Dializę Wykonuje Się Wtedy Gdy Jest Zaburzone Funkcjonowanie

Nerki to niezwykle ważny organ w naszym ciele. Pełnią funkcję filtru, oczyszczając krew z toksyn i regulując gospodarkę wodno-elektrolitową. Kiedy te małe, ale potężne organy zawodzą, organizm staje w obliczu poważnych problemów. Dializa staje się wtedy niezbędna, pełniąc rolę zastępczą i podtrzymując życie pacjenta.

Zaburzone funkcjonowanie nerek, nazywane niewydolnością nerek, rozwija się stopniowo i często bez wyraźnych objawów na wczesnym etapie. Może być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby autoimmunologiczne, przewlekłe infekcje, a nawet niektóre leki. Bez względu na przyczynę, skutek jest ten sam: nerki przestają skutecznie usuwać szkodliwe substancje z krwi.

Toksyny gromadzą się w organizmie, prowadząc do szeregu objawów, takich jak zmęczenie, obrzęki, nudności, utrata apetytu, swędzenie skóry, a nawet zaburzenia świadomości. Zmienia się również równowaga elektrolitowa, co może prowadzić do arytmii serca i innych poważnych komplikacji. W końcu, gdy funkcja nerek spada poniżej pewnego poziomu, dializa staje się jedynym sposobem na usunięcie toksyn i utrzymanie pacjenta przy życiu.

Dializa, choć ratująca życie, nie jest lekarstwem na niewydolność nerek. Jest to procedura, która tymczasowo zastępuje funkcję nerek, pozwalając pacjentowi na względnie normalne funkcjonowanie. Istnieją dwa główne rodzaje dializy: hemodializa i dializa otrzewnowa.

Hemodializa jest wykonywana w specjalistycznym ośrodku, najczęściej kilka razy w tygodniu. Pacjent podłączany jest do maszyny, która filtruje jego krew. Krew przepływa przez specjalny filtr (dializator), który usuwa toksyny i nadmiar płynów, a następnie oczyszczona krew wraca do organizmu pacjenta. Cały proces trwa zazwyczaj kilka godzin. Hemodializa wymaga wytworzenia dostępu naczyniowego, zazwyczaj przetoki tętniczo-żylnej, która umożliwia efektywny przepływ krwi do i z maszyny dializacyjnej.

Dializa otrzewnowa, z kolei, może być wykonywana w domu przez samego pacjenta lub jego opiekuna. Wykorzystuje błonę otrzewnową, która wyściela jamę brzuszną, jako naturalny filtr. Do jamy brzusznej wprowadza się specjalny płyn dializacyjny, który pochłania toksyny i nadmiar płynów z krwi. Po kilku godzinach płyn jest usuwany, a cały proces powtarzany. Dializa otrzewnowa pozwala na większą niezależność i elastyczność w życiu codziennym. Istnieją różne metody dializy otrzewnowej, w tym ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa (CAPD) i automatyczna dializa otrzewnowa (APD). CAPD polega na ręcznej wymianie płynu dializacyjnego kilka razy dziennie, natomiast APD wykorzystuje specjalne urządzenie (cykler), które automatycznie wykonuje wymiany płynu podczas snu pacjenta.

Decyzja o rozpoczęciu dializy jest zawsze trudna i powinna być podejmowana wspólnie przez pacjenta, lekarza nefrologa i rodzinę. Ważne jest, aby pacjent był świadomy wszystkich aspektów leczenia, korzyści i potencjalnych ryzyk. Oprócz samego procesu dializy, pacjent musi przestrzegać specjalnej diety, ograniczać spożycie płynów i regularnie przyjmować leki, aby kontrolować poziom elektrolitów i ciśnienie krwi.

