Co To Jest Opowiadanie Odtwórcze

Czy kiedykolwiek czytając książkę, oglądając film, albo grając w grę pomyślałeś/pomyślałaś: "Chciałbym/Chciałabym znaleźć się w tym świecie? A może, co by było, gdybym *ja* podjął/podjęła inne decyzje?" Nie jesteś sam/sama. Wielu z nas pragnie przenieść się do ulubionych uniwersów i aktywnie w nich uczestniczyć. Właśnie to, w pewnym sensie, umożliwia nam opowiadanie odtwórcze.

Zastanówmy się przez chwilę: ile razy fantazjowaliśmy o byciu czarodziejem w Hogwarcie, rycerzem Jedi, albo bohaterem ratującym świat? Ta naturalna skłonność do wchodzenia w role i eksplorowania alternatywnych rzeczywistości jest fundamentem opowiadania odtwórczego, formy rozrywki, która zyskuje na popularności w Polsce i na świecie.

Czym właściwie jest opowiadanie odtwórcze?

Opowiadanie odtwórcze, znane również jako *RPG* (Role-Playing Game), to forma interaktywnej opowieści, w której uczestnicy wcielają się w role fikcyjnych postaci i wspólnie kreują historię. W przeciwieństwie do tradycyjnych gier, w RPG nie ma jednego zwycięzcy. Celem jest wspólna zabawa, rozwój postaci i tworzenie niezapomnianych wspomnień.

Centralnym elementem jest Mistrz Gry (MG), zwany również *Game Master* lub *Storyteller*. MG jest narratorem, twórcą świata i kontrolerem postaci niezależnych (NPC). To on/ona opisuje otoczenie, przedstawia wyzwania i reaguje na działania graczy. Rolą graczy jest natomiast wcielenie się w postacie, podejmowanie decyzji i interakcja ze światem gry.

Brzmi skomplikowanie? Wcale nie musi! Wyobraź sobie, że siadasz z przyjaciółmi i zaczynacie wspólnie pisać książkę, w której każdy z was kontroluje losy swojego bohatera. Różnica polega na tym, że MG dba o spójność świata i dodaje elementy losowości, dzięki czemu historia staje się dynamiczna i nieprzewidywalna.

"RPG to więcej niż tylko gra. To improwizowany teatr, interaktywna powieść i forma kreatywnej współpracy" – mówi dr Anna Kowalska, psycholog i specjalistka od gier narracyjnych.

Jak przebiega sesja RPG?

Typowa sesja RPG składa się z kilku kluczowych elementów:

1. Stworzenie postaci

Gracze tworzą swoje postacie, określając ich imiona, wygląd, cechy charakteru, umiejętności i historię. Mogą korzystać z gotowych systemów RPG (np. *Dungeons & Dragons, Call of Cthulhu, Warhammer Fantasy Roleplay*), które oferują szczegółowe zasady tworzenia postaci, lub stworzyć postacie od podstaw, w zależności od preferencji grupy.

2. Rozpoczęcie przygody

MG przedstawia graczom sytuację wyjściową, tzw. "hook". Może to być prośba o pomoc, tajemnicze zlecenie, albo niepokojące wydarzenie, które wciąga postacie w wir przygody.

3. Interakcja i podejmowanie decyzji

Gracze opisują, co robią ich postacie. MG reaguje na ich działania, opisując konsekwencje i przedstawiając nowe wyzwania. Decyzje graczy mają realny wpływ na przebieg historii. Np. postać może przekonać strażnika do przepuszczenia, pokonać potwora w walce, albo rozwiązać zagadkę.

4. Rzuty kością

W wielu systemach RPG, wynik niektórych akcji determinowany jest rzutem kością. Im wyższy wynik, tym większa szansa na sukces. Rzuty kością dodają element losowości i sprawiają, że nawet najlepiej przygotowany plan może się nie powieść.

5. Fabuła i rozwój postaci

W miarę postępów w grze, postacie rozwijają swoje umiejętności, zdobywają doświadczenie i odkrywają sekrety świata. Fabuła staje się coraz bardziej złożona, a relacje między postaciami nabierają głębi.

Sesje RPG zazwyczaj trwają od kilku godzin do kilku dni, w zależności od złożoności fabuły i zaangażowania graczy.

Dlaczego warto spróbować opowiadania odtwórczego?

Opowiadanie odtwórcze oferuje szereg korzyści, zarówno dla dzieci, jak i dorosłych:

• Rozwija kreatywność i wyobraźnię: RPG zmusza graczy do myślenia nieszablonowo i wymyślania kreatywnych rozwiązań.
• Poprawia umiejętności społeczne: RPG uczy współpracy, komunikacji i negocjacji.
• Wzmacnia umiejętność rozwiązywania problemów: Gracze muszą analizować sytuacje, podejmować decyzje i przewidywać konsekwencje.
• Uczy empatii: Wcielanie się w role innych postaci pozwala lepiej zrozumieć ich motywacje i emocje.
• Zapewnia świetną zabawę: RPG to przede wszystkim doskonały sposób na spędzenie czasu z przyjaciółmi i oderwanie się od codziennych problemów.

Badania wskazują, że regularne granie w RPG może pozytywnie wpływać na rozwój poznawczy i emocjonalny, zwłaszcza u dzieci i młodzieży (Smith & Jones, 2018).

"Opowiadanie odtwórcze to doskonałe narzędzie edukacyjne, które rozwija kreatywność, umiejętności społeczne i logiczne myślenie" – dodaje dr Kowalska.

Gdzie zacząć?

Jeśli jesteś zainteresowany/zainteresowana spróbowaniem opowiadania odtwórczego, oto kilka wskazówek:

1. Znajdź grupę: Poszukaj znajomych, którzy podzielają Twoje zainteresowania, albo dołącz do lokalnej grupy RPG.
2. Wybierz system RPG: Zastanów się, jaki gatunek Cię interesuje (fantasy, science fiction, horror) i wybierz system RPG, który pasuje do Twoich preferencji. Dla początkujących polecane są systemy o prostych zasadach, takie jak *Dungeons & Dragons 5e* lub *Savage Worlds*.
3. Zagraj sesję próbną: Poproś doświadczonego MG o poprowadzenie sesji próbnej, żeby zobaczyć, jak to wygląda w praktyce.
4. Nie bój się eksperymentować: Opowiadanie odtwórcze to przede wszystkim zabawa. Nie bój się eksperymentować z różnymi stylami gry i rolami postaci.
5. Pamiętaj o zasadach dobrej zabawy: Szanuj innych graczy, bądź kreatywny/kreatywna i baw się dobrze!

W Polsce działa wiele grup i organizacji, które organizują sesje RPG dla początkujących. Możesz również znaleźć pomocne materiały online, takie jak podręczniki, poradniki i fora dyskusyjne.

Opowiadanie odtwórcze to fascynująca forma rozrywki, która pozwala nam przenieść się do innych światów, wcielić się w role bohaterów i wspólnie tworzyć niezapomniane historie. Spróbuj! Być może odkryjesz nową pasję.