tylko ci, którzy wierzą w Jezusa Chrystusa, mogą dostąpić zbawienia.

Dalsze Refleksje na Temat Terminologii

Pomimo pewnych kontrowersji, określenie „starsi bracia w wierze” pozostaje popularne w dialogu chrześcijańsko-żydowskim. Wyraża ono chrześcijańską świadomość tego, że judaizm jest starszy chronologicznie i duchowo, że to z judaizmu wyrosło chrześcijaństwo, i że chrześcijanie wiele zawdzięczają Żydom. Jest to również wyraz chrześcijańskiej nadziei na pojednanie i współpracę między chrześcijanami i Żydami.

Używanie tego określenia wymaga jednak wrażliwości i szacunku dla odmienności judaizmu. Ważne jest, aby nie traktować go jako pustego sloganu, ale jako wyraz głębokiego przekonania o potrzebie budowania lepszych relacji między chrześcijanami i Żydami. Należy unikać interpretowania go w sposób paternalistyczny lub supremacjonistyczny.

Oprócz określenia „starsi bracia w wierze”, w dialogu chrześcijańsko-żydowskim używa się również innych określeń, takich jak „partnerskie religie” lub „religie pokrewne”. Określenia te podkreślają równość i wzajemny szacunek między judaizmem a chrześcijaństwem.

Ostatecznie, to jak chrześcijanie nazywają wyznawców judaizmu, zależy od ich osobistych przekonań i preferencji. Ważne jest, aby to robić z szacunkiem, wrażliwością i pragnieniem budowania lepszych relacji. Kluczem jest dialog, otwartość i gotowość do słuchania i uczenia się od siebie nawzajem. Wspólne dziedzictwo Abrahama, Stary Testament, żydowskie korzenie Jezusa, wspólna etyka i moralność, a także tragiczne doświadczenia historii, wzywają chrześcijan i Żydów do współpracy na rzecz pokoju, sprawiedliwości i miłosierdzia w świecie.