Dlaczego Aleksander Głowacki Miał Pseudonim Bolesław Prus

No dobra, posłuchajcie, bo to całkiem ciekawa historia, jak Aleksander Głowacki stał się Bolesławem Prusem. To częste pytanie, więc postaram się wytłumaczyć to w prosty sposób.

Kto to w ogóle był ten Aleksander Głowacki? No właśnie, to był prawdziwy człowiek, który urodził się w Hrubieszowie w 1847 roku. Uczestniczył w powstaniu styczniowym, przeżył traumatyczne wydarzenia i potem zaczął pisać. Ale dlaczego nie używał swojego prawdziwego imienia i nazwiska?

Powodów było kilka, ale najważniejsze są dwa: konspiracja i wstyd.

Po pierwsze, konspiracja. Jak wspomniałem, Aleksander Głowacki walczył w powstaniu styczniowym. Był bardzo młody, ale bardzo zaangażowany w sprawę niepodległości Polski. Po upadku powstania, władze carskie prowadziły liczne aresztowania i prześladowania uczestników. Używanie pseudonimu pozwalało mu ukryć swoją tożsamość i uniknąć ewentualnych represji. Wiadomo, że publikowanie pod swoim nazwiskiem, mając przeszłość powstańczą, mogło być ryzykowne. Cenzura była ostra, a pisanie o sprawach politycznych i społecznych pod prawdziwym nazwiskiem mogło skończyć się nieprzyjemnościami. Pseudonim był więc formą zabezpieczenia, maską, za którą mógł się schować. W tamtych czasach wiele osób zaangażowanych w działalność polityczną czy społeczną, które były w opozycji do zaborcy, korzystało z pseudonimów, żeby chronić siebie i swoich bliskich. To była normalna praktyka.

Po drugie, wstyd. To może brzmieć dziwnie, ale Bolesław Prus na początku swojej kariery pisarskiej nie był pewien swojego talentu i tego, jak zostaną przyjęte jego teksty. Pisał felietony, korespondencje i drobne utwory, które publikował w gazetach. Nie uważał ich za wielką literaturę i wstydził się, że trudni się czymś, co uważał za mało poważne. Pochodził z rodziny o tradycjach patriotycznych, w której ceniono pracę fizyczną i poświęcenie dla ojczyzny. Pisał, ponieważ musiał zarobić na życie, ale nie traktował tego jako powołania. Dlatego używał pseudonimu, żeby oddzielić swoją działalność pisarską od swojego prywatnego życia. Bał się krytyki i tego, że zostanie wyśmiany. Uważał, że pisanie jest poniżej jego godności, przynajmniej na początku. Dopiero z czasem, kiedy zyskał pewność siebie i uznanie czytelników, zaczął traktować pisanie poważniej. Ale pseudonim pozostał. Stał się jego znakiem rozpoznawczym, elementem jego wizerunku pisarskiego.

Geneza pseudonimu "Bolesław Prus"

Skąd w ogóle wziął się ten pseudonim? "Bolesław" to imię nawiązujące do tradycji historycznych i patriotycznych. Bolesław Chrobry był pierwszym królem Polski, symbolem potęgi i niezależności. Wybór tego imienia podkreślał patriotyczne nastawienie pisarza i jego przywiązanie do historii Polski. Natomiast "Prus" to nazwa herbu rodowego Głowackich. Rodzina Głowackich pieczętowała się herbem Prus II. Wykorzystanie herbu w pseudonimie było formą uhonorowania rodziny i podkreślenia swojego pochodzenia. Połączenie tych dwóch elementów – imienia o silnym znaczeniu historycznym i nazwy herbu rodowego – stworzyło pseudonim, który brzmiał dumnie i szlachetnie. Pseudonim "Bolesław Prus" miał więc ukrywać tożsamość pisarza, ale jednocześnie podkreślać jego patriotyzm i szlacheckie korzenie.

Dlaczego Prus nie zrezygnował z pseudonimu?

Nawet kiedy Bolesław Prus stał się sławny i uznany, nie zrezygnował ze swojego pseudonimu. Dlaczego? Po pierwsze, przyzwyczaił się do niego. Przez lata pisania pod pseudonimem stał się on integralną częścią jego tożsamości pisarskiej. Czytelnicy znali go jako Bolesława Prusa i tak go identyfikowali. Zmiana pseudonimu mogłaby wprowadzić zamieszanie i utrudnić odbiór jego twórczości. Po drugie, pseudonim dawał mu pewną swobodę. Mógł pisać o kontrowersyjnych tematach bez obawy o konsekwencje dla swojej rodziny i bliskich. Pseudonim chronił jego prywatność i pozwalał mu zachować dystans do świata literackiego. Po trzecie, Bolesław Prus cenił sobie swoją niezależność. Nie chciał być kojarzony z żadną konkretną grupą polityczną ani literacką. Pseudonim pozwalał mu zachować swoją autonomię i pisać zgodnie z własnymi przekonaniami. Prus po prostu polubił swój pseudonim i stał się on częścią jego publicznego wizerunku. Rezygnacja z niego byłaby jak rezygnacja z części siebie.

Podsumowując, Aleksander Głowacki używał pseudonimu Bolesław Prus z kilku powodów: z obawy przed represjami po powstaniu styczniowym, z poczucia wstydu za swoją działalność pisarską na początku kariery oraz z przyzwyczajenia i chęci zachowania niezależności w późniejszych latach. Pseudonim stał się jego znakiem rozpoznawczym i integralną częścią jego tożsamości pisarskiej. Mam nadzieję, że teraz rozumiecie to lepiej!