Co To Znaczy Być Człowiekiem Rozprawka Przykłady Z Literatury

Być człowiekiem. To pytanie, które zadajemy sobie od zarania dziejów. Co nas definiuje? Co odróżnia od zwierząt, roślin, a może i od maszyn, które sami tworzymy? Spróbujmy to rozgryźć, odwołując się do tego, co mądre głowy napisały i pokazały w literaturze.

Przede wszystkim, bycie człowiekiem to świadomość. Zwierzęta działają instynktownie, a my... no cóż, my też często działamy instynktownie, ale potrafimy się nad tym zastanowić. Świadomość własnej egzystencji, skończoności, radości i smutku, dobra i zła – to wszystko sprawia, że jesteśmy ludźmi. Potrafimy myśleć abstrakcyjnie, analizować, przewidywać konsekwencje. To dar, ale i przekleństwo, bo świadomość rodzi odpowiedzialność.

Weźmy takiego Hamleta. Rozdarty, myślący, analizujący każdy swój krok. "Być albo nie być" – to nie tylko słynny cytat, ale i kwintesencja ludzkiego rozterki. Hamlet zastanawia się nad sensem życia, nad sprawiedliwością, nad zemstą. Zwierzę nie rozważałoby tak długo – po prostu by działało. Hamlet, targany wątpliwościami, staje się symbolem ludzkiej świadomości i jej ciężaru.

Kolejny element to emocje. Jesteśmy istotami czującymi. Kochamy, nienawidzimy, boimy się, tęsknimy. Emocje kierują naszymi działaniami, choć staramy się je kontrolować (czasem z lepszym, czasem z gorszym skutkiem). Empatia, czyli zdolność wczuwania się w emocje innych, to kolejna cecha, która nas definiuje.

Przypomnijmy sobie "Lalkę" Bolesława Prusa. Stanisław Wokulski to człowiek targany sprzecznościami, miotany emocjami. Kocha Izabelę Łęcką miłością romantyczną, idealizowaną, a jednocześnie widzi jej wady i próżność. Jego emocje wpływają na jego decyzje, prowadzą do sukcesów i porażek. To emocje sprawiają, że Wokulski jest tak bardzo ludzki, a jego historia tak poruszająca.

Moralność i Etyka

Bycie człowiekiem wiąże się również z moralnością. Mamy poczucie dobra i zła, staramy się (a przynajmniej powinniśmy) postępować zgodnie z pewnymi zasadami. Moralność ewoluuje, zmienia się w zależności od kultury i epoki, ale fundamenty pozostają: szacunek dla drugiego człowieka, uczciwość, sprawiedliwość.

W "Dżumie" Alberta Camusa widzimy ludzi w obliczu śmiertelnego zagrożenia. Niektórzy kierują się egoizmem i próbują ratować tylko siebie, inni poświęcają się, by pomóc innym. Doktor Rieux, główny bohater, walczy z dżumą, kierując się poczuciem obowiązku i moralnością. Nie robi tego dla sławy czy nagrody, ale dlatego, że uważa to za słuszne. Jego postawa jest przykładem człowieczeństwa w najczystszej postaci.

Wolna wola. To zdolność do dokonywania wyborów, decydowania o własnym losie. Oczywiście, na nasze decyzje wpływają różne czynniki: wychowanie, środowisko, doświadczenia. Ale ostatecznie to my decydujemy, co zrobimy. To wolność, ale i odpowiedzialność za konsekwencje naszych wyborów.

"Zbrodnia i kara" Fiodora Dostojewskiego to studium ludzkiej psychiki i wolnej woli. Rodion Raskolnikow, młody student, zabija lichwiarkę, przekonany o swojej wyższości i prawie do decydowania o życiu innych. Jednak po dokonaniu zbrodni dręczą go wyrzuty sumienia i poczucie winy. Raskolnikow doświadcza konsekwencji swojej decyzji i stopniowo odzyskuje człowieczeństwo poprzez cierpienie i pokutę.

Kreatywność i ciekawość. Chęć poznawania świata, tworzenia, odkrywania nowych rzeczy. To nas odróżnia od zwierząt, które skupiają się na przetrwaniu. My chcemy więcej: chcemy rozumieć, chcemy tworzyć, chcemy zostawić po sobie ślad. Sztuka, nauka, technologia – to wszystko jest efektem ludzkiej kreatywności i ciekawości.

Weźmy Leonarda da Vinci, człowieka renesansu. Był malarzem, rzeźbiarzem, architektem, naukowcem, inżynierem. Jego ciekawość świata i kreatywność zaowocowały genialnymi wynalazkami i dziełami sztuki. Leonardo da Vinci jest symbolem ludzkiego potencjału i dążenia do wszechstronnego rozwoju.

Współpraca i Komunikacja

Jesteśmy istotami społecznymi. Potrzebujemy innych ludzi, potrzebujemy interakcji, potrzebujemy poczucia przynależności. Potrafimy współpracować, dzielić się wiedzą i doświadczeniem. Komunikacja, język, to narzędzia, które pozwalają nam budować relacje, przekazywać informacje, wyrażać emocje.

W "Małym Księciu" Antoine'a de Saint-Exupéry'ego obserwujemy relacje Małego Księcia z innymi postaciami, z Lisem, z Pilotem. Mały Książę uczy nas o wartości przyjaźni, o odpowiedzialności za tych, których oswoiliśmy. Pokazuje nam, że prawdziwe więzi buduje się poprzez rozmowę, poświęcenie i wzajemne zrozumienie.

Bycie człowiekiem to proces, nie stan. To nie jest coś, co dostajemy w prezencie i możemy już tylko pielęgnować. To ciągła praca nad sobą, nad swoim charakterem, nad swoim postępowaniem. To uczenie się na błędach, rozwijanie swoich umiejętności, doskonalenie moralności. To dążenie do bycia lepszym człowiekiem, niż byliśmy wczoraj.

Empatia i zrozumienie

Bycie człowiekiem wreszcie to empatia i zrozumienie dla innych. To próba spojrzenia na świat z perspektywy drugiej osoby, zrozumienia jej motywacji, jej bólu, jej radości. To tolerancja dla odmienności, szacunek dla różnorodności. To gotowość do pomocy, do wsparcia, do współczucia.

Podsumowując, co to znaczy być człowiekiem? To świadomość, emocje, moralność, wolna wola, kreatywność, ciekawość, współpraca, komunikacja, empatia i ciągłe dążenie do rozwoju. To wszystko, co nas definiuje jako istoty ludzkie, co odróżnia nas od innych stworzeń na tej planecie. I choć to wszystko brzmi bardzo poważnie, pamiętajmy, że bycie człowiekiem to także radość, śmiech, zabawa i po prostu bycie sobą. To akceptacja swojej niedoskonałości i dążenie do doskonałości, wiedząc, że nigdy jej nie osiągniemy. I to właśnie ta niedoskonałość czyni nas ludźmi.