Kryteria Rozpoczęcia Dializy

Nie istnieje jeden uniwersalny wskaźnik, który decyduje o rozpoczęciu dializy. Lekarze biorą pod uwagę szereg czynników, w tym:

• Poziom filtracji kłębuszkowej (GFR): GFR to miara wydolności nerek w filtrowaniu krwi. Kiedy GFR spada poniżej 15 ml/min/1.73 m², rozważana jest dializa. Jednak sam GFR nie jest jedynym kryterium.
• Objawy mocznicy: Mocznicą nazywamy stan, w którym w organizmie gromadzą się toksyny, które normalnie byłyby wydalone przez nerki. Objawy mocznicy obejmują nudności, wymioty, utratę apetytu, zmęczenie, swędzenie skóry, obrzęki i trudności z oddychaniem. Nawet przy wyższym GFR, jeśli pacjent doświadcza poważnych objawów mocznicy, może być konieczna dializa.
• Zaburzenia elektrolitowe: Niewydolność nerek może prowadzić do poważnych zaburzeń elektrolitowych, takich jak hiperkaliemia (wysoki poziom potasu we krwi) i hiponatremia (niski poziom sodu we krwi). Te zaburzenia mogą być niebezpieczne dla życia i mogą wymagać dializy w celu ich skorygowania.
• Przeciążenie płynami: Nerki odgrywają kluczową rolę w regulacji ilości płynów w organizmie. W przypadku niewydolności nerek może dojść do przeciążenia płynami, co prowadzi do obrzęków, duszności i niewydolności serca. Dializa może pomóc w usunięciu nadmiaru płynów z organizmu.
• Ogólny stan zdrowia pacjenta: Lekarze biorą również pod uwagę ogólny stan zdrowia pacjenta, w tym jego wiek, choroby współistniejące i jakość życia. U pacjentów z poważnymi chorobami współistniejącymi korzyści z dializy mogą być mniejsze, a ryzyko powikłań większe.

Życie z Dializą

Życie z dializą wymaga pewnych zmian w stylu życia. Pacjenci muszą przestrzegać ścisłej diety, ograniczać spożycie płynów i regularnie przyjmować leki. Muszą również regularnie zgłaszać się na wizyty kontrolne do nefrologa i zespołu medycznego, aby monitorować swoje zdrowie i zapobiegać powikłaniom.

Mimo tych wyzwań, wielu pacjentów na dializie prowadzi aktywne i satysfakcjonujące życie. Mogą pracować, podróżować, spędzać czas z rodziną i przyjaciółmi oraz realizować swoje pasje. Ważne jest, aby pacjenci otrzymywali wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół i zespołu medycznego. Istnieją również grupy wsparcia dla pacjentów na dializie, gdzie mogą dzielić się swoimi doświadczeniami i uczyć się od innych.

Należy pamiętać, że dializa nie jest celem samym w sobie, ale raczej pomostem do przeszczepu nerki. Dla wielu pacjentów przeszczep nerki jest najlepszym sposobem na poprawę jakości życia i odzyskanie pełnej sprawności. Jeśli pacjent jest kandydatem do przeszczepu, powinien zostać umieszczony na liście oczekujących. Czas oczekiwania na przeszczep może być różny i zależy od wielu czynników, takich jak grupa krwi, zgodność tkankowa i dostępność dawców.

Podsumowując, dializa staje się niezbędna, gdy nerki przestają spełniać swoją funkcję i nie są w stanie skutecznie usuwać toksyn i regulować gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Jest to leczenie ratujące życie, które pozwala pacjentom na względnie normalne funkcjonowanie, ale wymaga od nich ścisłego przestrzegania zaleceń lekarskich i zmian w stylu życia. Dla wielu pacjentów dializa jest również pomostem do przeszczepu nerki, który oferuje szansę na poprawę jakości życia i odzyskanie pełnej sprawności. Decyzja o rozpoczęciu dializy jest zawsze trudna i powinna być podejmowana wspólnie przez pacjenta, lekarza nefrologa i rodzinę, z pełną świadomością korzyści i potencjalnych wyzwań.